Mr.dr. A. (Anton) van Gijn

foto Mr.dr. A. (Anton) van Gijn
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Documentatie Centraal Bureau voor de Genealogie
Source: Parlement.com.

Vooraanstaand econoom uit de oud-liberale school, pleitbezorger van vrijhandel en specialist op het gebied van de openbare financiën. Kwam uit een Dordtse patriciërsfamilie. In 1909 thesaurier-generaal en in die functie steun en toeverlaat van enkele ministers van Financiën. In 1916 werd hijzelf minister als opvolger van Treub i. Trad echter al na een jaar af vanwege een conflict met zijn collega's over de rijksuitgaven. Werd later hoogleraar in Leiden en leider van de fractie van de Vrijheidsbond in de Tweede Kamer. Vasthoudend en overtuigd van eigen gelijk.

Liberale Unie, LSP
functie(s) in de periode 1916-1929: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister

1.

Personal data

Surnames
Anton (Anton)

Place and date of birth
Dordrecht, 17 September 1866

Place and date of death
's-Gravenhage, 11 May 1933

2.

Party/Movement

Party/Movement
  • vrijzinnig-democraat, until 1910
  • liberaal, from 1910

Party/Parties
  • Liberale Unie
  • Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond", from 16 April 1921

3.

Main functions and occupations

  • minister van Financiën, from 8 February 1916 until 22 February 1917
  • bijzonder hoogleraar in de leer der financiën, Rijksuniversiteit Leiden, from 16 September 1918 until 20 September 1920 (vanwege het Leidsch Universitair Fonds)
  • privaatdocent, Nederlandsche Handels-Hoogeschool te Rotterdam, from September 1919 until September 1922
  • privaatdocent, Rijksuniversiteit Leiden, from September 1920 until 1929
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 25 July 1922 until 17 September 1929
  • waarnemend fractievoorzitter "Vrijheidsbond", Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 12 October 1926 until 6 January 1927 (vanwege ziekte van H.C. Dresselhuys)
  • fractievoorzitter "Vrijheidsbond", Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 6 January 1927 until 9 July 1929

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

  • lid Staatscommissie inzake de gemeentelijke girodiensten (Staatscommissie-Heldring), from July 1932
  • lid Gezondheidsraad, around 1933

Derived functions (2/5)
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk VII b (Financiën) 1928 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1928 until June 1929

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Sprak in de Tweede Kamer over uiteenlopende zaken, zoals financiën, binnenlandse zaken, hoger onderwijs, waterstaat, Suriname, volksgezondheid en sociale wetgeving

Policy-making activities as minister
  • Verdedigde in 1916 met succes de ontwerp-Zegelwet in de Tweede Kamer. De wet werd door zijn opvolger in 1917 in het Staatsblad gebracht.

Legislative activities as minister
  • Bracht in 1916 de Wet op de oorlogswinstbelasting tot stand, waardoor inkomensstijging of winsten die het gevolg waren van de oorlogstoestand werden belast. De wet kreeg terugwerkende kracht tot 1 augustus 1914.
  • Bracht in 1917 een wet tot herziening van de Successiewet tot stand, waardoor schenkingen onder de levenden volgens de zelfde tarieven werden belast als erfenissen. Kostwinners kregen ontheffing van successierechten.

8.

Miscellaneous

algemeen (3/4)
  • Trad in 1917 af als minister vanwege bezwaren tegen de financiering van de levensmiddelenpolitiek. Hij wilde als minister van Financiën meer invloed op de besteding van crisiskredieten door de diverse ministeries.
  • Werd in september 1924 als derde op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap geplaatst. Versloeg in een vierde stemronde J.H.A. Schaper met 37 tegen 32 stemmen.
  • Leidde in september 1925 als laatst afgetreden ondervoorzitter de eerste vergadering van de Tweede Kamer

Private life
  • Hij was een afstammeling van de zuster van Johan de Witt
  • Met A. Kerdijk medeoprichter van "Ons Huis"

Non-acceptance of political functions
  • minister van Financiën, 1913 (bezwaren tegen het extraparlementaire karakter van het kabinet en tegen de dekking van lasten van de sociale wetgeving)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications
  • "Prof.dr. A. van Gijn" (Amsterdam 1933), Nederlandsche Vereeniging voor Vrijhandel, nr. 74
  • C.A. Verrijn Stuart, "A. van Gijn", in: Handelingen en Mededelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden (1933), 21-32
  • A.C.A.M. Bots, "Gijn, Anton van (1866-1933)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 200
  • Teun de Bruijn, "Anton van Gijn", in: Dordts Biografisch Woordenboek (digitaal), 2020
  • Ned. Patriciaat, 1931

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.