A.H. (Adriaan) Gerhard

foto A.H. (Adriaan) Gerhard
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Onze Afgevaardigden
Source: Parlement.com.

'De rode bovenmeester'. Vrijdenker en onderwijsspecialist van de SDAP. Zoon van een kleermaker die tot de eerste vakbondsleiders behoorde. Werd al op zijn 24ste hoofd van een school in Amsterdam. Was in 1894 medeoprichter van de SDAP, maar sloot zich pas drie jaar later bij die partij aan. Kwam in 1913 voor een Amsterdams district in de Tweede Kamer en werd een alom gewaardeerde onderwijswoordvoerder, naar wie graag geluisterd werd. Sprak met een onvervalst Amsterdams accent. Vanaf 1916 tevens gedeputeerde van Noord-Holland. Speelde een belangrijke rol in de vrijdenkersvereniging 'De Dageraad'. Keerde zich tegen materialisme en vond religie een belangrijke waarde voor de mensheid.

SDAP
functie(s) in de periode 1913-1931: lid Tweede Kamer

1.

Personal data

Surnames
Adrien Henri (Adriaan)

Place and date of birth
Lausanne (Zwitserland), 7 April 1858

Place and date of death
Bakkum (gem. Castricum), 3 July 1948

Place and date of burial
Driehuis-Westerveld, 8 July 1948 (crematie)

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • liberaal (lid Liberale kiesvereeniging "Burgerpligt")
  • SDB (Sociaal-Democratische Bond), from 1880
  • Radicale Bond
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 1897

3.

Main functions and occupations

  • onderwijzer te Amsterdam, from 15 June 1876 until 1 September 1882
  • hoofdonderwijzer, Openbare lagere school te Amsterdam, from 1 September 1882 until September 1913
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, from 1 July 1913 until 2 July 1935 (1913-1919 voor het kiesdistrict Amsterdam V)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 September 1913 until 15 September 1931 (1913-1918 voor het kiesdistrict Amsterdam II)
  • lid Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, from 5 July 1916 until 2 July 1935

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

  • lid Staatscommissie inzake een minder kostbare toepassing van het stelsel der financiële gelijkstelling bij het lager onderwijs (Staatscommissie-Rutgers), from 1926 until December 1930
  • voorzitter Commissie van bestuur Provinciale Ziekenhuizen te Bakkum en Medemblik, around 1927

Derived functions (2/4)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from May 1928 until September 1928
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk V (Binnenlandse Zaken en Landbouw) 1930 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Was onderwijswoordvoerder van de SDAP-fractie in de Tweede Kamer
  • Interpelleerde in 1924 minister Ruijs de Beerenbrouck over het Bezoldigingsbesluit inzake de ambtenarensalariëring
  • Interpelleerde in 1929 minister Waszink over de schoolkwestie te Murmerwoude

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Richtte in 1894 samen met elf anderen de SDAP op
  • Was in 1913 tegenstander van regeringsdeelname door de SDAP

Private life
  • Medeoprichter van de vereniging "De Radicale Kas" te Amsterdam
  • In januari 1888 medeoprichter radicale kiesvereeniging te Amsterdam

Campaign trail
  • Versloeg in 1913 bij een naverkiezing in het district Amsterdam II J.R. Snoeck Henkemans (chu). De verkiezingen waren nodig, omdat Mendels voor het district Schoterland had geopteerd.
  • Versloeg in 1917 dr. Z. Kamerling (anti-grondwetsherzieningscomité) na herstemming

9.

Publications

Publications
  • P. Spigt (red.), "A.H. Gerhard, vrijdenker, socialist en opvoeder" (Amsterdam, 1949)
  • J. Slangen, "Gerhard, Adrien Henri (1858-1948)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (elektronische versie)
  • A.F. Mellink, "Gerhard, Adrien Henri", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel II, 46
  • J. Groos, "A.H. Gerhard, een meester: Een samenvatting van zijn ideeën" (z.p. 1994)
  • Onze Afgevaardigden, 1913

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

archivalia
archief-Gerhard, IISG

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.