ACP countries (ASC)
Deze 79 landen uit Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan hebben een speciale relatie met de Europese Unie1. De samenwerking dateert al vanaf het ontstaan van de Europese Gemeenschap (EG)2 en is toegespitst op drie belangrijke hoofdthema's: economische samenwerking, ontwikkelingssamenwerking en het bevorderen van mensenrechten en democratie.
De samenwerking tussen de EU en de ACS-landen wordt gecoördineerd vanuit het ACS-secretariaat in Brussel. Er wordt ook wel gesproken van ACP-landen, naar het Engelse woord 'Pacific' voor Stille Oceaan.
Vanaf 1975 werden de betrekkingen tussen de ACS-landen en de EU geregeld door de Overeenkomsten van Lomé. De belangrijkste bepaling uit de eerste Overeenkomst van Lomé, is de regeling voor handelspreferenties. Volgens deze regeling kunnen industrie- en landbouwproducten uit ACS-landen vrij van douanerechten of kwantitatieve beperkingen naar de EU geëxporteerd worden. Voorwaarde is wel dat de producten geen directe concurrentie vormen voor producten die onder het gemeenschappelijk landbouwbeleid vallen.
Op 21 juni 2000 tekenden de Europese Gemeenschap en de ACS-landen het Akkoord van Cotonou3. Dit akkoord is gesloten voor een periode van 20 jaar; het vervangt de eerdere Overeenkomsten van Lomé. Het Akkoord van Cotonou voorziet in een nieuwe aanpak vanaf 2008: de Economische Partnerschapsakkoorden4 (EPA). Per ACS-regio wordt met de EU een partnerschapsakkoord afgesloten waarin is afgesproken dat de markten voor producten en diensten wederzijds worden opengesteld. Voor de landen die als minst ontwikkeld zijn aangemerkt geldt een uitzondering. Zij kunnen ervoor kiezen om de samenwerking onder de bepalingen van Lomé voort te zetten zodat ze hun markten niet voor de EU open hoeven te stellen.
- 1.De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
- 2.Na het in werking treden van het Verdrag van Maastricht in 1993 volgde de Europese Gemeenschap (EG) de Europese Economische Gemeenschap (EEG) op. De Europese Gemeenschap vormde samen met EURATOM en tot 2002 de EGKS de eerste van de drie pijlers van de Europese Unie. Samen stonden zij bekend als de Europese Gemeenschappen.
- 3.De Overeenkomst van Cotonou is een verdrag uit 2000 tussen de Europese Unie en de zogeheten ACS-landen: de minder ontwikkelde landen in Afrika ten zuiden van de Sahara, het Caribische gebied en de Stille Oceaan.
- 4.De Economische Partnerschapsakkoorden (EPA's) zijn overeenkomsten over vrije handel tussen de Europese Unie en ACS-landen. De EU sluit met groepen landen partnerschapsakkoorden af waarin wordt afgesproken dat de markten voor producten en diensten wederzijds worden opengesteld.