Toespraak Lilianne Ploumen - Main contents

In mijn speech op het congres bedankte ik Wouter Bos uit de grond van mijn hart. Ik ben niet geheel onpartijdig, maar met Wouter Bos verlaat de beste politicus van onze generatie het toneel. Later vandaag verwelkomen we -als het het congres belieft- ook een nieuwe partijleider. Als burgemeester van Amsterdam formuleerde hij zijn opdracht in de traditie van Den Uyl als ‘de boel bij elkaar houden’. Ik ben blij dat Job er is. Met zijn rust, ervaring en vermogen tot het samenbrengen van mensen zie ik de toekomst met vertrouwen tegemoet.

Download hier mijn speech >

Hieronder ook uitgeschreven mijn volledige speech (Gesproken woord geldt)

‘Partijgenoten,

Het is met een traan en met een lach, met weemoed en met optimisme dat ik vandaag het woord tot u richt. Het is in een dag met veel dubbele gevoelens. Vandaag is een afscheid en een nieuw begin. Een afscheid van partijgenoten die zich de afgelopen jaren dag in dag uit in het zweet hebben gewerkt voor onze idealen, een afscheid van een oud programma. En ook een nieuw begin, met nieuwe mensen en hernieuwde idealen en hernieuwde ambities. Niet alleen voor ons, maar vooral ook voor Nederland….

Partijgenoten,

Politici hebben nogal eens de neiging de tijd, hún tijd te bestempelen als een unieke periode. Als een cruciaal moment in de geschiedenis waarin fundamentele keuzes gemaakt moeten worden die bepalend zullen zijn voor de toekomst.

Vaak is dat een tikkeltje overdreven, maar vandaag niet partijgenoten, vandaag niet…..

Want grote uitdagingen liggen in het verschiet. Uitdagingen die we alleen het hoofd kunnen bieden als we de bereidheid tonen om hard te werken en om moeilijke beslissingen te nemen….

Partijgenoten,

Hard werken en moeilijke beslissingen nemen…..De afgelopen maanden hebben we bewezen dat we dat kunnen.

Er is - en met resultaat- door duizenden vrijwilligers, honderden raadsleden en wethouders ongelofelijk hard gewerkt op weg naar 3 maart. En ook moeilijke keuzes hebben we niet geschuwd. Wie gaat regeren doet dat vanuit de oprechte overtuiging dat idealen verwezenlijkt kunnen worden. Vanuit de overtuiging dat mooie woorden pas echt iets waard zijn als ze -met zweet en tranen- omgezet worden in resultaten. Maar de weigering van een van onze coalitiegenoten om gedane beloften gestand te doen liet ons geen andere keuze…..

Door de val van het kabinet kwamen we op ons partijbureau in een soort wervelstorm terecht. Ik richt vandaag een bijzonder woord van dank aan al die campaigners die alles opzij zetten voor deze campagne. Eenzelfde woord van dank richt ik aan de leden van de kandidaatstellingscommissie onder leiding van Ella Kalsbeek én aan de leden van de programmacommissie onder leiding van Hans Kamps. Jullie woonden de afgelopen weken zo ongeveer op het partijbureau, en jullie hebben een fantastische klus geklaard.

Partijgenoten,

In politiek Den Haag buigen partijen zich in allerijl over complexe rapportages, over doorrekeningen en vuistdikke documenten. Documenten die een antwoord moeten bieden op de vraag hoe we de miljardenrekening van de crisis kunnen betalen.

De werkelijkheid die daar achter verscholen zit gaat niet over begrotingsregels en overheidsfinanciën. De werkelijkheid draait om mensen….

Achter de voordeuren van de portiekflats in het Utrechtse Kanaleneiland, in de bedrijfskantines van de Rotterdamse haven, op de schoolpleinen van Terneuzen en Delfzijl, vragen miljoenen Nederlanders zich af wat dat Haagse cijferspel voor hun gaat betekenen. Voor het onderwijs van hun, uw en mijn kinderen. Voor de zorg voor hun, uw en mijn oudere familieleden.

Partijgenoten,

Laten we vaststellen dat de ene partij daar beduidend eerlijker over is dan de andere.

Hier past een compliment aan de VVD. De partij van Mark Rutte is goudeerlijk. Het programma leest als zo’n geel boekje met de titel ‘Neoliberalisme voor Dummies’. Simpele oplossingen voor complexe problemen: Mark Rutte hakt met de botte bijl in de begroting zonder oog voor de kwetsbare economie en -erger nog- zonder oog voor al die mensen die Nederland groot maken: onze leraren, verpleegkundigen, politieagenten.De VVD van Mark Rutte: niks nieuws onder de zon, keihard maar glashelder.

