...en dan word je 18: minderjarige asielzoekers op Tenerife - Main contents
Deze week ben ik op werkbezoek op Tenerife om te praten over migratie en ontwikkelingssamenwerking. Vandaag meer over de opvang van minderjarige vluchtelingen. Alle berichten zijn te lezen via trefwoord Tenerife.
Herinneren we ons de witte illegalen nog? Meneer Gümüs, die beroemde kleermaker uit Amsterdam-Zuid. Hij betaalde belasting maar was niet legaal. Zijn kinderen ook niet. Dat was allemaal niet zo'n punt zolang die kinderen nog geen achttien waren, maar daarna... Als raadslid in Amsterdam sprak ik tieners die met vlag en wimpel door het VWO stroomden. Maar helaas zouden ze daarna niet meer naar de universiteit zouden kunnen omdat ze op hun achttiende kind af waren en dus het recht op onderwijs, zoals vastgelegd in het Europees verdrag voor de rechten van het kind, afliep.
Hier op Tenerife maak ik hetzelfde mee. De jongens die op bootjes uit West-Afrika en Marokko aankomen worden opgevangen en krijgen scholing, maar als ze achttien worden houdt het op. Gisteren bezocht ik een centrum voor minderjarige jongens.
De verantwoordelijke mevrouw voor alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMA's) was er bij het bezoek samen met een flinke hoeveelheid camera's en schrijvende pers. Het centrum was best gezellig, we groepeerden ons rond de tafeltennistafel en mevrouw hield een verhaal over hoe goed de jongens het hadden. De jongens stonden er bij en keken er naar, zoals opgeschoten jongens kunnen. Beetje duwen, beetje trekken, maar eigenlijk heel timide. Uiteindelijk had een jongen genoeg moed verzameld en vroeg het woord. Over twintig dagen wordt hij achttien, maar hij moet nog twee maanden naar school om zijn diploma te halen. Over twintig dagen wordt hij uit het opvangcentrum gezet. En verliest hij zijn recht op onderwijs. Wat dan? Politiek asiel krijgt hij niet. Zonder diploma geen baan, zeker niet nu de werkeloosheid hier zo hoog is (zie blogpost van gisteren) en zonder baan geen verblijfsvergunning.
De mevrouw kwam er niet uit. Ze wilde hem gerust stellen dat ze voor hem heus een oplossing zou vinden. Dat het zo goed was dat hij zo gemotiveerd was om zijn opleiding af te maken. Misschien is het waar, misschien vinden ze voor hem een oplossing, maar dan is hij een uitzondering. Hij zit in een fijn, redelijk kleinschalig opvangcentrum en hij is niet op zijn mondje gevallen. Maar wat gebeurt er met die andere jongens in dit centrum of in de andere centra? Human Rights Watch deed er in 2007 onderzoek naar. Het zag er niet goed uit. Kinderen kregen geen onderwijs, hadden onvoldoende kleding, werden niet voorgelicht over hun juridische status en in sommige centra werden lijfstraffen en eenzame opsluiting gepraktiseerd.
Ik confronteerde de mevrouw er mee. Zij ontkende. Human Rights Watch zou het bij het verkeerde einde hebben. Ik heb mijn twijfels. Als er in 2006 opeens duizenden jongens aanspoelen, dan heb je de situatie niet meer in de hand. Als je dan een oud militair kamp in gebruik neemt en (maar dit is speculatie) gevangenispersoneel inzet dan wordt een overvol geïmproviseerd centrum nu eenmaal snel een gevangenis.
Hoe het ook zij, goed kamp of slecht kamp, 18 is 18 en dan staan die jongens er helemaal alleen voor. Zoals ik gister al schreef, de Canarische Eilanden staan er alleen voor. Het is verdrietig te kijken naar zoveel onvermogen. Migratie als ondersteuning van ontwikkelingssamenwerking kan, maar het ontbreekt aan politieke wil. Het begint bij de onderkenning dat legale arbeidsmigratie voor iedereen beter is dan illegaal en dat je mensen er nooit van kunt weerhouden voor zichzelf en hun naasten groenere velden op te zoeken.