De Europese zelfbedieningswinkel van Rutte - Main contents

In verkiezingstijd doen politici voorstellen die grondwetswijzigingen vereisen of het opzeggen van verdragen. Dat mag natuurlijk. Mark Rutte, liberaal en voorstander van Europa, maakt het wel erg bont. Hij doet populistische voorstellen om allerlei milieuregels maar af te schaffen, een miljard minder aan Europa bij te dragen en bepalingen uit mensenrechtenverdragen te laten vallen. Dit alles zonder erbij te vertellen wat dat voor Nederland binnen Europa betekent.

Nog niet zo heel lang geleden was Rutte projecteider van de VVD campagne voor de EU grondwet. In 2008 stemde de VVD voor het Verdrag van Lissabon, de versimpelde versie van de Europese Grondwet. VVD-woordvoerder Ten Broeke zei dat dit verdrag een keerpunt kan zijn. ‘Het verduidelijkt de spelregels, het verbetert de instellingen en het vergroot de slagkracht op die onderwerpen waarop wij de EU nodig hebben: energie, terrorisme, migratie en economische groei.’ De VVD koos dus met open ogen voor de huidige verdragen waar Rutte nu al weer vanaf schijnt te willen.

En Rutte zegt in het NRC van 31 mei dat we ‘een eind moeten maken aan de grote stroom migranten die hier komen om vervolgens in de sociale zekerheid te belanden’ en roept daarom op om ‘verouderde Europese verdragen die dit belemmeren te veranderen’. Deze afspraken zijn vastgelegd in het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en dit verdrag is in 2008 met steun van de VVD verankert in de regels van de EU. Juist die Europese verdragen dus waarvoor hij enthousiast campagneleider was en de VVD mee instemde.

In het VVD-verkiezingsprogramma lezen we nu dat de termijn voor het verkrijgen van een permanente verblijfsvergunning wordt opgerekt naar tien jaar. Dit is in strijd met de EU-regels; met name de richtlijn Status langdurig ingezetenen Derde Landen die tot stand kwam met medewerking van VVD-minister Verdonk. Over inburgering zegt het VVD Programma: dat ‘wie het examen Nederlandse taal niet aflegt of niet met succes afrondt, zijn verblijfsrecht verliest.” Dit is strijdig met de EU gezinsherenigingrichtlijn en het EVRM. Deze richtlijn kwam tot stand onder LPF-minister Nawijn, in een kabinet met de VVD.

Zo zijn er nog meer voorbeelden.

In het KRO programma Oog in Oog van 31 mei zegt Mark Rutte dat we ‘van die vreselijke Europese milieuregels af moeten’. De VVD heeft steeds gesteund dat Europese regels ook in Nederland van kracht zijn. Denkt Rutte nu echt dat we als land in ons eentje overbevissing, klimaatverandering of luchtvervuiling kunnen keren?

Zijn grote zus uit Brussel, Neelie Kroes, heeft zich hard gemaakt voor het handhaven van de Europese mededingingsregels en doet dat nu op het terrein van de ICT. Zijn oude oom, Bolkesteijn, ook in Brussel, was een fervent voorstander van de dienstenrichtlijn. Wat zouden zij denken van de selectieve oproep van Rutte om sommige EU regels maar niet meer na te komen?

Een Nederlandse regering die selectief winkelt in Europa op het gebied van migratie, milieu en klimaat, die onder specifieke Europese verplichtingen wil uitkomen en wil tornen aan mensenrechten raakt al haar politieke krediet en diplomatieke energie kwijt aan een hopeloos achterhoedegevecht.

Verschilt Rutte dan toch niet zoveel van de VVD afvalligen, Verdonk en Wilders, die de onderbuikgevoelens van vele Nederlanders trefzeker weten te raken? Mark Rutte weet als geen ander dat Nederland, ook met de VVD in de regering, het EVRM en lidmaatschap van de EU niet op gaat zeggen of drastisch kan wijzigen. Het zou hem sieren met echte oplossingen te komen in plaats van hol populisme.

Britta Bohler, Eerste Kamerlid voor GroenLinks en Liesbeth van Tongeren, kandidaat Tweede Kamer voor GroenLinks, beiden jurist. Britta advocaat bij BFKW en Liesbeth oud-directeur Greenpeace.

Opinieartikel vescheen op 9 juni 2010 in De Volksktant