Rondkomen in Gaza - Main contents
Fatma is blij dat haar man weer werk heeft, want nadat het industrieterrein naast Erez door Israël is gesloopt was hij zijn baan kwijt. Dat industrieterrein was door Israël georganiseerd in de tijd dat het nog profijtelijker leek om de Palestijnen te gebruiken als goedkope arbeidskrachten dan ze alleen maar op te sluiten. Gaza was toen meer een kunstmatig stukje derde wereld dan de gevangenis die het nu is. En het was handig: Israël reed de grondstoffen de grens over, bijvoorbeeld het textiel waar spijkerbroeken en bloesjes van gemaakt moesten worden, in Gaza werden die ver beneden het minimumloon in elkaar gezet, etiketje erin Made in Israel, en dan de grens weer over terug naar Israël. Zo hoefden de Israëlische bedrijven zich niet druk te maken over zaken als verzekeringen en werkloosheidsuitkeringen, en ze verdienden er aardig aan. Maar toen, al lang voordat Hamas aan de macht kwam, Israël besloot om het industrieterrein te verwoesten in het kader van de algehele tactiek om Gaza af te grendelen van de buitenwereld, was de man van Fatma zijn baan kwijt. Plus de naaimachines waar hij een lening voor had afgesloten. En niemand die het vergoedde uiteraard.
Maar nu heeft hij weer werk. Hij rijdt in een vrachtwagen door de Gazastrook en voorziet winkels van allerlei onderdelen en zaken die met elektriciteit te maken hebben. Hij rijdt per dag twaalf uur, zes dagen per week, en verdient per maand driehonderd dollar. Dat kunnen ze heel goed gebruiken want Fatma verdient zeshonderd dollar, en ze hebben vier meiden die op de universiteit studeren, en dat kost omgerekend per semester 1700 dollar. Drie keer per jaar dus, is Fatma in de zenuwen dat ze dat bedrag niet kan betalen, en haar dochters zeuren aan haar kop want ze horen dat de ouders van de andere studenten al betaald hebben en dan komen de dreigbrieven dat ze van de universiteit worden gezet. Soms kan ze niet anders dan van haar moeder lenen, die een spaarpotje heeft om voor ze te oud is nog naar Mekka te gaan - op hajj. Elke maand geven de drie dochters die geld verdienen hun moeder elk honderd dollar. En nu was Fatma bang dat haar moeders naam dit jaar op de lijst zou verschijnen van de mensen die een vergunning kregen om naar Mekka te gaan en dan zou ze ergens het geld vandaan moeten halen om haar moeder terug te betalen, maar gelukkig, al schaamt ze zich daarvoor dat ze het zeggen moet, werd haar moeder dit jaar weer uitgeloot. Het duurt nog twee jaar, dan is de oudste klaar en kan misschien ook wat gaan verdienen, hoewel dochter nummer vijf dan aan de buurt is om door te leren, en ze heeft echt maar één doel in haar leven, al haar dochters mogen een opleiding afmaken voordat ze trouwen.
Het is nog ingewikkelder, want Fatma en haar man wonen bij haar ouders, in een klein betonnen huis in een mooie maar slordige moestuin waar ook de simpele huisjes staan van de andere familieleden. Haar bejaarde ouders, haar vader gehandicapt, die verdient al heel lang niet meer, drie zussen van wie er een is gescheiden en een weduwe die er woont met haar kinderen, en dan een broer die werkloos is en zes kinderen heeft. En dan is er nog een broer die met zijn gezin met zeven kinderen in een van de kampen op één kamer woont, en eigenlijk zijn ze daar ook wel verantwoordeijk voor, want ook die broer heeft geen werk.
De broer die bij hen woont had zijn spaargeld in een van de tunnels gestoken, maar die werd gebombardeerd en daarmee was hij zijn geld kwijt. Zijn kinderen hebben soms niets anders te eten dan brood, dus geven de zusjes die verdienen af en toe extra geld aan hun moeder zodat die voor de kinderen kan koken, en soms laat Fatma de deur van de keuken openstaan, wetend dat haar neefjes en nichtjes dan binnenkomen en de ijskast leegplunderen. En ook dat kost weer geld.
En het leven ios door de blokkade veel duurder geworden. Vroeger kon je voor honderd shekel een boel eten kopen (vijf shekel is een euro) maar nu is dat zo op. Je kunt door de tunneleconomie zowat alles kopen, er komen hele schapen doorheen, maar het is duur.
Haar gescheiden zusje mag van haar ex haar kinderen, twee meisjes, niet meer zien. Maar ook hij is werkloos, en als zij hem geen geld geeft gaan ze niet naar de universiteit. Dus houdt ze honderd euro per maand over die ze aan haar moeder geeft voor het eten, en de rest gaat naar haar dochters.
En dan nog wat, sinds die idiote Hamas erop let dat er geen mannen en vrouwen samen in een taxi zitten, tenzij ze aan kunnen tonen dat ze broer en zuster zijn dan wel met elkaar getrouwd, moeten de meiden dagelijks in een aparte taxi naar de universiteit. Het kost ongeveer tien dollar per dag om ze allemaal op weg te krijgen.
Fatma klaagt niet. Ze zijn niet arm. Ze hebben twee salarissen in hun gezin. Veel mensen in Gaza zijn nu straatarm, afhankelijk van de voedselhulp van UNRWA, afhankelijk van hun familie, zoals de broers van Fatma. Afhankelijk van de bedeling. Niemand in Fatma’s familie bidt vijf keer per dag. Maar ze zijn goede moslims, dus tijdens ramadan, als iedereen een percentage van hun loon of bezit weggeeft als zakaat, een gift aan de armen, gaat zij wat geld brengen aan de vrouw in onze organisatie die in de keuken de koffie maakt. Die heeft twee gehandicapte kinderen en een zieke echtgenoot. Van haar loontje kunnen ze niet leven. Dus stopt ze Intisan wat toe, en vraagt haar collega’s om dat ook te doen. Ze heeft een lijstje gemaakt van mensen die zonder een gift ramadan niet doorkomen. Er zijn ten slotte genoeg collega’s die nog ongetrouwd zijn en thuis wonen, die hebben niet zoveel geld nodig.
Ze zucht. Nog twee jaar. Of misschien gaat Hamas weg. Of misschien houdt de blokkade op, en kunnen de mannen weer werken. Voor normale salarissen.