H. (Hans) Wiegel - Main contents

Voorman en prominent lid van de VVD. Bevorderde in de periode 1971-1982 als (jeugdig) partijleider door een op de middengroepen en geschoolde arbeiders gerichte koers de groei van zijn partij. Zette zich sterk af tegen het kabinet-Den Uyl i. Uitstekend debater en raspoliticus die optimaal gebruikmaakte van de media. Kon het goed vinden met CDA-leider Van Agt en werd in diens kabinet i in 1977 vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken. Werd in 1982 Commissaris van de Koningin in Friesland, maar bleef lang een vooraanstaande rol in zijn partij spelen. Stapte later over naar de organisatie van zorgverzekeraars en werd senator. Zijn tegenstem in de Eerste Kamer tegen het correctief referendum veroorzaakte in 1999 een korte kabinetscrisis i. Hoffelijke man, die feitelijk vrij verlegen is en een afkeer heeft van scherpslijperij. Geniet graag van een goed glas en goede maaltijd.

VVD
functie(s) in de periode 1967-2000: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, minister, Commissaris van de Koning(in), politiek leider

• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 18 April 1967 until 19 December 1977
• - 

  fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 20 July 1971 until 19 December 1977
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken en viceminister-president, from 19 December 1977 until 11 September 1981
• - 

  fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 27 May 1981 until 20 April 1982
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 25 August 1981 until 1 May 1982
• - 

  Commissaris van de Koningin in Friesland, from 16 June 1982 until 1 February 1994
• - 

  voorzitter KLOZ (Kontaktorgaan Landelijke Organisaties van Ziektekostenverzekaars), from 1 February 1994 until 1 January 1995
• - 

  voorzitter ZN (Zorgverzekeraars Nederland), from 1 January 1995 until 1 February 2012 (ontstaan door fusie van KLOZ en VNZ)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 13 June 1995 until 1 April 2000

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  informateur collegevorming provincie Zuid-Holland, from 26 March 2019 until 12 June 2019
• - 

  columnist dagblad "De Telegraaf", until March 2022

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  voorzitter vaste commissie voor Algemene Zaken en Huis der Koningin (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 15 June 1999 until 1 April 2000
• - 

  plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Hoge Colleges van Staat (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 15 January 1999 until 1 April 2000

• - 

  lid Comité van aanbeveling Stichting "Vrienden van Bronbeek"
• - 

  erevoorzitter JOVD, from 1999

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  In juni 1976 verwierp de Tweede Kamer een door hem ingediende motie van afkeuring van het uitstel van een besluit over kredietverzekering voor de levering van reactorvaten aan Zuid-Afrika. De motie kreeg steun van VVD, CHU, DS'70, SGP, GPV, RKPN, Boerenpartij en 2 KVP-leden.
• - 

  Interpelleerde op 10 maart 1977 minister-president Den Uyl over het uitstel van de behandeling van de wetsvoorstellen inzake de grondpolitiek. De Tweede Kamer verwierp op 17 maart een door hem ingediende motie van afkeuring over dat uitstel. De motie kreeg steun van VVD, DS'70, Boerenpartij, SGP, GPV en Nooteboom.
• - 

  Was woordvoerder binnenlandse zaken van de VVD-Eerste Kamerfractie

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Diende in 1981 samen met minister De Ruiter een voorstel voor een nieuwe Politiewet in. Hierdoor moest er een stelsel van gewestelijk (provinciaal) gedecentraliseerde politie komen, met daarnaast rechtstreeks onder de centrale overheid vallende diensten. De minister van Binnenlandse Zaken zou in overwegende mate de centrale beheersbevoegdheden krijgen, met waarborging van de positie van de minister van Justitie. Het voorstel werd in 1985 ingetrokken. (16.812)
• - 

  Diende in 1981 een wetsvoorstel tot gemeentelijke herindeling van Friesland in. De wet werd in 1983 door minister Rietkerk in het Staatsblad gebracht. (16.824)
• - 

  Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Vonhoff (VVD, Commissaris van de Koningin in Groningen), Van Dijke (CDA, Commissaris van de Koningin in Utrecht), Borrie (PvdA, burgemeester van Eindhoven), Vos-van Gortel (VVD, burgemeester van Utrecht), Goekoop (VVD, burgemeester van Leiden) en Scholten (CDA, vicepresident van de Raad van State)

• - 

  Bracht in 1981 de Wet rampenplannen (Stb. 384) tot stand, die gemeenten verplicht een gemeentelijk rampenbestrijdingsplan op te stellen. Het wetsvoorstel was in 1977 ingediend door minister De Gaay Fortman. (14.873)
• - 

  Bracht in 1981 de Wet gemeentelijke herindeling Zuid-Limburg tot stand. 53 gemeenten (onder meer kleine gemeenten als Wijlré, Hulsberg, Sint Geertruid, Slenaken en Urmond) werden opgeheven. Verder werd de gemeente Hoensbroek samengevoegd met Heerlen en werd een nieuwe gemeente Landgraaf gevormd door samenvoeging van Schaesberg, Nieuwenhagen en Ubach over Worms. Er werden 18 nieuwe gemeenten gevormd. (15.521)
• - 

  Tijdens zijn ministerschap vond de behandeling in eerste lezing van de Grondwetsherziening plaats. Voorstellen die hij verdedigde waren onder meer het verlenen van kiesrecht voor de gemeenteraad aan niet-Nederlandse ingezetenen, het afschaffen van het ritueel van openen en sluiten van Kamerzittingen, de zelfstandige keuze van de Kamervoorzitters, de verkiezing van de Eerste Kamer voor vier jaar en afschaffing van de verkiezing per groep van provincies en de verankering van burgerrechten (zoals een discriminatieverbod) in de Grondwet.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Kreeg op het partijcongres in 1990 ernstige kritiek te verduren op zijn rol tijdens de verkiezingscampagne van najaar 1989. Afgevaardigden verweten hem lijsttrekker Voorhoeve voor de voeten te hebben gelopen.
• - 

  In juni 1993 besloot de top van de VVD, ondanks aandrang vanuit enkele afdelingen, hem niet opnieuw te vragen lijsttrekker te worden
• - 

  Bedankte voor het Eerste Kamerlidmaatschap, omdat dat hem mogelijk zou belemmeren bij de optimale uitoefening van zijn hoofdberoep en enkele nevenfuncties

• - 

  Was ondanks zijn verlegenheid in staat om een zaal vol publiek volledig naar zijn hand te zetten
• - 

  Zijn eerste echtgenote verongelukte op 6 november 1980. Zijn tweede echtgenote (zuster van zijn eerste echtgenote) verongelukte op 6 januari 2005.

• - 

  Tijdens een debat in Groningen, oktober 1972, met PvdA-lijsttrekker Den Uyl, waarbij hij ernstige kritiek uitte op de financiële plannen van de progressieve drie zei hij: "Sinterklaas bestaat. Hij zit daar!" (daarbij wijzend op Den Uyl). [De beelden van het donderende applaus die later op tv te zien waren, kwamen overigens uit een ander debat, VK 23-10-1972]
• - 

  Aan hem wordt de uitspraak toegeschreven: de VVD heeft geen vleugels, alleen maar vlerken

• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, February 1986

• - 

  "Het orakel uit Ljouwert" (bijnaam)
• - 

  "De grote ijsmeester" (bijnaam)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  K. Bijlsma (red.), "Wiegel, Commissaris in Friesland" (1992)
• - 

  Jan Hoedeman, "Wiegel en het spel om de macht" (1993)
• - 

  Willem Bemboom, "Hans Wiegel en de media" (1999)
• - 

  Bert Vuijsje, "Avonturen in besturen. Gesprekken met Hans van Mierlo, Ruud Lubbers, Hans Wiegel en vele anderen" (2006)
• - 

  Roelof Bouwman en Frank Poorthuis, "'Je moet het in je hebben'" HP/De Tijd, 8 juli 2011 (themanummer Wiegel 70)
• - 

  Pieter Sijpersma, "Hans Wiegel, de biografie" (2020)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.