De Nieuwe Liefde (1) - Main contents

Een prachtige opening van het nieuwe ‘huis’ van Huub Oosterhuis, De Nieuwe Liefde. Prachtig gebouw, en een indrukwekkend en aangrijpend programma om ons gasten te laten begrijpen wat de groep mensen rondom het huis er mee wil. Een leerhuis voor een betere wereld, dat is de bedoeling. En dat zal wel weer veel cynisme en schampere opmerkingen opleveren, maar ook dit is de bedoeling: om met De Nieuwe Liefde een kort geding te beginnen tegen het cynisme.

Natuurlijk een inleiding van Huub Oosterhuis zelf, die vertelde wat hij onder die liefde verstaat.

Ik versta onder liefde: die duizenden nuances van vriendelijkheid en vriendschap, van hartstocht en hoofsheid, van tact en geduld, van bedachtzame eerbied en mededogen, van lange trouw en spontaniteit, waarmee mensen elkaar bejegenen.

Ik versta onder liefde ook: de denkkracht en de intuïtiekracht, de wijsheid en de wetenschap, en alle fantasie en volharding en optimisme waarmee de aarde wordt opgebouwd, steeds opnieuw, tegen alle afbraak in. Alles wat ten goede is, alles wat zingt en in vervoering brengt, alles wat troost en tot bezinning leidt, en alles wat bijdraagt aan iets meer recht en vrede voor zoveel mogelijk mensen, noem ik liefde.

Een huis waarin plaats is voor een ‘bezield verband’.

Er is in onze samenleving behoefte aan plaatsen waar die ‘liefde’ wordt geleerd en aangemoedigd. Zonder liefde valt een samenleving uit elkaar en raken mensen ontheemd. En zonder zingen en volharding is de toekomst leeg.

Een leerhuis.

Een leerhuis is geen academie naar Grieks model, geen moderne hogeschool of universiteit, maar, naar joods model, een leerproces dat begint en eindigt als een gesprek over individuele en gemeenschappelijke denkbeelden en ervaringen. Het is de bedoeling dat allen die deelnemen, tot in hun geweten worden aangesproken en bemoedigd.

Een huis waar het woord beschaving opnieuw inhoud krijgt. “Beschaving is rekening houden met het feit dat de ander bestaat”, zei Hans van Mierlo. En daar is in Nederland nogal gebrek aan.

Beschaving is dat wij andere mensen, van waar ook ter wereld, welkom heten en proberen te ontmoeten zoals zijn; en dat wij bereid zijn om alle problemen die zo’n ontmoeting met zich meebrengt onder ogen te zien en op te lossen, zonder angst. Beschaving is: elkaar helpen om onze xenofobie te overwinnen en af te leren. De chaos van beledigen, tarten, honen en haten, van angst, van vooroordelen en niet beter willen weten - die heersende chaos is uitzichtloos, lege toekomst.

De Nieuwe Liefde zal geen kerk zijn, geen spiritueel genootschap en geen politieke partij. Maar zoekt wel vrienden onder geestverwante kerkmensen, spirituelen, politieke partijgangers, maar ook buitenkerkelijken, ex-christenen, voormalige socialisten, creatieve liberalen, en allen die zeggen ‘niks’ te zijn.

Aan de programmering is te zien wat die bedoeling is. Op 20 februari een bijeenkomst over de islam, het begin van een serie - ik kom er nog op terug. We vinden Jan Marijnissen en Frans Timmermansin debat over populisme, een bijeenkomst met Anton Kalmthout over ‘illegalen’, er wordt een begin gemaakt met een doorlopend ‘bijbels leerhuis’, het gaat over jongeren, filosofie, natuurlijk is er muziek en poezie, net als op deze opening.

Gedichten en muziek. Zo mooi gekozen. Oude teksten, van Marsman, Lucebert, en ook van Henriette Roland Holst. Herinneren we ons die? De zachte krachten zullen zeker winnen.

Henriëtte Roland Holst

(1869-1952)

De zachte krachten zullen zeker winnen

in ’t eind — dit hoor ik als een innig fluistren

in mij: zoo ’t zweeg zou alle licht verduistren

alle warmte zou verstarren van binnen.

De machten die de liefde nog omkluistren

zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen,

dan kan de groote zaligheid beginnen

die w’als onze harten aandachtig luistren

in alle teederheden ruischen hooren

als in kleine schelpen de groote zee.

Liefde is de zin van ’t leven der planeten

en mensche’ en diere’. Er is niets wat kan storen

’t stijgen tot haar. Dit is het zeekre weten:

naar volmaakte Liefde stijgt alles mee.

En toen was er een prachtig moment. De koningin was gekomen om De Nieuwe Liefde te openen. En aan het eind van het muziek en poëziestuk, toen de tekst was gezongen en voorgelezen, hoorden we opeens die bekende stem die we kennen van de Kersttoespraak en van de Troonrede die laatste woorden zeggen: “De zachte krachten zullen zeker winnen in ‘t eind. Dit is het zeekre weten: naar volmaakte Liefde stijgt alles mee.”

Wauw.

Vanwege de aanwezigheid van de majesteit en de RVD mocht ik niet fotograferen. Komt nog.

Wie alvast een virtueel kijkje wil nemen kan naar de website www.denieuweliefde.com. Hier.

Kijk naar het programma. Ik kom er nog op terug, ook op het prachtige nummer van Roodkoper.