Dagboek Kopenhagen/vrijdagmiddag: hoop - Main contents

At last: om acht minuten voor twaalf opende de Deense premier Rasmussen de plenaire vergadering: “climate change is real, urgent and the reaction was too long too slow.” Na een korte speech van Ban Ki-Moon begint het vuurwerk, met achtereenvolgend Wen Jiabao, Lula da Silva en Obama. Tussenstand: er gloort wat licht aan de horizon.

De stijl van de hoofdspelers verschilt als dag en nacht, maar alle drie benadrukken ze een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid en de bereidheid om eenzijdig verregaande stappen te zetten. Alle drie onthouden ze zich van rechtstreekse aanvallen op andere partijen, waaraan je aan het eind van dit soort conferenties al gewend was geraakt.

De Chinees Wen Jiabao neemt de aftrap, daarmee de nieuwe realiteit onderstrepend dat de Chinezen de positie van de leidende wereldnatie heeft overgenomen van de Amerikanen. Wen heeft een droge, feitelijke spreekstijl, en begint met een opsomming van de concrete acties die China de afgelopen jaren al ondernomen heeft. Die zijn inderdaad niet gering, in absolute effecten. Maar de enorme omvang en voortgaande groei van de Chinese emissies relativeert de geleverde prestaties weer enigszins. Wen Jiabao sluit af met de stelling dat één maatregel meer waard is dan tien mooie plannen. Dat is een verkapte kritiek op de Amerikanen, die wél een ambitieuze doelstelling voor 2050 ondersteunen, maar voor 2020 niet verder willen gaan dan 17% (ten opzichte van 2005).

En dan Obama. Die begint met een boodschap die duidelijk bestemd is voor binnenlands gebruik: “Climate change is no rumour, it’s science.” “Wij gaan hoe dan ook omschakelen naar een duurzame economie, niet alleen vanwege het klimaat, maar ook om nieuwe banen te creëren en onze economie ook op de lange termijn competetief te houden.

Daarna komt Obama met een korte schets van de inhoud van het verdrag, volgens de Amerikanen:

• - 

  alle grote economieën moeten een substantiële bijdrage leveren aan de reductie van de emissies, in de vorm van nationale acties;
• - 

  er moet een vorm van verantwoording komen, met respect voor de soevereiniteit van de verdragpartijen;
• - 

  de rijke landen moeten een pot met geld vullen voor hulp aan de ontwikkelingslanden, met name de armste, bij de noodzakelijke aanpassing aan de gevolgen van de klimaatverandering.

Obama sluit af met de oproep: “The world’s largest economy shoiuld take a larger part of the burden.” Voor alle duidelijkheid: daarmee doelt hij niet -meer- op de VS, maar op China.

Na de grote drie volgt de rest, waarbij Zweden (de huidige voorzitter van de EU) pas als negende woordvoerder aan bod komt en EU-voorzitter Barroso als elfde. Opvallend bescheiden.