Belgisch voorzitterschap Europese Unie 2e helft 2010

Van 1 juli tot en met 31 december 2010 vervulde België het voorzitterschap¹ van de Raad van de Europese Unie². België nam het stokje over van Spanje. Tijdens het voorzitterschap werkte België nauw samen in een trojka³ met Spanje en Hongarije, die België voorging, respectievelijk opvolgde.

Hongarije⁴ nam op 1 januari 2011 het voorzitterschap over.

België zag een bescheiden rol voor zichzelf weggelegd tijdens het voorzitterschap. Er moest vooral ruimte geboden worden aan de implementatie van het Verdrag van Lissabon dat ruim een half jaar eerder in werking was getreden. Door zich bescheiden op te stellen kon ruimte geboden worden aan de Hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken, Catherine Ashton, en de permanente voorzitter van de Europese Raad, Herman van Rompuy. België wilde zich vooral op de lopende de zaken richten, en was niet van plan om met grootse plannen te komen.

Economisch herstel

In lijn met het gezamenlijke werkplan was het uitwerken van de economische strategie, Europa2020⁵, één van de hoofdprioriteiten van het voorzitterschap. Specifiek zou er worden gewerkt aan het versterken van de Europese concurrentiekracht en aan duurzame groei. Hiernaast werd het debat over het voltooien van de interne markt voortgezet.

Sociaal beleid

In het kader van het Europees jaar van bestrijding van armoede en sociale uitsluiting, richtte België zich op het stimuleren van sociale vooruitgang. De bestrijding van armoede en de versterking van de sociale bescherming over de hele levenscyclus stond hoog op de agenda.

Speerpunten milieubeleid

Het thema milieubeleid vervulde een belangrijke rol en werd onderverdeeld in vier speerpunten:

• - 

  Klimaat
• - 

  Biodiversiteit
• - 

  Duurzaam materialenbeheer
• - 

  Betere instrumenten voor het milieubeleid

Langlopende dossiers

Daarnaast wilde België vooral voortgang boeken op enkele langlopende dossiers, en moesten recente initiatieven worden uitgewerkt:

• - 

  stappen zetten in de toetredingsonderhandelingen met Turkije en het mogelijk afronden van de toetredingsonderhandelingen met Kroatië
• - 

  voortzetten van de klimaatonderhandelingen voor de top in Cancun⁶ eind 2010
• - 

  een succesvolle start maken met de nieuwe Europese diplomatieke dienst
• - 

  overeenstemming bereiken over de plannen rond hedgefondsen en financieel toezicht in de EU

Politieke situatie in België

Gedurende het hele voorzitterschap was België verwikkeld in een langdurig formatieproces voor een nieuwe federale regering. Vanuit Belgische zijde was de EU verzekerd dat dit geen invloed zou hebben op het voorzitterschap. In december 2010 bleek dat er ondanks eerdere twijfels over de daadkracht van de Belgen het nodige bereikt was.

België vormde samen met Spanje en Hongarije een 'trojka'. Dat betekent dat deze landen naast een eigen programma en de eigen prioriteiten ook een aantal zaken samen hebben aangepakt.

De bestrijding van de economische crisis, het behoud van banen en juist een groei van de werkgelegenheid waren voor de hele periode van groot belang. Hiernaast waren het klimaat⁷ en een nieuwe Europese strategie voor energie belangrijke prioriteiten voor alle drie de voorzitterschappen. Ook moest er verder worden gegaan met de uitbreiding, met de nadruk op de toetreding van Kroatië en de nieuwe aanvragen van Albanië, Montenegro en IJsland. Gaandeweg werden de hervorming van het landbouwbeleid en de onderhandelingen over de meerjarenbegroting van de Unie ook steeds belangrijker.

Zowel Commissievoorzitter Barroso⁸ als EU-president Van Rompuy⁹ hebben België gefeliciteerd met het behaalde resultaat. Zo kwam er na jaren eindelijk beweging in de onderhandelingen over één Europees octrooi. Ook zijn er akkoorden gesloten over de begroting van 2011 en over de invulling van de Europese diplomatieke dienst.

In de bestrijding van de economische crisis zijn tijdens het Belgisch voorzitterschap ook verdere stappen ondernomen, al was de rol van het voorzitterschap daarin beperkt. Niet alles verliep succesvol. Zo zat er bijvoorbeeld weinig schot in de toetredingsonderhandelingen met Turkije.