Eén Ministerie van Ruimte? - Main contents

Een opmerkelijke kop gisteren in de Telegraaf: “Janboel in de ruimtelijke ontwikkeling”. Aanleiding is een boek van de journalist Noud Köper: “Woekeren met de Ruimte”. Oud-ministers, voormalig topambtenaren, bouwers, projectontwikkelaars, stedenbouwkundigen, provinciale en gemeentelijke bestuurders en andere betrokkenen vertellen openhartig over hun ervaringen en bevindingen met ruimtelijke ontwikkeling in Nederland.

Strekking van Koper’s betoog: de ruimtelijke ordening is vastgelopen in een moeras van procedures en overleggen en de overheid is haar regierol kwijtgeraakt. Mijn liberale voorganger Sybilla Dekker toont zich achteraf teleurgesteld over de manier waarop gemeenten en provincies hun verantwoordelijkheid hebben opgepakt: “Als de provincie nou ergens kan scoren, is het op ruimtelijk-economisch beleid. Het is de aangewezen bestuurslaag om een vertaalslag te maken van nationale naar lokale plannen. Dat is - achteraf gesteld - een beetje tegengevallen."

Precies om die reden heb ik vanaf mijn aantreden de ruimtelijke teugels zo goed als kan strakker aangetrokken. Met de nieuwe Wet ruimtelijke ordening heb ik de provincies weer in staat gesteld de regie te pakken over hun grondgebied. Ook roep ik de wildgroei aan lelijke bedrijventerreinen een halt toe. Gemeenten zijn nu verplicht regionaal samen te werken bij de uitgifte van nieuwe terreinen. De provincies zijn verplicht daarop toe te zien.

Het is natuurlijk lastig grip te krijgen op de inrichting van ons land als elke stad of regio alleen naar de eigen belangen kijkt. Daarbij is ook het Rijk niet altijd goed in staat knopen door te hakken. Want behalve mijn eigen VROM, gaan bijvoorbeeld ook Verkeer en Waterstaat (wegen), Landbouw (natuur, landschap) en Economische Zaken over de inrichting van ons land.

Niet gek ook, want in de ruimtelijke ordening komt alles samen. Of loopt het vast.

De boodschap komt aan. Premier Balkenende pleit voor een strakkere centrale regie en een Rijk dat doorpakt. Laat dat nu van meet af aan mijn inzet zijn!

Als ik in de toekomst kijk, zie ik dan ook een Ministerie van Ruimte opdoemen. Een ministerie dat, zoals de premier betoogt, woningbouw, natuur, energie, infrastructuur en milieu, in één hand houdt. Niet meer ieder voor zich, maar samen voor ons mooie, maar kwetsbare Nederland.