Domela Nieuwenhuis museum

Source: P.F.C. (Paulus) Jansen i, published on Sunday, May 2 2010, 2:30.

In het kader van 1 mei voerden 25 SP-afdelingen actie tegen de dreigende verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar. Ik hielp mee in Heerenveen, waar hoosbuien afgewisseld werden met voorbij marcherende harmonieën, in het kader van de plaatselijke taptoe. Ondertussen discussieerden we met passanten over de toestand van het land.

Na afloop bezocht ik samen met enkele bestuursleden het Domela Nieuwenhuis museum.

Ferdinand Domela Nieuwenhuis begon zijn loopbaan als dominee, maar ontwikkelde zich rond 1870 tot anarchistisch socialist, die een grote aanhang had op het Friese platteland. Hij stond aan de wieg van de Sociaal-Democratische Bond (SDB, 1881), de eerste socialistische partij in Nederland, waarvan hij vijf jaar algemeen secretaris was.

In 1888 werd hij als kandidaat van de Friese volkspartij namens het distrikt Schoterland (tegenwoordig gemeente Heerenveen) in de Tweede Kamer gekozen. Desondanks vond hij het buitenparlementaire werk veel belangrijker, wat in 1894 leidde tot de afsplitsing van de parlementair georiënteerde reformisten, die de SDAP oprichtten.

In het museum is zijn werkkamer nagebouwd, met zijn boekenkasten waarin onder meer het nummer van zijn tijdschrift Recht voor allen, waarin koning Willem III voor koning Gorilla werd uitgemaakt. Die kwalificatie kwam hem op een jaar gevangenis te staan, al werd hij met verve verde verdedigd door de advocaat Sam van Houten (van het kinderwetje). In een andere ruimte is een zaaltje nagebouwd waar Domela Nieuwenhuis destijds tussen de schuifdeuren zijn aanhang toesprak.