Gordon Brown’s Public Private Partnerships: einde oefening - Main contents
In Nederland heet het Publiek Private Samenwerking (PPS), in Engeland Public Private Partnership (PPP). Wat het betekent? Je hebt als overheid zó weinig vertrouwen in je eigen kwaliteiten dat je tegen het bedrijfsleven zegt: hier heb je een programma van eisen en een zak met geld. Zoek zelf maar uit hoe je het project realiseert en beheert. Veel plezier ermee.
grote kostenoverschrijdingen en vertragingen bij het PPP-project van Transport for London, leidde vaak tot ernstige verstoting van het metrobverkeer
In Nederland raakte PPS in zwang onder Paars: de toenmalige staatssecretaris en sociaaldemocratische wizzkid Willem Vermeend was er dol op, net als zijn liberale baas Gerrit Zalm. In Engeland was Tony -derde weg- Blair de grote promotor. Hij dwong Transport for London in 2003 om het complete onderhoud en verbeteringstraject van het metrosysteem uit te besteden. De metrolijnen werden opgedeeld in drie kavels, waarvoor het complete beheer en onderhoud voor 30 jaar als één pakket werd aanbesteed. Metronet won twee kavels, en Tube Lines een. Het idee was dat private partijen de financiering voor hun rekening nemen, waardoor de begroting van de overheden verkleind wordt.
We zijn nu 7 jaar verder. Metronet en Tubes lines kwamen vanaf dag een hun afspraken niet na. Ze dwongen de overheid om garant te staan voor de leningen die ze afsloten voor de investeringen. Metronet ging in 2007 op de fles. Schade voor de belastingbetaler 410 miljoen pond. Vorige week besloot de conservatieve (…) burgemeester Boris Johnson om de aandelen Tube Lines op te kopen voor 310 miljoen pond. Het experiment met PPP heeft een vertraging van de modernisering van het Londense metronet met minstens vier jaar (in zeven jaar tijd) opgeleverd. Sommige Engelse experts stellen dat de catastrofe veroorzaakt werd door specifieke fouten in de contracten, niet doordat er iets mis is met het principe van PPP. Dat lijkt me een te oppervlakkige analyse.
In Nederland is CDA-verkeersminister Camiel Eurlings groot voorstander van PPS. Tot voor kort werd hij daarbij enthousiast gesteund door zijn collega op Financiën Wouter Bos. De Rijksgebouwendienst besteedt zijn huisvesting turnkey uit, Verkeer & Waterstaat rijkswegen en het ministerie van Onderwijs scholen. De woordvoerders van de grote partijen Ger Koopmans (CDA), Paul Tang (PvdA) en Charly Aptroot (VVD) sporen het kabinet aan om het aantal PPS projecten verder op te voeren.
De enige partij die tot dusver kritisch was over PPS is de SP. Volgens ons levert het extern financieren van publieke investeringen geen economisch voordeel op, omdat niemand zo goedkoop leent als de overheid. Integraal ontwerp en beheer kan economisch wél meerwaarde hebben, maar daarvoor hoef je niet persé de hele ontwikkel- en beheerketen uit te besteden. Verder wezen wij erop PPS contractueel zeer tricky is en een grote kennis vereist aan de zijde van de opdrachtgever. Kennis die er vaak niet is, waarna de private partij de krenten uit de pap vist en de overheid met de zeperd blijft zitten. Een laatste risico is dat veel ingeleverd wordt op de flexibiliteit van het beheer, omdat contractueel alles dichtgetimmerd wordt en de aannemer direct met een meerwerkclaim komt als de opdrachtgever gedurende de rit iets wil veranderen.
Maar dat was natuurlijk allemaal zwartkijkerij, volgens Koopmans c.s. Misschien moeten de heren in het zomerreces eens op werkbezoek gaan in Londen.
Meer lezen? Zie dossier PPS