Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - Main contents
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Een modern begrip waarbij je moet oppassen dat het niet verwordt tot een containerbegrip. En dat is wel aan het gebeuren. En om het goed te doen kom je veel onbegrip tegen, let wel de goeden niet te na gesproken. Maar maatschappelijk verantwoord ondernemen is niet een truckje, het moet in je DNA zitten…
Enige tijd geleden hebben Cynthia Ortega en ik vragen gesteld aan de minister van Financiën, toen nog minister Bos. Dat ging over de aanbesteding van het de nieuwe huisbankier van het Rijk waarbij geen eisen gesteld zijn aan wat je noemt Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. En bij de bank waar het om ging, die uit de aanbesteding is gekomen: RBS (Royal Bank of Scotland) staat dit MVO niet zo erg hoog in het vaandel. Terwijl het toch overheidsbeleid is om bij alles wat we doen MVO als uitgangspunt van beleid te nemen. Maar ja, voor financiële instellingen is dit kennelijk moeilijk.
En laten we eerlijk zijn: als het gaat om de financiële wereld is het natuurlijk de vraag wat men daar verstaat onder MVO. Wat is verantwoord. In gesprekken, ook nog die ik van de week voerde, blijkt dat met name in de financiële wereld MVO een ver-van-mijn-bed-show is. En we zijn er natuurlijk ook een ster in om telkens een andere inhoud te geven aan dat begrip. Gaat het bijvoorbeeld om clusterbommen waar in geïnvesteerd wordt, of om mijnbouwpraktijken die weinig rekening houden met duurzame ontginning. Of beleggingen in investeringen bij andere organisaties die weinig rekening houden met het milieu. En het gevaar is dat we de problemen dan zo stapelen, dat het zo groot wordt, dat we ten einde raad beslissen om maar niets te doen. En banken zeggen snel: ja, maar we kunnen de klanten toch niet voor het hoofd stoten. En dat is dus maar de vraag. Als financiële instellingen zich niet, onder het mom van de klant wil het, rekenschap geven van wat hun investering betekent wordt het nooit wat. Als alle banken echt werk maken van wat maatschappelijk verantwoord is, en daardoor bepaalde activiteiten niet meer gefinancierd kunnen worden, wordt er ook iets bereikt!
De vraag bij al deze problemen is: gaat een financiële instelling voor een optimaal rendement of een maximaal rendement. En lokken we, als we voor dit laatste gaan, niet een soort lemmingen gedrag uit: iedereen doet het dus ik ook. Totdat we aan het einde van een waanzinnige wedloop met zijn allen over de rand van de klif storten. En we zoals nu, midden in een crisis terecht komen. Dat laatste hebben we dus uitgebreid de laatste jaren zien gebeuren. Gedreven door torenhoge bonussen ontstaat een sfeer waarbij de handelaren, volstrekt los van de werkelijke waarde van het geld, met immense virtuele bedragen, handel drijven. Maar pas op als het fout gaat. Wanneer afgeboekt moet worden op de virtuele waarde raakt ineens de schijneconomie de reële economie. En dan gaat het mis. Keihard mis. Hoeveel beurswaarde is ook al weer het laatste jaar verdampt…? Pakweg € 300 miljard?
De vaste Kamercommissie van Financiën heeft enige tijd geleden een gesprek gehad bij de Triodosbank. Je kan natuurlijk zeggen dat die wel heel ideëel is. Maar de vraag dringt zich op of die houding leidt tot winstmaximalisatie of winstoptimalisatie. Ik denk het laatste. Analisten mogen beoordelen of die winst dan stabiel is of niet, maar misschien is die wel te verkiezen boven het snelle vluchtige geld. Want hoe wordt dat verdient? En dan zijn we terug bij wat maatschappelijk verantwoord is. Dat vang je niet in een protocol, of door goede afspraken in je organisaties. Dat moet in je genenpakket zitten. Een mooi voorbeeld dat ik laatst hoorde was van Akzo Nobel. Die spreekt over verantwoord ketenbeheer, waarbij in alle facetten van de productie gezorgd wordt dat rekenschap gegeven kan worden van verantwoord ondernemen. Een voorbeeld waarbij wel al integraal gedacht wordt. Ik kan mij voorstellen dat dit ingewikkelde processen zijn. En zoals ik hiervoor al schreef we zijn er een meester in om de problemen zo groot te maken, te stapelen in de moeilijkheden, dat we dan geen beslissing meer kunnen nemen. Mijn stelling is dan: maak het probleem zo klein dat je een beslissing kan nemen. Dan wordt een groot probleem stuk voor stuk ontrafeld en vallen puzzelstukjes op hun plaats. Tot een Maatschappelijke Verantwoord Ondernemen schilderij…
Het wordt dus tijd dat de overheid het goede voorbeeld gaat geven en zelf als eerste op al haar aanbestedingen Maatschappelijke Verantwoord Ondernemen van toepassing gaat verklaren. Is het moeilijk om alles in een keer te doen? Dan geldt dat prachtige spreekwoord dat ik geleerd heb van mijn oma die veel breidde: elke dag een draadje is een hemdsmouw in het jaar.
ernst