Hoe goedkoop je kun in deze tijd oppositie voeren? - Main contents
Deze week stond bijna volledig in het teken van Prinsjesdag. Met mijn fractie ben ik hard aan het werk om goed voorbereid de Algemene Politieke Beschouwingen in te gaan. Vrijdag heb ik daarvoor - onder embargo - al de begrotingsstukken gekregen. Deze week was ook de eerste termijn van het initiatief wetsvoorstel Kraken en Leegstandsbeheer. Dat betekende dat ik voor de tweede keer in mijn bestaan in het regeringsvak ('Vak K') zitting mocht nemen. De eerste keer was in 2005 als lid van de Tijdelijke Commissie Infrastructuurprojecten (TCI). Over twee weken zullen we als initiatiefnemers de Kamer antwoord geven.
De inbreng van de Tweede Kamer op het CDA/VVD/ChristenUnie-wetsvoorstel was - zoals te verwachten bij dit ideologisch beladen onderwerp - zeer divers. Partijen als de SP, D66 en GroenLinks (met een coming out van Ineke van Gent als kraakster) hekelden in ferme bewoordingen onze opstelling. Ook de PvdA was kritisch. In tegenstelling tot de drie eerstgenoemde partijen ziet de Tweede Kamerfractie van de PvdA kraken echter niet als een middel om leegstand tegen te gaan.
De fracties van CDA, ChristenUnie, VVD en SGP waren positief over het wetsvoorstel. Ook de PVV begon met een huldebetoon. Wel heeft deze fractie nog een aantal wensen. Ondermeer met betrekking tot de hoogte van de straffen. Dat is hun goed recht. We zullen over twee weken zien waar we met elkaar uit kunnen komen. Ik zie wel enig perspectief.
Fascinerend om vanuit het regeringsvak je collega's te zien opereren. Neem Alexander Pechtold. Lang in zijn stoel zitten is er bij hem niet bij. Hij plaatst af en toe een interruptie, zit in het medewerkersvak achter de computer, kletst wat bij met collega's, is soms ook gewoon weg en dan ineens zit hij er weer. D(ynamiek)66, zullen we maar zeggen.
Opvallend overigens dat we hem niet gehoord hebben over de periode Balkenende II. Dat kabinet (waarvan D66 (en Pechtold persoonlijk) deel uit maakte) beloofde met een wetsvoorstel te komen om kraken te verbieden. Vanwege het aftreden van de ministers Donner en Dekker is dat toen niet doorgegaan. Pechtold zal die periode om meerdere redenen wel verdrongen hebben in zijn gedachten. Het is dus ook D(elete)66!
Boeiend zijn nu ook de discussies over Prinsjesdag. Vrijdag om 16.00 uur kregen de Tweede- en Eerste Kamerfracties onder embargo de stukken. De NOS kwam binnen een uur met nieuws over de inhoud daarvan. Zo zou er over de beide crisisjaren geen koopkrachtverlies voor burgers zijn en wordt er het komende jaar nog stevig geïnvesteerd. Ook zou het kabinet voorbereidingen treffen voor forse bezuinigingen in 2011 en later.
In Tros Kamerbreed hekelde Mark Rutte (VVD) deze opstelling. Het kabinet zou een soort denktank zijn die moeilijke beslissingen voor zich uit schuift. Wat een kul. Hoe goedkoop je kun in deze tijd oppositie voeren? In het crisisakkoord dat dit voorjaar werd gesloten, is nadrukkelijk besloten niet te gaan bezuinigingen in crisistijd. Dat zou de crisis alleen maar verder verdiepen. Natuurlijk is de oplopende staatsschuld wel een zorg. We hebben daarom afgesproken dat we in 2011 - als de economie naar we hopen weer wat bijtrekt - een begin zullen maken met herstel van de overheidsfinanciën. Dat moet uiteraard wel zorgvuldig voorbereid worden. Ik ga ervan uit dat het kabinet volgende week zal duidelijk maken hoe het dat voor ogen heeft.
