Stel Europese minimumeisen aan een sociaal vangnet

Source: M. (Marije) Cornelissen i, published on Thursday, September 23 2010.

De Europese Unie heeft zichzelf als doel gesteld dat er in 2020 twintig miljoen minder mensen in armoede leven. Armoede in Europa aanpakken gaat het beste door zo veel mogelijk mensen extra aan het werk te helpen. Maar in sommige gevallen kunnen mensen gewoon (tijdelijk) niet werken. Bijstand op een fatsoenlijk niveau is dan nodig voor een samenleving zonder armoede en om mensen een eerlijke kans te geven om volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving. GroenLinks-Europarlementariër Marije Cornelissen wil dat Europa minimumeisen gaat stellen aan het sociaal vangnet van EU-lidstaten.

Een 'minimuminkomen', zoals de Nederlandse bijstand, boven de armoedegrens ontbreekt in grote delen van de Europese Unie. Mensen zonder werk vinden daar nog moeilijker aansluiting in de samenleving en daarmee bij de arbeidsmarkt omdat ze zonder fatsoenlijk inkomen vaak maatschappelijk zijn uitgesloten. Hoewel de invulling van sociale zekerheidsstelsels een nationale aangelegenheid is, kan de Europese Unie wel minimumeisen stellen.

Misverstanden

Dat deze kwestie uiterst gevoelig ligt, blijkt uit het feit dat bij iedere discussie wel iemand uit z'n stoel springt en roept dat Europa niet gaat over het loon van werknemers. “Maar dat is niet aan de orde”, legt Cornelissen uit. “Het gaat om inkomen als een sociaal vangnet als laatste redmiddel voor mensen zonder een inkomen uit werk. Hoe simpel dit verschil ook mag zijn, de discussie in het Europees Parlement loopt om dit misverstand al snel dood.”

Een tweede misverstand zorgt eveneens vaak voor blinde paniek bij Europese beleidsmakers. Hoe kan een Europees minimumbedrag per maand op een eerlijke manier voorzien in basisgoederen in zowel Luxemburg als Roemenië waar de levensstandaard zoveel verschilt? Een Europees minimuminkomen is geen in Brussel vastgesteld bedrag per maand. Het is een relatieve ondergrens die per EU-land wordt vastgesteld aan de hand van de nationale armoedegrens. De kosten van een sociaal vangnet komen voor rekening van de nationale overheden. Cornelissen: “Dat een Europees minimuminkomen de rijke landen duur komt te staan is dus eveneens een spookverhaal.”

Armoede is menselijke verspilling

Het is belangrijk dat het idee van Europese minimumeisen aan een sociaal vangnet niet meteen wordt weggezet als Brusselse bemoeienis of als geldsmijterij”, zegt Cornelissen. “Dat leidt de aandacht af van de mogelijke problemen die kunnen worden opgelost met dit idee. Armoede is menselijke verspilling. Het gaat in tegen menselijke waarde en is ook nog eens schadelijk voor de Europese economie.” De Europese Unie is ontwikkeld als vrije markt waarin mensen zich vrij kunnen bewegen. Daar hoort ook bij dat adequate bescherming tegen armoede niet bij landsgrenzen ophoudt. Bovendien kunnen EU-landen hun stelsels beter, efficiënter en goedkoper maken door een betere samenwerking.

Europese richtlijn

GroenLinks vindt dat er serieus gekeken moet worden naar de mogelijkheid van een Europese richtlijn die een minimuminkomen boven de armoedegrens vaststelt. Het zal moeilijk worden om alle zevenentwintig regeringen van de lidstaten ervan te overtuigen met zo'n richtlijn in te stemmen: de ministers moeten unaniem akkoord gaan.

Het minste wat het Europees Parlement kan doen is vragen aan de Europese Commissie om met een uitgewerkt voorstel voor een richtlijn te komen. GroenLinks gaat zich daar de komende tijd hard voor maken.

Meer informatie