J. (Hannie) van Leeuwen

foto J. (Hannie) van Leeuwen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Vooraanstaande, strijdbare christendemocratische politica. Was maatschappelijk werkster en kwam eind 1966 voor de ARP in de Tweede Kamer. Werd woordvoerster maatschappelijk werk en sociale zaken en in 1973 tevens defensie-woordvoerster. Behoorde tot de 'sociale' vleugel van haar fractie. Verdedigde in 1976 (tevergeefs) met Til Gardeniers i een abortusvoorstel dat uitging van het beginsel 'nee, tenzij'. Verliet in 1978 de Kamer en stapte over naar het bedrijfsleven. Actief in diverse organisaties op het gebied van welzijn, volksgezondheid en sociale zekerheid. Was tevens fractievoorzitter in de gemeenteraad, wethouder en waarnemend burgemeester. Keerde in 1995 op 69-jarige leeftijd terug in de Haagse politiek als senator. Was in de Eerste Kamer voorzitter van de vaste commissie voor VWS en woordvoerster sociale zaken. Door haar kennis en ervaring was zij in de Senaat een geducht tegenspeelster van de bewindslieden op die terreinen.

ARP, CDA
functie(s) in de periode 1966-2007: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer

1.

Personal data

Surnames
Johanna (Hannie)

Place and date of birth
Delft, 18 January 1926

Place and date of death
Rotterdam, 1 August 2018

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • ARP (Anti-Revolutionaire Partij), from 1941 until 11 October 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), from 11 October 1980

3.

Main functions and occupations

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 15 November 1966 until 1 April 1978
  • voorzitter Nationale Kruisvereniging, from 1 January 1979 until 1 September 1986
  • voorzitter bestuur SVB (Sociale Verzekeringsbank), from 1 August 1980 until 1 January 1995
  • wethouder (van economische zaken, maatschappelijke dienstverlening en volksgezondheid) van Zoetermeer, from 1 May 1986 until 1 May 1990
  • waarnemend burgemeester van Hazerswoude, from 16 September 1990 until 1 January 1991
  • waarnemend burgemeester van Nootdorp, from 1 September 1991 until 1 June 1992
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 13 June 1995 until 12 June 2007

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

  • lid bestuur NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie), from 2003 until 2006
  • voorzitter Taskforce Handicap en Samenleving, from 1 April 2004 until 1 April 2008
  • lid regiegroep 'Grijs Werkt', ministerie van Sociale Zaken, from 30 November 2004 until January 2008
  • voorzitter Taskforce Handicap en Lokale Samenleving, from 1 April 2008 until 1 April 2011

Derived functions (4/9)
  • lid Noord-Atlantische Assemblée, from February 1975 until 1978
  • voorzitter bijzondere commissie voor de Nota Bejaardenbeleid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 23 September 1975 until April 1976
  • plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 15 June 1999 until 10 June 2003
  • voorzitter vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 1 July 2003 until 12 June 2007

Honorary positions
  • erevoorzitter Christelijke Plattelandsvrouwen Bond, 1973
  • erelid Atlantische Commissie, 1986
  • erevoorzitter Nationale Kruisvereniging, 25 August 1986
  • ambassadeur en erelid NVKG (Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament (5/8)
  • Was in de periode 1971-1973 woordvoerster milieuhygiëne van de ARP-fractie
  • Was vanaf begin 1973 tevens defensie-woordvoerster
  • Verdedigde in 1976 in de Tweede Kamer samen met Til Gardeniers (KVP) een in 1975 door haar en de KVP'er Theo van Schaik ingediend initiatiefwetsvoorstel over afbreking van zwangerschap (feitelijk was dit het zelfde voorstel dat eerder tijdens het kabinet-Biesheuvel door de ministers Van Agt en Stuijt was ingediend). Het voorstel werd ingetrokken, nadat een tegelijkertijd behandeld concurrend voorstel van PvdA en VVD was aangenomen.
  • Was in de Eerste Kamer woordvoerster sociale zaken en zorg. Hield zich ook bezig met economische zaken en defensie-aangelegenheden.
  • Speelde in 2005 een belangrijke rol in de Eerste Kamer bij de behandeling van de Zorgverzekeringswet

