Arnold Schwarzenegger en het bouwen van dijken - Main contents
"Dat ziet eruit als een rampzalige dijk.." Bij Californie denk je aan strand, wijngaarden en Hollywood. Maar opeens reden we door een landschap dat erg leek op een Nederlandse polder. Sloten, gemalen en dijken. In de Delta in Noord-Californie worstelen ze om hun hoofd boven water te houden. En moderne waterschappen kennen ze niet. In Nederland wordt er al jaren sterke kritiek geleverd op waterschappen. Bedrijven vinden dat waterschappen veel te zelfstandig opereren en burgers hebben soms kritiek op te hoge kosten. Vorig jaar waren er bovendien waterschapsverkiezingen. Die verliepen dramatisch. Slechts 24 procent van de kiezers kwam opdagen. Afschaffen en onderbrengen bij de provincie, wordt er vaak gesteld in de politiek.
Tijdens het werkbezoek van de Kamercommissie voor Milieu aan Amerika was het dus interessant te zien hoe ze de boel in Noord-Californie regelen. Zij hanteren het systeem waarin de boer of eigenaar van een stuk land voor zijn eigen dijk moet zorgen. Onderling moeten de eigenaars van dijken overleggen hoe dat te doen. Gevolg is grote achterstand in het onderhoud van de dijken, met alle gevolgen van dien. Mijn PvdA-collega Jan Boelhouwer die naast me in het busje zat, keek naar een dijk die we passeerden: ‘Een rampzalige dijk, dat zie je zo. Kijk naar die onregelmatige begroeiing op de achterkant.”
Onze gids door het Californische polderlandschap becijferde dat het voor individuele boeren soms ook bijna niet op te brengen is om de dijken zelf te onderhouden. Het ontbreken van waterschappen heeft ook tot gevolg dat ‘normale’ politici zich met de dijken gaan bemoeien. Waar vaak te weinig geld wordt uitgetrokken voor onderhoud, wordt er daardoor elders weer te veel uitgetrokken.
Hij kwam met een sprekende anekdote. Toen een paar jaar geleden een van de dijken doorbrak en stuk land onder water zette, verklaarde Gouverneur Schwarzenegger onmiddellijk dat het gebied hersteld moest worden. “Dat kostte ongeveer 75 miljoen dollar. Maar de economische waarde van het gebied is maar 25 miljoen. Er werd geen rationele afweging van kosten gemaakt.”
Het Californische polderlandschap was verhelderend. Zelf ben ik weliswaar kritisch op onze waterschappen (ze moeten in ieder geval anders gekozen worden), maar de voordelen zijn er ook. Ze nemen de zorg en de kosten uit handen van individuele landeigenaren, en kunnen langdurige investeringen doen. Ook goed dat ze niet in ‘normale’ politieke handen zijn. Voor je het weet gaat een investering in een dijk concurreren met de investering in een nieuw zwembad of bibliotheek. En dan wint het nieuwe zwembad vaak.
Wie had het kunnen denken? Arnold Schwarzenegger en Californie die -hoewel indirect- een ‘case’ maken voor onze Nederlandse waterschappen!
(deze bof verscheen op www.trouw.nl