De positie van Rutte is in ieder geval weer duidelijk. Hij heeft niet geleerd in het afgelopen jaar. Toen stond de VVD ook volledig alleen in de wens om nu al stevig te bezuinigen. Hij gaat echter - zo bleek vandaag in Tros Kamerbreed - op dat economisch dode spoor door. Ik ben benieuwd naar de bezuinigingsvoorstellen waarmee hij zal gaan komen. Voor ca 30 à 40 miljard bezuinigen zal er veel op de schop genomen moeten worden. En dat is in deze tijd van crisis bestuurlijk wel volledig onverantwoord gedrag. Rutte heeft veel uit te leggen. Eén geruststelling voor de burgers van dit land: de VVD zit nu in de oppositiebanken.
Het is mij overigens ook wat te makkelijk om alleen maar over toekomstige bezuinigingen te spreken. Zeker als het om zulke bedragen gaat. Als ChristenUnie streven we naar een sociale en duurzame economie. Daar horen in deze tijd van crisis overheidsinvesteringen bij. Als het straks beter met de economie gaat zal er zeker bezuinigd moeten worden. Dat is onvermijdelijk. Maar wat de ChristenUnie betreft zal ook een rechtvaardige lastenverzwaring niet uitgesloten moeten worden. Het principe van 'de sterkste schouders de zwaarste lasten' hoort daar nadrukkelijk bij. We zullen moeten zoeken naar een goede balans.
Enige ophef deze week over het voorstel van minister van der Hoeven (CDA) om de herziening van de Winkeltijdenwet met een jaar uit te stellen. Daar voelen wij als ChristenUnie niets voor. We houden ons graag aan gemaakte afspraken (aanscherping van de handhaving van de bestaande wetgeving over de openstelling van winkels op zondag). Die afspraken wijzigen we alleen als we het daarover binnen de coalitie met elkaar eens zijn. Dat is bij dit onderwerp economisch gezien niet nodig, bleek deze week uit een onderzoek van het CPB naar de effecten van deze wet voor de werkgelegenheid. Die effecten zijn te verwaarlozen. Uit datzelfde onderzoek bleek ook dat de kleine winkeliers profijt van de herziening van de wet zullen hebben. Dat was ook één van onze doelstellingen.
Vanwege al het oponthoud in de afgelopen maanden zal invoering per 1 januari 2010 niet meer haalbaar zijn. Dat begrijp ik. Maar dan wel zo snel als mogelijk. Uit reacties van de minister later deze week, bleek de via een persbericht van EZ gecommuniceerde beslissing 'we stellen het een jaar uit vanwege de onzekerheid der tijden' (link naar persbericht) toch wat genuanceerder te liggen. Jammer van die onnodige ophef. Wie zit daar nu op te wachten. Ik heb het in ieder geval niet gezocht. Met slecht lezen van onze kant - zoals de minister vrijdag na afloop van de ministerraad tot mijn verbazing suggereerde - heeft het weinig te maken. Er was echt geen woord Chinees bij!
Goed nieuws deze week: het kabinet gaat de coffeeshops, met name in de grensstreek, verder aanpakken. We hebben voor deze coalitieperiode afgesproken het gedoogbeleid te handhaven. Maar ook dat er maatregelen getroffen zullen worden tegen overlast van coffeeshops, en dat coffeeshops uit de buurt van scholen moeten verdwijnen. Wat ons betreft zijn dat belangrijke verbeteringen van het beleid. Daar leveren we als ChristenUnie graag een bijdrage aan. De coffeeshops ageren overigens flink tegen deze voorstellen. Voor mij een bewijs dat we de goede kant op gaan.
Deze week nog een aantal gesprekken gevoerd. Allen ook bedoeld als aanloop naar Prinsjesdag. Ondermeer met Agnes Jongerius (FNV), Erica Terpstra (NOC*NSF) en burgemeester Jorritsma (Almere). Ieder jaar opnieuw is het belangrijk om gedachten over de koers van ons land te delen met verantwoordelijken van andere overheden, sociale partners en belangrijke maatschappelijke organisaties. Verantwoordelijkheid neem je namelijk samen.
Goede voorbereiding op Prinsjesdag waren ook de Kroonbede in de Waalse Kerk te den Haag en het zogenaamde Prinsjesdagontbijt in Wassenaar. Daar sprak bisschop van Luyn over de crisis en moraliteit. Een uit mijn hart gegrepen lezing.
Arie Slob