Mr. P.J. (Pieter Jelles) Troelstra - Main contents

De grote voorman van de sociaaldemocraten en voorvechter van de rechten van arbeiders aan het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw. Was advocaat in Leeuwarden en richtte in 1894 met elf anderen de SDAP op. Kwam in 1897 met Van Kol i in de Tweede Kamer en werd, ondanks de afkeer die anderen van zijn denkbeelden hadden, al snel erkend als goed politiek debater. In 1901 niet herkozen, maar in 1902 teruggekeerd via een Amsterdams district. Was een goed spreker, zowel in het parlement als bij massabijeenkomsten. Soms kregen zijn emoties - hij had een tamelijk zwak zenuwgestel - de overhand, waardoor hij onbezonnen reageerde. Het beste voorbeeld daarvan is zijn revolutiepoging in november 1918 i. Bleef desondanks zeer populair bij zijn achterban. Was ook redacteur van socialistische dagbladen en Fries dichter.

SDAP
functie(s) in de periode 1897-1925: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

• - 

  Friesche Volkspartij, from 1885 until 1892
• - 

  SDB (Sociaal-Democratische Bond), from 1892 until 1894
• - 

  SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 26 August 1894

• - 

  fractievoorzitter SDAP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 21 September 1897 until 4 September 1901
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 24 September 1897 until 17 September 1901 (voor het kiesdistrict Tietjerksteradeel)
• - 

  hoofdredacteur dagblad "Het Volk", from March 1900 until 1 November 1903 (herkozen, maar alsnog teruggetreden)
• - 

  advocaat te Haarlem, from April 1901 until 1903
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 13 December 1902 until 15 September 1925 (1902-1913 voor het kiesdistrict Amsterdam III, 1913-1918 voor het kiesdistrict Leeuwarden)
• - 

  fractievoorzitter SDAP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 13 December 1902 until 12 July 1925 (van juli 1915 tot september 1916 onderbroken)
• - 

  advocaat te Scheveningen, from 1903
• - 

  hoofdredacteur dagblad "Het Volk", from January 1920 until 1 February 1925 (samen met Jan de Roode)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid Staatscommissie inzake de Grondwetsherziening (Staatscommissie-Heemskerk), from 2 May 1910 until 15 May 1912
• - 

  lid Staatscommissie voor het Onderwijs (Staatscommissie-Bos), from 31 December 1913 until 11 March 1916

• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1913 until November 1913
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1916 until January 1917

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Interpelleerde op 7 november 1922 minister De Geer over de voorgenomen aftrek van 8,5% van de wedden van burgerlijke ambtenaren
• - 

  Interpelleerde op 11 oktober 1923 minister-president Ruijs de Beerenbrouck over de ministeriële crisis
• - 

  Diende in het debat over de regeringsverklaring na de Vlootwetcrisis van 1923 op 22 januari 1924 een motie in waarin gevraagd werd om onverwijlde Kamerontbinding. Deze motie werd met 66 tegen 19 stemmen verworpen.

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Riep op 12 november 1918 in de Tweede Kamer de moderne georganiseerde arbeiders op "het werk eener staatkundige revolutie in Nederland te aanvaarden." Erkende later zich vergist te hebben in de werkelijke verhoudingen in Nederland.
• - 

  Was met name in 1919 geregeld afwezig, zowel wegens zijn gezondheidstoestand als vanwege internationale activiteiten
• - 

  Nam in mei 1919 deel aan het debat over het initiatiefwetsvoorstel-Marchant over het vrouwenkiesrecht, maar onttrok zich op 9 mei aan de eindstemming

• - 

  Op 6 oktober 1962 werd aan het Oldehoveplein in Leeuwarden een door Hildo Krop vervaardigd standbeeld van hem onthuld door dr. W. Drees
• - 

  Zijn vader was gemeenteraadslid en wethouder van Leeuwarden (1884-1906) en lid van Provinciale Staten van Friesland. Hij was vrijmetselaar (bestuurslid van de loge "De Friesche Trouw").
• - 

  In 1891 was zijn vader liberaal Tweede Kamerkandidaat in het district Leeuwarden en werd in 1894 als kandidaat verslagen door de radicaal C.V. Gerritsen

• - 

  Raakte in 1916 bij het indicident-Nierstrasz geheel buiten zinnen. Het liberale Kamerlid Nierstrasz, een welgestelde reder, hekelde bij het debat over de Grondwetsherziening de voorgestelde vergoedingsregeling voor Tweede Kamerleden. Nadat Troelstra op zijn Kamerbankje was geklomen, riep hij tegen Nierstrasz: "Eruit! eruit!". Andere leden moesten hem kalmeren.

• - 

  Versloeg in 1909 G.A. van Hamel (u.l.) na herstemming
• - 

  Werd in 1913 gekozen in de districten Amsterdam III en Leeuwarden en nam zitting voor Leeuwarden. Versloeg in Leeuwarden L.W.J.K. Thomson (ul) na herstemming en in Amsterdam III P.J. Reymer (r.k.) en B.E. Asscher (lib.). Eindigde in het district Haarlem als derde achter jhr. D.E. van Lennep (chu) en D. Fock (u.l.).
• - 

  Versloeg in 1917 A.R. de Jong (csp)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  P. Terpstra, "Pieter Jelles Troelstra. Het leven van een strijder" (1985)
• - 

  H.F. Cohen, "Troelstra, Pieter (1860-1930)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 590
• - 

  A.F. Mellink, "Troelstra, Pieter Jelles", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel I, 133
• - 

  H. Strabbing, "Pieter Jelles Troelstra. Te romantisch voor de rol van Lenin der Lage Landen", in: P. Brill (red.), "Kopstukken van het laagland. Een eeuw Nederland in honderd portretten" (1999)
• - 

  Piet Hagen, "Politicus uit hartstocht. Biografie van Pieter Jelles Troelstra" (2010)
• - 

  "Het Vaderland" en "Het Volk", 13 en 17 mei 1930

• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.