Dissenting voting behaviour (2/8)
  • In 1976 stemden zij en Roolvink als enigen van de ARP-fractie tegen een wetsvoorstel over het uitstellen van de uitbetaling van een verhoging van het minimumloon
  • Behoorde in 1976 tot de vier leden van haar fractie die vóór het wetsvoorstel Wijziging van de Huurwet, de Wet jaarlijkse huurverhoging en de Wet huurprijsontwikkeling woonruimte stemden. Het wetsvoorstel werd met 71 tegen 69 stemmen aangenomen.

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Miscellaneous

algemeen (5/9)
  • Stemde in 1973 in haar fractie tegen de totstandkoming van het kabinet-Den Uyl. Was wel voorstander van samenwerking met de PvdA, maar vond de verhouding 10 progressieven en 6 christen-democraten in het kabinet onaanvaardbaar en vond het kiezersbedrog af te wijken van de lijn-Biesheuvel.
  • Werd in 1975 genoemd als staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen, als opvolger van Veerman, maar bedankte voor die functie
  • Verliet in 1978 de Tweede Kamer vooral uit onvrede over het optreden van fractievoorzitter Aantjes en partijvoorzitter Hans de Boer en enkele voormalige fractiegenoten tijdens de formatie van het eerste kabinet-Van Agt. Aantjes en De Boer stemden met vier anderen tegen het ontwerp-regeerakkoord, hoewel de VVD de tientallen door het CDA ingebrachte amendementen had aanvaard. Zij sprak van een 'inconsequente en onoprechte houding' en maakte kort na het besluit in de fractie haar vertrek bekend. Zij was overigens ook ongelukkig met het vanwege 'personen' mislukken van de samenwerking met de PvdA.
  • Sprak zich in 2010 op het CDA-congres in Arnhem fel uit tegen samenwerking met de PVV
  • Was in 2014 als 88-jarige nog kandidaat-raadslid voor het CDA (als lijstduwer), maar zij kreeg onvoldoende voorkeurstemmen. Als dat wel het geval was geweest, dan had zij de zetel aanvaard.

Private life
  • Was actief in het verzet. Deed in de oorlog koerierswerk voor de militaire spionagegroep "Albrecht Hollands Glorie"
  • In maart 2003 werd door IZA Nederland aan de Vrije Universiteit een bijzondere leerstoel 'participatie van patiënten en burgers bij gezondheidsbeslissingen die haar naam draagt, ingesteld.
  • Haar vader was gereformeerd, haar moeder Nederlands Hervormd

Pseudonyms and nicknames
  • "Straaljager Hannie" (bijnaam die CPN-voorman Marcus Bakker haar gaf, onder andere vanwege haar pleidooi voor aanschaf van F16-vliegtuigen en haar sprintjes naar de interruptiemicrofoon)
  • "Tante Hannie" (koosnaam)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications (6/8)
  • Thijs Broer, "Het interview - Hannie van Leeuwen. 'Ik vind het een voorrecht dat ze me gedogen'", Vrij Nederland, 9 juli 2005
  • R. Jaarsma en E. ter Veld, "'Zeg maar Hannie...' 65 jaar strijdlustig in politiek en samenleving" (2006)
  • Marc Peeperkorn, "Gewoon Hannie", De Volkskrant, 30 juni 2007
  • E. ter Veld, "Johanna van Leeuwen (1926). Een rebelse meid tussen mannenbroeders", in: P.E. Werkman en R. van der Woude (red.), "Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging" (2009), 270-290
  • Wilfred Scholten, "Hannie van Leeuwen (1926-2018). Moeder van het CDA tegen wil en dank", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2019, 127
  • Lex Oomkes, "Politiek als levensdoel" (Trouw, 2018)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.