Gegevensuitwisseling met de VS (Swift): gelijke monniken, gelijke kappen - Main contents
De VVD hecht groot belang aan veiligheid en het bestrijden van het internationale terrorisme en de georganiseerde misdaad. Daartoe moeten democratische rechtsstaten gegevens uitwisselen. Dat is duidelijk, maar dan wel op basis van wederkerigheid en met voldoende waarborgen dat die gegevens niet worden misbruikt. Aan beide voorwaarden was in de interim-overeenkomst, ook wel Swift genoemd, tussen de VS en de EU niet voldaan.
De regeringen van de 27 EU-lidstaten waren reeds met die slechte deal met de VS akkoord gegaan. Uiteindelijk blokkeerde afgelopen week het Europees Parlement met grote meerderheid die interim-overeenkomst op basis van een advies van mijn collega-EP-lid Jeanine Hennis-Plasschaert. Jeanine heeft als rapporteur van het EP een grootse prestatie geleverd. Zij onderhandelde met energie, vasthoudendheid en wijsheid met de Raad van Ministers, de Europese Commissie, de diverse fracties in het Europees Parlement en de Amerikanen. Door haar integere en verstandige opstelling wist zij het EP van haar standpunt te overtuigen en zij oogste daarvoor een groot en welverdiend applaus. De Duitse christen-democraten, de Britse conservatieven, de sociaal-democraten en de Groenen stemden met de liberalen mee. Hierdoor ontstond een breed draagvlak voor verwerping van de zgn. "Swift"-deal.
Naast het gebrek aan wederkerigheid en dataprotectie was er een argument dat de Amerikanen begrepen: zou het Amerikaanse Congres akkoord zijn gegaan met een internationale overeenkomst met de EU indien er geen sprake was van reciprociteit en indien de bescherming van gegevens van Amerikaanse burgers onvoldoende gegarandeerd zou zijn? Nee, natuurlijk niet. De Amerikanen gaven, achter de schermen ruimhartig toe, dat zij het EP verkeerd hadden ingeschat en zullen bij de onderhandelingen van de definitieve overeenkomst rekening houden met de gevoelens in het EP. Tot en met het sluiten van die definitieve deal is er geen sprake van een zgn. "security gap". De VS en de EU-lidstaten kunnen op basis van rechtshulpverzoeken de noodzakelijke gegevens bij elkaar opvragen. Voor de VVD, als partij van veiligheid én van het respect voor de privésfeer van de burger, was dat laatste een vitaal punt.
Ik ben trots op Jeanine en de opstelling van het Europees Parlement. De VVD-Tweede-Kamerfractie steunde de afwijzing met overtuiging. Hieraan was intensief overleg met fractievoorzitter Mark Rutte, Europa-woordvoerder Han ten Broeke en Justitie-woordvoerder Fred Teeven en de voorzitter van de VVD-fractie in de Senaat Uri Rosenthal voorafgegegaan. Voor mij als VVD-delegatieleider in het EP staat afstemming met Den Haag op de eerste plaats. De VVD dient de belangen van de Nederlandse burger, zowel in de Eerste en de Tweede Kamer der Staten-Generaal in de Residentie als in het EP in Brussel en Straatsburg.