Partijgenoten,

die eerlijkheid durft het CDA niet aan. Het CDA-programma, en ik citeer….

• - 

  Burgers moeten intensiever gemotiveerd worden om eigen verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid….
• - 

  De prikkel die uitgaat van het eigen risico wordt beter vormgegeven.

En vooruit, nog een dan:

• - 

  Door deze bovenmatige loonontwikkeling stegen de overheidsuitgaven en is de concurrentiepositie verzwakt. Het is van groot belang dat een aanpassing plaatsvindt.

Weet u wat dit betekent in gewone mensen taal?

• - 

  U zoekt het maar uit wat uw gezondheid betreft
• - 

  De zorg die u nog wel krijgt wordt stukken duurder
• - 

  Leraren, verplegers en politieagenten moeten langer werken voor minder geld.

Het CDA verpakt pijnlijke keuzes in vaagheden. Terwijl juist nu duidelijkheid nodig is over wie de rekening betaalt en wie niet….

Partijgenoten,

het CDA en Jan Peter Balkenende spelen verstoppertje met de toekomst van ons land, met de toekomst van onze kinderen. Net als in 2006 weigert de partij haar agenda te openbaren. Net als in 2006 spelen ze vóór de verkiezingen mooi weer om ná de verkiezingen de ene na de andere pijnlijke maatregel op tafel te leggen. Maatregelen als de versoepeling van het ontslagrecht en meer markt in de zorg: gelukkig hebben wij dat kunnen voorkomen……

Partijgenoten,

Jan Peter Balkende vaart een zwalkende koers met een onzekere eindbestemming. Zijn schip heeft hij tot vier keer toe frontaal op een ijsberg laten lopen. De helft van de bemanning heeft afgemonsterd en nog altijd doet hij alsof hij de juiste kapitein op het juiste schip met de juiste bestemming is.Maar wij weten beter. Neem maart 2009. Toen duizenden werknemers gebaat waren bij snelle maatregelen tegen de economische crisis voer Balkenende af voor een tripje naar Brazili녅

Neem februari van dit jaar. Bij het verschijnen van het rapport van de Commissie Davids had de minister-president duidelijkheid kunnen geven over de wijze waarop Nederland betrokken raakte bij de oorlog in Irak. Maar Jan Peter Balkenende koos voor een ramkoers, niet bereid om enig falen te erkennen.

Partijgenoten,

Zelfs de meest volgzame getrouwen van het CDA fronsen dan de wenkbrauwen, Zelfs de meest volgzame getrouwen van het CDA schudden dan meewarig het hoofd en prevelen zachtjes Prediker 10: vers 16: ‘wee het land dat een kind als koning heeft’…….

Partijgenoten,

Echte leiders spelen geen verstoppertje. Echte leiders staan voor hun keuzes, zijn bereid ze eerlijk uit te leggen en te verdedigen. Echte leiders houden het hoofd koel en het hart warm in tijden van crisis en onzekerheid. Echte leiders gaan voorop in het debat en durven te confronteren met ongemakkelijke waarheden en moeilijke maatregelen……

Partijgenoten,

echte leiders staan op als alles om je heen verandert, als alles wat je dierbaar is dreigt weg te vallen en alles wat je ooit wilde bereiken verder weg lijkt dan ooit tevoren.

Echte leiders vernieuwen partijen zodat hun idealen vertaald worden naar de eisen van de tijd. Echte leiders leiden je niet alleen naar prachtige overwinningen maar wijken ook niet van je zijde als het even minder gaat. Echte leiders redden banken en echte leiders weten ook dat hun kinderen maar één keer groot worden en dat hun verantwoordelijkheid ook daar rust waar ze zielsveel van houden. Echte leiders brengen mensen in vervoering, worden beloond met roffels op de tafels en met staande ovaties.

En voor zo’n echte leider partijgenoten, vraag ik u nu om het meest oorverdovende applaus dat hier ooit geklonken heeft….

Lieve Wouter,

Ik ben niet geheel onpartijdig, maar met jou verlaat de beste politicus van onze generatie het toneel. Daar gaat ie dan, het slimste jongentje van de klas, de prins van Paars, the comeback-kid, de topeconoom en onbetwiste crisismanager, onze politicus van het jaar, de partijleider in een fantastische traditie……..

Wouter, toen de Partij van de Arbeid zestig jaar bestond sprak jij de prachtige woorden - en ik citeer je “Ik heb vandaag de eer om al onze verdiensten op te sommen, het optimisme en zelfvertrouwen te incasseren, maar ik doe dat, wetende dat ook ik maar klein ben in een grote traditie. Reuzen gingen mij voor. Reuzen als Banning, Drees, Burger, Van der Goes van Naters, Vondeling, Den Uyl, Kok.” Einde citaat…….Reuzen Wouter….. nu ben je zelf zo’n reus….

