Interview in het Algemeen Dagblad 15 november 2008 - Main contents
DE STELLING: De Nederlandse vrouw moet langer werken. Maar dat kan alleen als de maatschapij ook verandert, meent D66'er Fatma Koser Kaya.
'Het is natuurlijk onzin dat Nederlandse vrouwen lui zouden zijn. Maar het schort nog wel eens aan ambitie. Er zijn maar weinig landen waar vrouwen zoveel in deeltijd werken. En het lijkt erop dat veel vrouwen het ook wel best vinden zo.
Voor een deel ligt dat aan de vrouwen zelf. Het mag allemaal wel een tandje extra. Ik mis vaak het vuur, de wil, de ambitie. Maar dat vuur wordt ook bepaald niet aangewakkerd. De Nederlandse maatschappij is veel traditioneler dan we willen toegeven. Het is nog altijd veel vanzelfsprekender dat een vrouw minder gaat werken als er kinderen komen.
Meiden en jonge vrouwen krijgen ook telkens een klassiek beeld voorgeschoteld. Onderhandelingen over een nieuw kabinet in Beetsterzwaag? We zien zeven, veelal grijze heren aan een ronde tafel. In de Tweede Kamer hebben we voor het eerst vijf vrouwelijke fractieleiders. En waar schrijven de kranten over? De kibbelende toon waarop de dames elkaar in de haren zouden vliegen. Dat soort beelden heeft invloed op vrouwen.
Misschien hebben we grote voorbeelden nodig. Wat je ook van haar vond, Margaret Thatcher was wel een voorbeeld voor veel vrouwen. Ook het succes van bijvoorbeeld Angela Merkel en Hillary Clinton is goed voor het zelfbewustzijn van vrouwen.
Maar uiteindelijk moeten vrouwen het zelf willen. Kom bij mij niet aan met verhalen over het glazen plafond of de grote beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen. Glazen plafonds zijn er om doorbroken te worden! Neem een voorbeeld aan Aletta Jacobs, de eerste vrouwelijke arts in Nederland. Zij pikte het niet dat ze niet mocht studeren en kreeg voor elkaar dat ze werd toegelaten tot de universiteit.
Je moet zelf je kansen pakken en niet wachten tot de dingen naar je toe komen. Wakker het vuur in jezelf aan.
Ik geloof niet in positieve discriminatie. Daarmee zeg je alleen maar dat vrouwen het niet op eigen kracht kunnen. Beoordeel mensen op hun kwaliteiten. Ook Barack Obama is tegen positieve discriminatie en hij is nu wel de nieuwe president van de Verenigde Staten. Hij zegt tegen minderheden en anderen die zich buitengesloten voelen:“Ik zorg ervoor dat je de kansen krijgt, maar je moet het vervolgens zelf doen."
Om vrouwen langer aan het werk te krijgen, is het belangrijk dat er een aantal zaken in de maatschappij verandert. In de eerste plaats natuurlijk de kinderopvang en de naschoolse opvang. Daarin lopen we achter. En ook hier geldt dat vrouwen vaak de boodschap krijgen dat het niet deugt als je je kinderen naar de opvang brengt.
Ook de openingstijden in Nederland vormen een hindernis. Probeer 's avonds maar eens een apotheek te vinden die geopend is. Voor een bezoek aan de huisarts moet je een halve dag vrijnemen. En een nieuw paspoort? Alleen tussen negen en half twee mag je in de rij gaan staan op het gemeentehuis. We moeten toe naar een flexibele werkdag tussen zeven uur 's morgens en zeven uur 's avonds. Dan biedt je mensen de mogelijkheid zelf hun leven te organiseren.
We kunnen vrouwen niet verplichten meer of langer te gaan werken. Dwang op persoonlijk niveau werkt niet. Maar we kunnen wel de omstandigheden verbeteren zodat vrouwen misschien langer gaan werken.’
Fatma Koser Kaya is lid van de Tweede Kamerfractie van D66. Daarvoor was zij advocaat en juriste bij de FNV. In de Tweede Kamer houdt ze zich bezig met sociale zaken, financiën en volksgezondheid.