Komoe Oegodno? - Main contents
Net als de zo verfoeide ‘oude politiek’, heb je tegenwoordig kennelijk ‘oude journalistiek’. Dat was althans het gevoel dat mij bekroop bij het lovenswaardige initiatief van de SP om precies in kaart te brengen waar de PVV van Geert Wilders inhoudelijk staat. Want Jan Marijnissen en zijn mensen hebben goed werk geleverd door het stemgedrag van de PVV in de Kamer te analyseren. Zij kunnen nu op basis van feiten aantonen voor wiens belangen de PVV daadwerkelijk in het strijdperk treedt. Het zou het PVV electoraat te denken moeten geven.
Maar dit was niet de reden dat ik zo getroffen was door de SP aanpak. Ik was met name geraakt door het besef dat het wel heel vreemd is dat dit uitzoekwerk van een politieke partij moet komen. Is dat de rol van een partij? Gek eigenlijk dat geen enkele journalist de moeite heeft genomen dit werk te doen. Dit hoort toch tot de kern van het journalistieke handwerk: iets uitzoeken op basis van de feiten? Dat is toch ook zoals in de VS nu in de verkiezingscampagne de kandidaten door de pers tegen het licht worden gehouden? Jan Marijnissen heeft niet alleen Wilders ontmaskerd, hij heeft ook aangetoond wat goed journalistiek zoekwerk kan opleveren.
Dat geen enkel medium de zaak zo heeft benaderd en is gaan analyseren hoe men eigenlijk in de afgelopen jaren met het fenomeen Wilders is omgesprongen, is een teken van deze tijd. Alleen in ‘De Leugen Regeert’ zag ik bij Francisco van Jole een oprechte poging tot zelfanalyse van de media. Maar laat ik daar niet te diep op ingaan, aangezien ik niet op de stoel van de journalist mag gaan zitten. Terecht zouden journalisten dan tegen mij zeggen: “verlaat de politiek en ga zelf de journalistiek in, als het je niet bevalt!”
Ondertussen probeer ik er zelf aan te wennen dat met name politiek redacteuren steeds vaker op de stoel van politici gaan zitten. Door op de opiniepagina’s (horen journalisten daar thuis?) uitvoerig te betogen dat er beter een zakenkabinet kan komen of de Kamer de les te lezen over welke onderwer pen moeten worden besproken, om twee recente voorbeelden te noemen. Wie politiek wil bedrijven, moet de politiek ingaan, anders raakt iedereen verward over de voortdurende rolwisselingen.
In ieder geval zal ‘check the facts’ toch nog wel steeds het uitgangspunt zijn, neem ik aan. Hoewel, vorige week las ik in Vrij Nederland een beschrijving van het bewindspersonenoverleg van de PvdA die ver verwijderd was van de werkelijkheid. Het ging over ‘de film’. “Bij het BPO van de PvdA lagen de meningen verdeeld”, stond er. Men dichtte verschillende aanwezigen bepaalde rollen toe, waaronder mij. Klopte niets van. Want de discussie verliep helemaal niet zoals beschreven, er was absoluut geen sprake van tegenstellingen binnen de ploeg. De voorgenomen film van Wilders is zeer uitvoerig besproken. Hoe kan het ook anders met een onderwerp dat de samenleving zo bezighoudt. Maar daarbij was er sprake van grote eensgezindheid binnen de PvdA ploeg. Nimmer is er gesproken over de vraag of de vrijheid van meningsuiting te absoluut wordt toegepast. En dat is ook helemaal niet de discussie die in Europa wordt gevoerd: anders dan de journalist veronderstelt ben ik nog nooit door een Europese collega aangesproken die moeite had met de “ongebreidelde vrijheid van meningsuiting” in Nederland.
Waar komt zo’n verhaal dan vandaan? Kennelijk heeft iemand er belang bij te doen alsof er gedoe is binnen de PvdA over het thema Wilders. Dat is dus ‘ gespind’, zoals dat in Haags jargon heet en Vrij Nederland is daar met beide benen ingetrapt. Dat is ‘spinnende’ bronnen natuurlijk aan te rekenen en die bronnen zitten in de politiek en niet in de journalistiek. Maar er is best iets tegen te doen. Toen ik in Rusland woonde, waar nooit iets is zoals het lijkt en waar iedereen dat weet en daardoor overal geheime boodschappen, samenzweringen en intriges vermoedt, werd er in zo’n geval altijd maar één vraag gesteld: ‘ komoe oegodno?’: wie komt dit goed uit?
Misschien zou men zich wat vaker eens moeten afvragen ‘komoe oegodno?’ Well icht worden de motieven van de ‘bron’ dan in een ander daglicht bezien. Kennelijk is dat nodig nu langs deze weg politiek wordt bedreven en journalisten voor karretjes worden gespannen. Wat men natuurlijk ook kan doen is een oud journalistiek principe toepassen en iemand die men iets toedicht gewoon bellen om te vragen of het klopt. Maar dat is in Nederland inmiddels ‘oude journalistiek’. Net zo besmet als ‘oude politiek’.
Meer informatie