Controversieelverklaring wetsvoorstellen Eerste Kamer: politieke afweging - Main contents

Lobbyisten en belangenorganisaties weten dezer dagen de mailbox en het postvak van de senatoren weer te vinden. Ze laten ons weten dat 'hun' wetsvoorstel echt afgehandeld moet worden. De argumenten variëren. Ten eerste: landsbelang. Dat zit dichtbij de opdracht die het staatshoofd aan het demissionaire kabinet heeft gegeven. Het enige probleem is dat wat voor de één landsbelang is, voor de ander alleen maar het behartigen van een specifiek sectorbelang is. En sectorbelangen moeten nu eenmaal altijd tegen elkaar afgewogen worden. Ten tweede: het wetgevingstraject is al een eind gevorderd.

Maar dat is in de richting van de Eerste Kamer een wonderlijk verhaal. Want de kernfunctie van de Eerste Kamer in het wetgevingsproces is dat ze het laatste woord heeft. Normaliter geldt dus bij elk wetsvoorstel dat in de Eerste Kamer aanhangig is, dat het de eindstreep nadert. Zonde om dus aandacht te vragen voor wat voor de Eerste Kamer vanzelfsprekend is. Ten derde: het wetsvoorstel is in de Tweede Kamer met vlag en wimpel, soms zelfs zonder plenaire behandeling, aanvaard. Waarom zou de Eerste Kamer dan nog moeilijk doen? Dit argument speelt ook vaak wanneer er een missionair kabinet bezig is. Maar ongeacht de status van het kabinet, geldt voor dit derde argument dat het in veel gevallen opgaat, maar soms nu juist niet. Het komt voor dat een wetsvoorstel in de Tweede Kamer geruisloos afgewikkeld wordt, maar dat er een gewiekste senator is die toch nog een addertje onder het gras opspoort.

Deze argumenten van de lobbyist hebben dus beperkte overtuigingskracht. Wie in tijden van een demissionair kabinet afhandeling van een wetsvoorstel in de Eerste Kamer wil bepleiten, doet er dan ook goed aan bij het begin te beginnen, en het daarop te houden. Dus: wanneer het kabinet demissionair wordt door intern gedoe of problemen met de Tweede Kamer en er daarom vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer uitgeschreven worden, is er helemaal geen reden om te beginnen over controversieelverklaring in de Eerste Kamer. Want ons mandaat loopt tot juni 2011 en de vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer brengen geen enkele verandering in de samenstelling van de Senaat.

Controversieelverklaring van wetsvoorstellen in de Eerste Kamer in de huidige omstandigheden is uiteindelijk dus het resultaat van een politieke afweging van de leden, net als bij het voor- of tegenstemmen aan het slot van het wetgevingstraject.