Hoe kunnen luie mensen energie besparen? - Main contents

Joost van Dijk, directeur van E.on Benelux, organiseert regelmatig ontbijtdebatten over actuele energiethema’s. De deelnemers hebben zeer verschillende achtergronden, maar een gemeenschappelijke belangstelling in het onderwerp: deze keer energiebesparing.

slimme meet en regelsystemen: bescheiden investering, aanzienlijke energiebesparing

Het onderwerp werd besproken vanuit de invalshoeken: wat zijn interessante terreinen voor technologische vernieuwing? wat zou de overheid moeten doen? wat voor rol speelt het menselijk gedrag?

Opmerkelijk snel onstond consensus over de conclusie dat “meten en regelen” gouden kansen biedt voor grote besparingen tegen relatief lage kosten. Dat strookt helemaal met mijn eigen ervaringen. Ik heb in het verleden vaak bij woningcomplexen met collectieve verwarming onderzocht waarom de stookkosten zo hoog waren: vrijwel altijd bleek slechte inregeling en slordig beheer van de installaties al goed voor een besparing van 15%, zonder een cent te investeren. Een van de andere deelnemers adviseert beheerders van kantoorgebouwen over energiemanagement. Volgens hem kan tijdens de zomermaanden 40% energie bespaard worden door vertrekken waar niemand aanwezig is niet te koelen en slechts licht te ventileren. In bijna alle kantoren draait de airco ’s nachts gewoon door.

Norbert Vroege van Plugwise heeft een slim draadloos meetsysteem ontwikkeld, waarmee je na een inregelperiode elektrische toestellen automatisch kan uitschakelen op het moment dat ze niet nodig zijn. Alle toestellen worden via een tussenstekker aangesloten op de stroomvoorziening. De tussenstekker kan draadloos gebruiksgegevens doorgeven aan een centrale eenheid, maar hij kan via die centrale eenheid ook aangestuurd worden om toestellen aan en uit te zetten. De centrale eenheid is gewoon je PC, waarin je een USB-ontvanger steekt en waarop je wat specifieke software installeert. De software analyseert het verbruik en kan daarna gebruik worden voor het automatisch aan- en uitschakelen van apparatuur. In de toekomst zou hij ook kunnen samenwerken met een slimme meter, om optimaal te profiteren van eigen duurzame energieproductie of goedkope dalstroom van een externe leverancier.

Gebruiksgemak is enorm belangrijk bij dit soort regelsystemen, want de mens is lui. Bij een enquete die E.on liet doen onder 400 huishoudens noemde 41% van de ondervraagden als belangrijkste reden om een aantal concrete besparende maatregelen niet te nemen: hun eigen laksigheid.

Toch blijkt inzicht in verbruik -en misschien nog wel meer: kosten van het verbruik- een flinke stimulans voor besparend gedrag. Een marketingspecialist op het gebied van witgoed wees op het grote verkoopsucces van wasdrogers op basis van een warmtepomp, hoewel die in aanschaf ruim twee keer zo duur zijn als de energieslurpende variant: €1000 in plaats van €400. Door de grote energiebesparing, dus een aantrekkelijke terugverdientijd, kiezen veel kopers toch voor de dure droger.