De strijd tegen corruptie - Main contents

Links van mij Coskun Cörüz, rechts Pauline Meurs en Luuk Blom

Net als op vrijdag zal vandaag de naam van Giovanni Falcone vaak vallen. Hij is het symbool geworden van de strijd tegen de georganiseerde misdaad. In het panel in de ochtend zit Piero Grasso, hoofdaanklager van het anti-maffiabureau in Italië. Hij beschrijft de huidige werkwijze van de maffia, de samenwerking met andere criminele organisaties in het buitenland en het bestaan van non-agressie afspraken tussen verschillende organisaties. De structuur van de maffia is veranderd en gaan lijken op de wijze waarop terroristische organisatie opereren. Naast de centraal geleide hiërarchische organisatie is er een structuur gekomen met kleinere netwerken en cellen van enkele personen. Die cellen voeren een actie uit en worden dan weer ontbonden waardoor de opsporing bijzonder moeilijk verloopt. De aanpak van de maffia heeft baat bij de lessen die zijn geleerd naar aanleiding van 9/11. Net als bij terroristische organisaties maakt de maffia gebruik van hoog gemotiveerde personen die bereid zijn grote persoonlijke risico’s te lopen of verliezen te lijden. Er wordt enerzijds veel gebruik gemaakt van nieuwe technologieën, anderzijds beschikt de maffia over grote hoeveelheden contant geld. Dat komt in tijden van crisis goed van pas omdat het witwassen daarmee makkelijker wordt. Investeerders worden minder kritisch ondervraagd naar de herkomst van het geld. Piero Grasso oogt als een kleine maar dappere man. Ik realiseer me dat hij hoog op de dodenlijst van de maffia moet staan.

Maffiabestrijder Piero Grasso

Sandra Valle van het VN bureau tegen drugs en criminaliteit en Carlo Vizzine, de speciale vertegenwoordiger van de assemblee voor de strijd tegen georganiseerde misdaad benadrukken beiden dat drugshandel de meest vervuilende factor is in de internationale economie. Afghanistan is daarbij het grootste probleem. Een kilo pure opium uit Colombia vermeerdert 4000 keer van waarde als het op straat komt. Een kilo opium uit Afghanistan 14.000 maal. De sommen geld die hiermee worden verdiend zijn enorm en via witwaspraktijken is er een directe relatie met corruptie. Niet alleen bij de overheid maar ook bij het bedrijfsleven en de financiële sector. In de jaren ’90 ging de corruptie in Italië tot aan de politieke top en de strijd tegen corruptie in de politiek is nog niet gewonnen. Van verschillende kanten wordt benadrukt dat er volledige openheid moet zijn over partijfinanciering en goede wettelijke bescherming van klokkenluiders.

Tijdens de middagvergadering verneem ik via teletekst dat Ben Knapen, oud-hoofdredacteur van NRC, de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken wordt. Hij is één van de weinige buitenstaanders die in het kabinet komen. Hans Hillen op Defensie en Uri Rosenthal op Buitenlandse Zaken zijn oude politieke rotten. Voor oud-collega Hans van Baalen lijkt er geen plek in het kabinet, wel voor Fred Teeven, die een tijdje bij mij in Diemen woonde. Ik weet dat hij daar erg op had gehoopt dus ik feliciteer hem per sms.

Na alle inleidingen kunnen deelnemers uit de assemblee reageren. Omdat het niet mijn beleidsterrein is, laat ik dat over aan Coskun Cörüz, de leider van de Nederlandse delegatie. De reactietijd is kort, meestal maar enkele minuten. Op die manier komen deze dagen zo’n 150 personen aan het woord. Zoals vaak bij de assemblee is er op één van de avonden ook een diner met concert. Dit keer is het een kort concert van de fanfare van de carabinieri. Zij spelen enkele stukken in de fraaie kathedraal Monreale ergens aan de rand van Palermo.

De fanfare van de carabinieri