Spannend? NRC? - Main contents
Met update.
Gisteren een mededeling in het NRC: de krant wordt dikker en spannender. Meteen enige irritatie: dat ie dikker wordt kan de redactie me wel vertellen, maar of de krant ook spannender wordt dat maak ik graag zelf uit.
Ik lees ondertussen Paxton, The anatomy of fascism - het boek is ook vertaald, maar de Nederlandse versie is niet meer in de handel. Moet de uitgeverij wat aan doen, het is nu erg actueel - en spannend. Ik heb het nog niet uit maar lees met rooie oortjes, omdat het me steeds aan het denken zet: wat van de opkomst van fascistische bewegingen destijds zien we nu opnieuw gebeuren en wat niet? Ik had het er al over, naar aanleiding van een artikel van Frans Leijnse, hier.
Veel van de fascistische bewegingen zijn niet voorbij de eerste fase gekomen en toen weer geruisloos verdwenen. Maar een paar zijn verder gekomen, lees Hitler, lees Mussolini, en hebben veel schade aangericht. De vraag is hoe het hen lukte om politieke macht te veroveren. Daar zijn veel antwoorden op, want het is complex; maar dit is duidelijk: door de hulp van andere partijen die bereid waren met hen samen te werken. En doordat de fascistische beweging werd ‘genormaliseerd’, of anders gezegd: salonfähig gemaakt. Door hen bijvoorbeeld te behandelen als ‘normale’ partij.
Daar kan ik wel wat voorbeelden van noemen, ondertussen, als we even de vergelijking met de PVV mogen maken, want uiteraard hebben we het daarover. Hoe een moslimhatende, pardon, islamhatende, anti-linkse, anti-liberale, anti-intellectuele, anti-elitaire beweging die nog niet eens een werkelijke partij is, macht kan veroveren binnen het politieke systeem dat ze zeggen te minachten. Niet alleen met behulp van rechtse en conservatieve partijen die de PVV macht verlenen in ruil voor hun gedoogsteun. Ook met behulp van de media, die hebben besloten vooral niet mee te doen aan de ‘demonisering’ van de PVV, maar de beweging te behandelen alsof het een heel gewone partij is.
Neem de Volkskrant, een redactioneel commentaar op maandag 15 november. Al eerder had de redactie laten weten geen voorstander te zijn van een rechtszaak tegen Wilders. Ook zij vallen nu in de valkuil: de PVV, daar moet je vooral in het parlement mee omgaan volgens de democratische spelregels, en niet daarbuiten. Nu is de stelling dat de partij te groot is geworden om door één man geleid te worden. ‘Democratisering zou om te beginnen één van de grote ongemakken wegnemen die velen voelen bij de partij, zeker nu die zo invloedrijk is.’ Ach, so. ‘De PVV is simpelweg te groot en te belangrijk geworden om door één man te worden geleid.’ Over waar die niet zo geweldig democratisch geworden maar belangrijke partij voor staat, geen woord.
Maar dat is de Volkskrant, en dat wisten we al.
Nu het NRC- Handelsblad, altijd het toonbeeld van enigszins conservatief fatsoen, met hoge journalistieke normen. Hoe dachten ze de krant voor mij als lezer spannender te maken? Nou, op hun vernieuwde opiniepagina mogen drie Kamerleden met elkaar in het strijdperk treden. En om het vooral in balans te houden, want het NRC kiest natuurlijk geen partij, wordt dat een politicus uit de gedoogpartij, een uit een regeringspartij en een uit de oppositie. Dat worden dan Martin Bosma van de PVV, je weet wel, de partijideoloog die de theorie de wereld in heeft gestuurd dat alle moslims liegen, en ook een nieuw wapen in de strijd tegen links heeft bedacht: Hitler, dat was ook een socialist. En voor het evenwicht mag dan Ton Elias van de VVD daar wat tegenover stellen en als derde krijgen we dan Femke Halsema, die vindt dat het niet opportuun is om Wilders voor de rechtbank te brengen, want de parlementariërs kunnen de PVV wel aan in het parlement, in een ‘open debat’. Of in een ‘open debat’ in het NRC, dan nu.
Wat gaat dat fijn spannend worden. Het NRC ‘die de snel veranderende wereld dagelijks wil vatten, past zich aan’. Op hoofdredactie@nrc.nl mogen we zeggen wat we daarvan vinden. Daar kunnen we de redactie vragen of ze helemaal besodemieterd zijn - nee doe maar niet, vraag maar of ze zich misschien niet een tikje te veel aanpassen aan de snel veranderende wereld.
Update 17 november
Trouw doet het ook. Vanochtend. Redactioneel commentaar: ‘Affaire Lucassen wijst op noodzaak PVV te democratiseren’. Daar zou hij ‘in het belang van de hele politiek’ aan moeten beginnen. Wederom: geen woord over de inhoud van Wilders’ politiek. Ook Trouw heeft de PVV al ‘genormaliseerd’.
Maar gisteren was ik bij een discussie over ‘de toestand’, met een inleiding over racisme, met een discussie over fascisme, en wat mij vooral trof is dat een aantal van de aanwezigen, los van elkaar, zich al kwaad hadden gemaakt over het initiatief van het NRC om PVV’er Bosma een platform te gaan geven. We hoorden al van twee mensen die hun abonnement hadden opgezegd, en er waren er meer die het overwogen. In ieder geval krijgt het NRC een fikse waarschuwing dat ze dreigen een deel van hun vaste lezers kwijt te raken, als ze dit onzalige plan door laten gaan.
Ik heb het de redactie laten weten: de dag dat Bosma voor het eerst in het NRC verschijnt zeg ik mijn abonnement op.
Antwoord terug van meneer Steketee van het NRC: “Het kan niet zo zijn dat NRC Handelsblad als liberale krant het gedachtengoed van één partij, hoezeer sommige lezers dat ook afkeuren, systematisch uit de krant zou houden. Ook omdat het gaat om een grote partij, die een cruciale speler is in het politieke landschap.”
Ik hoef dus niet te wachten om mijn abonnement op te zeggen, dat gebeurt vandaag.