“modelproject” By-pass Kampen gefileerd door Centraal Planbureau

Source: P.F.C. (Paulus) Jansen i, published on Thursday, December 3 2009, 16:03.

Staatssecretaris Huizinga vindt het een modelproject. Een voorbeeld van geïntegreerde gebiedsontwikkeling. De aanleg van een nieuwe IJsselarm ten zuiden van Kampen kost echter meer dan drie keer zoveel als het oorspronkelijke Ruimte-voor-de-rivier-project, waarbij alleen het zomerbed van de IJssel verdiept werd. Het Centraal Planbureau hield het project tegen het licht en de staatssecretaris trok wit weg.

BypassKampen

Ik heb na een bezoek aan de regio, een half jaar geleden, al direct de conclusie getrokken dat er een stevig luchtje zit aan de grote haast die de provincie Overijssel, met in zijn kielzog de staatssecretaris, hebben bij de realisatie van het project. Aan de nieuwe IJsselarm is een grote, peperdure woningbouwlocatie gekoppeld. De commerciële partijen die daar achter zitten hebben uiteraard haast om deze vette vis zo snel mogelijk op het droge te brengen.

Huizinga zou echter alleen naar de veiligheidsaspecten moeten kijken, en niet de portemonnee moeten trekken om de projectontwikkelaars ter wille te zijn.

Tot vandaag stuitte ik met mijn argumenten op een muur van onbegrip bij de staatssecretaris en de woordvoerders van de coalitiepartijen. Maar er is hoop. Op 30 november verscheen het rapport Beoordeling 16 projecten in het kader van het Budget Nota Ruimte van het Centraal Planbureau. Dat is bijzonder helder over de maatschappelijke kosten-baten van het project. Een paar citaten:

“Sowieso voldoen de in de KBA besproken bypassprojecten 1a en 1b niet aan de ontwerpeis in het Nationaal Waterplan dat, totdat het kabinet uiterlijk in 2015 een beslissing heeft genomen over het IJsselmeerpeil, alle nieuwe projecten rekening moeten houden met een peilopzet van 1,5 meter. Het plan is gedimensioneerd op +0,5 m en houdt rekening met een latere verhoging tot 1 m. Het Waterdienst (RWS) rapport bevestigt de reeds in de voorlopige beoordeling getrokken conclusie dat het om waterstaatkundige redenen niet zeker is of aan de voorwaarde van effectiviteit van het direct aanleggen van de bypass is voldaan.” (pag.155)

“Het feit dat een maatregel andere toekomstige maatregelen niet hoeft te belemmeren, betekent niet dat deze maatregel een ‘no-regretmaatregel’ is. Voor die kwalificatie is vereist dat de maatregel robuust is in alle redelijk denkbare scenario’s. De mening van de Waterdienst is dat de bypass niet robuust is, niet eens qua ligging.” (pag.155)

“In het licht van het voorgaande lijkt het verstandig om geen omwisselbesluit te nemen en de zomerbedverdieping uit te voeren zoals is voorzien in de PKB Ruimte voor de Rivier. Dit lijkt onder alle omstandigheden een ‘geen spijt’ maatregel. In een later stadium kan dan alsnog worden gekeken naar het eventuele nut van een bypass, rekening houdend met:

  • • 
    Nieuwe veiligheidsnormen waarover het kabinet in 2011 wil besluiten;
  • • 
    De sterke stijging van de schade bij overstromen als gevolg van compartimentering en de gevolgen die dat moet hebben op de veiligheidsnorm en de uitvoering van de dijken;
  • • 
    De omvang van de verhoging van het peil op het IJsselmeer;
  • • 
    Actuele inzichten rond de rivierafvoeren en mogelijkheden voor een andere afvoerverdeling;
  • • 
    Andere mogelijkheden om gewenste veiligheidsverbeteringen tot stand te brengen.

Het nu versneld uitvoeren van een bypass, naast de zomerbedverdieping, voldoet niet aan de voorwaarde van effectiviteit en lijkt gelet op alle genoemde onzekerheden ook niet efficiënt. Of een gefaseerde aanleg van slechts een deel van plan 1b nu efficiënt is, bijvoorbeeld de woningbouw benoorden de Hanzelijn, is bij gebrek aan informatie niet beoordeelbaar.” (pag.159)

Daar lijkt me geen woord Spaans bij. Dus informeerde ik vanmiddag tijdens het voortgangsoverleg over Ruimte voor de Rivier aan Huizinga wat ze vindt van deze dodelijke kritiek. Ze bleek het rapport niet te kennen en heeft beloofd om op een termijn van enkele weken met een “uitgebreide schriftelijke reactie” te komen. Ik hoop dat de reactie niet alleen uitgebreid, maar ook overtuigend is. Anders kom ik met een motie om het project in de mottenballen te leggen.

Meer lezen?

zie dossier Nationaal Waterplan/Deltacommissie