Hollands ondernemerschap hopelijk succesvol - Main contents
Grote krantenkoppen afgelopen week over de kleine Nederlandse autofabrikant Spyker die de grote broer Saab uit Zweden overneemt. Bijna te mooi om waar te zijn. De Hollandse ondernemersgeest van Victor Muller dwingt zondermeer respect af. Gaat Europa echt 400 miljoen Euro steken in deze ogenschijnlijk riskante overname, zo werd ik meteen bevraagd door de Nederlandse media? Dat lijkt zo op het eerste gezicht, maar het risico ligt vooral bij de Zweedse belastingbetalen en natuurlijk Victor Muller cs.
Voor zover blijkt uit de krantenberichten is het gelukt de deal rond te maken omdat de Europese Investeringsbank(EIB) een lening van 400 miljoen euro verstrekt. De Zweedse Staat staat garant voor deze lening, dat betekent dat de EIB weliswaar geldverschaffer is, maar het risico in hoge mate bij de Zweedse Staat ligt. Zo'n garantiestelling wordt in Europa beschouwt als een vorm van staatssteun die goedgekeurd moet worden door de Europese Commissie. Die zal moeten toetsen of Saab-Spyker met deze overheidssteun niet een oneerlijk groot voordeel krijgt ten opzichte van andere autofabrikanten als BMW, Volvo en Audi. Het is natuurlijk prachtig dat banen gered worden bij Saab, maar de Europese spelregels moeten bewaken dat dit geen oneigenlijke concurrentienadeel oplevert voor andere autofabrikanten. Zo heeft de Europese Commissie eerder een (veel omvangrijker) staatsteunoperatie van de Franse President Sarkozy naar de prullenbak verwezen, omdat dit alleen ten goede zou komen aan de Franse autoindustrie en bijvoorbeeld Nederlandse bedrijven in auto-onderdelen fors zou benadelen.
Gezien de uitleg die de Zweedse regering en Victor Muller in de pers hebben gegeven zal het EIB geld vooral ingezet worden voor de productie van schone auto's. Dat past in het Economisch herstelplan van de Europese Commissie en maakt de kans op een positief oordeel dat het gaat om 'geoorloofde steun' groot. Ik verwacht wel dat heel zorgvuldig naar deze deal gekeken zal worden want het ene verlieslijdende autobedrijf dat het andere verlieslijdende autobedrijf overneemt vraagt om een grondige beoordeling. Het is te hopen voor Muller en voor de werknemers van Saab dat er snel groen licht komt, want vaak duurt het maanden voordat de Europese Commissie een definitief ja of nee geeft.
Victor Muller staat voor een mega-uitdaging. Geld van de Europese investeringsbank wordt niet zomaar beschikbaargesteld. Vaak wordt tot op de laatste cent nauwkeurig bepaald waar het geld aan moet worden uitgegeven. De voorwaarden waaraan leningen van de EIB, die onder het Economisch herstelplan van de Commissie vallen, moeten voldoen verplichten de autofabrikant het geleende geld te investeren in de productie van groene auto´s. Dit betekent voor Saab-Spyker veel investeringen en ontwikkelingskosten in een nieuwe generatie Saab's. Een gigantische uitdaging in een tijd dat het relatief gezonde autofabrikanten al nauwelijks lukt om winstgevend groene auto´s te produceren.
De deal op zich is het al waard om de champagnekurken te laten knallen, maar het echte succes zal er pas zijn als er daadwerkelijk winstgevend schone auto's van de lopende band afrollen in de Zweedse Saab fabriek. Ik ben benieuwd wanneer het zover is.