Yes, we can! - Main contents

Soms wordt een mens plotseling meer dan zichzelf, stijgt boven tijd en eigen leven uit en wordt een symbool. Barack Obama is het symbool geworden van de strijd voor gelijke rechten, van de open samenleving. Met zijn overwinning geeft hij miljoenen mensen moed, lang niet alleen al die nieuwe Amerikaanse kiezers die voor het eerst naar de stembus kwamen. Yes, we can!

Obama gaf het scherp aan in zijn diep ontroerende, historische toespraak nadat de uitslag bekend was: het cynisme wordt doorbroken. Er is meer mogelijk dan wie dan ook voor mogelijk houdt. Obama wekt bovendien vertrouwen, omdat hij luistert naar zijn kiezers. Het andere Amerika heeft eindelijk weer eens gewonnen, het Amerika van Eleanor Roosevelt die na de Tweede Wereldoorlog een van de auteurs was van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Een ander opvallend punt: Barack Obama is van de globaliserings-generatie. Kind van een Keniaanse vader en een Amerikaanse moeder, opgegroeid in Hawai, carrière in Chicago. Daarmee doorbreekt hij het wij-zij denken. (Het is niet voor niets dat politici als Geert Wilders zich tegen hem keren, die zoeken het conflict. Barack zoekt de dialoog in een samenleving zonder uitsluiting.)

Vannacht, na een wilde debat-avond in Tivoli in Utrecht, vroeg ik me nog even af wat George W.Bush nu eigenlijk in acht jaar heeft bereikt. Het failliet van het ultraliberalisme is een prima resultaat, maar het wordt wel erg duur. De weg vrijmaken voor Barack Obama is ook prima, maar hoeveel slachtoffers moesten ervoor vallen, met falend economisch beleid en falend buitenland beleid na 11 september 2001.

Nooit eerder heeft een president zoveel krediet in zo korte tijd zo totaal verspeeld. Het enige echte resultaat is misschien de vriendjespolitiek waarmee Bush de grote Amerikaanse bedrijven heeft bevoordeeld, Halliburton en de anderen die stinkend rijk zijn geworden dankzij de oorlog in Irak.

Obama begint met ongelofelijk grote uitdagingen. Dat zijn ook onze uitdagingen: financiële crisis, klimaat, energie, vrede en veiligheid en een rechtvaardige globalisering. De VS zijn te verzwakt om die uitdagingen alleen aan te kunnen gaan. Samenwerking is noodzakelijk en dat is een voordeel voor ons, want wij kunnen het ook niet alleen. Met de nieuwe Amerikaanse regering en met andere landen in de wereld komen we verder, als wij als Europese landen onze verlangens sterk naar voren brengen en in alle redelijkheid samen naar oplossingen zoeken. Wat met Bush nog potdicht zat, krijgt nu met Obama eindelijk een opening.

Thijs Berman