Operatie Anfal en Halabja

Source: H. (Harry) van Bommel i, published on Wednesday, December 22 2010, 18:12.

Bij burgemeester Goran Adham van Halabja

Anders dan ik dacht, zijn de Operatie Anfal van Saddam Hoessein en de gasaanval op Halabja in Iraaks Koerdistan niet algemeen bekend. Dat zei in ieder geval Hero Talabani, de vrouw van president Talabani, bij ons bezoek aan haar kantoor op dinsdagochtend. Operatie Anfal is de grootste militaire operatie tegen de Iraakse Koerden en wordt geleid door Ali Hassan al Majid die later de bijnaam Ali Chemicali krijgt vanwege de inzet van gifgas. Honderden Koerdische dorpen worden verwoest. Vijftig- tot honderdduizend mensen komen om. Volgens sommige schattingen zijn het er zelfs 160.000. Bij mijn bezoek aan Halabja spreek ik met burgemeester Goran Adham maar het zijn vooral de overlevenden en de nabestaanden die me raken met hun getuigenissen. Ik spreek mensen die bij de gasaanval op 16 maart 1988 in één klap hun hele familie zijn kwijtgeraakt. Veel mensen kampen nu nog met gezondheidsproblemen voornamelijk long- en huidaandoeningen. Ook is er veel posttraumatische stress met angstaanvallen en nachtrustproblemen. De Erasmusuniversiteit is een project gestart in samenwerking met de universiteit van Erbil om behandelaars van patiënten met trauma’s op te leiden. Het is de bedoeling dat die samenwerking ook wordt uitgebreid naar andere universiteiten.

Vanochtend ben ik na een omzwerving via Keulen naar Nederland teruggekomen. De komende dagen kan ik mijn ervaringen laten bezinken en een verslag schrijven met mijn bevindingen. Eén besluit staat echter al vast en dat deel ik nu met de lezer: samen met de stichting Halabjamonument ga ik een lespakket maken om middelbare scholieren in de bovenbouw bij te brengen wat genocide is. Operatie Anfal en Halabja krijgen daar vanzelfsprekende een belangrijke rol in. Dat lespakket, met dvd, bieden we dan aan bij middelbare scholen met de mogelijkheid om een gastdocent te vragen. De verschrikkingen van Operatie Anfal en Halabja en de relatie met Nederlandse bedrijven en gifgashandelaar Frans van Anraat, moeten ook in ons land meer bekendheid krijgen. Daar ga ik samen met de stichting Halabjamonument werk van maken.