Een reus die verantwoordelijkheid heeft genomen in tijden van verandering, op het breukvlak van twee tijdsgewrichten. Een reus in tijden waarin de PvdA en Nederland soms verdwaasd, aangeslagen of onrustig waren en er leiderschap nodig was.

Een reus met een eigen politieke stijl - jouw politiek is een politiek van inhoud, jouw politiek gaat over een land dat altijd beter kan. Jouw stijl, je zichtbaar zoeken naar de beste oplossing: de glans daarvan was niet besteed aan je politieke tegenstanders. Wat ik je kracht vind, probeerden zij tot je zwakte te maken. Maar dat is een misrekening gebleken: een eerlijke zoektocht naar wat wijsheid is, blijkt op de lange duur de zachte kracht die zal overwinnen.

Wouter, je bent een reus die het aandurfde om de partij te vernieuwen. Jij en de partij, dat ging niet altijd van een leien dakje - dat schuurde wel eens. Jij was soms de bocht al om als de partij de auto nog moest starten. Maar telkens bleek de bocht die jij nam, de bocht te zijn die de partij ook uiteindelijk moest nemen.

Niet omdat jij vernieuwde om het vernieuwen, maar omdat het beter kon en beter moest. Van het integratievraagstuk, de nieuwe sociale kwestie zoals je dat altijd plechtig duidde, en het beginselprogramma, tot en met je Den Uyl-lezing waarin je de partij voor ging naar een nieuwe fase in het denken over markt en staat, je laat een groot en indrukwekkend gedachtegoed na in een prachtige traditie.

Jij hielp de partij weer in het zadel, door de afgelopen maanden voorop te gaan in de verkiezingsstrijd. Door je nek uit te steken, en door te laten zien wat voor exceptioneel politicus je bent.

Lieve Wouter, de partij, ik zal je ongelofelijk missen. Je stopte op je hoogtepunt. Nu is het aan anderen om op jouw schouders te gaan staan. Geniet van je tijd, geniet van je vrijheid, maar geniet vooral van Barbara, Iris, Jula en Joppe. Het is je gegund.

En ik bedank je namens ons allemaal uit de grond van mijn hart.

Partijgenoten,

De afgelopen weken heb ik het genoegen gehad om twee partijleiders om me heen te hebben op het partijbureau in Amsterdam. Vanuit mijn werkkamer zag ik ’s ochtends vanuit Amsterdam-Noord Wouter op z’n fiets aankomen terwijl Job Cohen vanaf de andere kant kwam aangefietst.

Het waren bijzonder warme en eensgezinde weken waar ik ongelofelijk trots op ben.

Ik begon deze speech dan ook niet voor niets met de woorden dat ik last heb van dubbele gevoelens. Want we mogen dan afscheid nemen van Wouter, maar we verwelkomen zodadelijk -als het u belieft- ook een nieuwe partijleider. Als burgemeester van Amsterdam formuleerde hij zijn opdracht in de traditie van Joop den Uyl als ‘de boel bij elkaar houden’. En Job, ik ben blij dat jij er bent… Want met jouw rust, jouw ervaring en jouw vermogen tot het samenbrengen van mensen zie ik de toekomst met vertrouwen tegemoet…..

Want jouw opdracht -de boel bij elkaar houden- is actueler dan ooit tevoren.

Zetten we verdere stappen op de weg van verdeeldheid? Staan wij toe dat ons land uiteenvalt in winnaars die vol optimisme de toekomst tegemoet zien aan de ene kant en verliezers die zich vol onbehagen afwenden aan de andere kant? Zien wij met lede ogen aan dat in dit land de toekomst van onze kinderen bepaald wordt door hun postcode of door de afkomst van hun ouders?Of durven we nog altijd te geloven dat in een land dat groot geworden is door verdraagzaamheid, solidariteit en lotsverbondenheid we ook andere keuzes kunnen maken?

Partijgenoten,

ik rond af. Ik weet zeker dat de Partij van de Arbeid met Job Cohen Nederland kan overtuigen van die andere keuze. De keuze dat we de lasten van de crisis eerlijk moeten delen. De keuze dat we mensen niet uitsluiten maar dat iedereen meetelt. In de wetenschap dat we elkaar nodig hebben, omdat we ieder voor zich simpelweg niet bij machte zijn om onze kinderen het onderwijs te geven dat ze verdienen noch om onze ouders de oude dag te bezorgen die ze toekomt.

Voor dat Nederland kleuren wij de komende maanden de straten rood, voor dat Nederland gaan we van deur tot deur. Want iedereen moet weten, dát is ons Nederland.

Ik dank u wel.’