Medici niet importeren, maar opleiden - Main contents

Het AMC en het VUmc werven personeel uit India voor de operatiekamer. Maar de schaarste mag niet worden bestreden door personeel te halen uit één van de 57 landen die zelf een tekort aan artsen en verpleegkundigen hebben.

Henk van Gerven is Kamerlid voor de SP en oud-huisarts

India is één van de 57 landen die volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO een tekort aan artsen en verpleegkundigen heeft. Volgens de ziekenhuizen zou het werven van Indiase verpleegkundigen niet nadelig zijn voor de zorg in India, omdat deze uit de privéklinieken in de grote steden komen en niet uit de ziekenhuizen in de arme delen van India. Maar daarmee worden oplossingen om het personeelstekort daar op te lossen wel bemoeilijkt.

Minister Klink vindt dat ziekenhuizen niet te snel zorgpersoneel moeten halen uit ontwikkelingslanden die zelf een tekort aan artsen en verpleegkundigen hebben. Volgens hem kan het alleen als alle andere mogelijkheden om aan personeel te komen zijn mislukt. Maar daar zit nu net het probleem. In een vergrijzende samenleving waarin de vraag naar zorg groeit en er een steeds groter tekort aan zorgpersoneel zal zijn, is die sluitpost door Nederlandse ziekenhuizen erg snel gevonden.

Het is echter geen oplossing om de schaarste aan zorgpersoneel in Nederland op te vullen door de schaarste in landen als India te vergroten. Bovendien bestaat het gevaar dat wanneer (gemakkelijk) verpleegkundigen uit het buitenland gehaald kunnen worden, ziekenhuizen minder aandacht besteden aan de eigen opleidingen.

Het is niet te verdedigen dat Nederland mensen met lage opleidingen weert, maar wel hoger opgeleiden binnen haalt, omdat dat goed uitkomt. Daarom zou de minister met alle ziekenhuizen direct een moratorium moeten afspreken over deze praktijken en keiharde afspraken moeten maken met de ziekenhuizen en andere zorginstellingen.

Er is al een code voor Nederlandse ziekenhuizen voor goed en ethisch beleid. Maar deze code is niet bindend en ziekenhuizen kunnen hem makkelijk naast zich neer leggen. Daarom zou in een bindende gedragscode voor ziekenhuizen moeten komen te staan dat zij niet actief personeel gaan werven uit één van de 57 landen waar een tekort aan medisch personeel is.

Dit plaatst ons wel voor een moeilijk dilemma. Want niemand wil dat in Nederland de wachtlijsten voor operaties oplopen. Maar jarenlang zijn in Nederland veel te weinig mensen opgeleid voor een beroep in de zorg. De zusterflats bij ziekenhuizen zijn wegbezuinigd. Nu pas wordt gewerkt aan een opleidingsfonds waaruit de opleidingen voor gespecialiseerde verpleegkundigen wordt vergoed. Dit had natuurlijk veel eerder gemoeten.

Meer inzetten op het opleiden van nieuwe verpleegkundigen voor een fatsoenlijk salaris en zorgen voor goede bij- en nascholing van bestaand personeel is beter dan kiezen voor een goedkope onethische oplossing.

Dit artikel verscheen op 30 november 2009 in Het Parool