Dankzij de schoolstrijd is ons onderwijssysteem onverwacht flexibel - Main contents

Het is een vreemde situatie: steeds minder mensen zijn verbonden met een bepaalde kerk of stroming, maar de meeste kinderen gaan wel naar scholen met een levensbeschouwelijke identiteit. Soms om praktische redenen (lekker dichtbij), soms vanwege de sfeer, soms ‘om ze toch iets mee te geven’.

Het verschil tussen openbaar en bijzonder onderwijs is niet meer zo groot als het was bij de schoolstrijd van het begin van de vorige eeuw. Openbare scholen besteden meer dan vroeger aandacht aan levensbeschouwing en bijzondere scholen zijn niet meer zo religieus eenkennig als vroeger. De meeste scholen zijn open, pluraal en gericht op leerlingen van heel veel verschillende achtergronden.

Juist daardoor komt de discussie steeds weer op of we nog wel openbaar en bijzonder onderwijs nodig hebben. Er zijn nog een paar kleinere stromingen waar de scholen echt een heel eigen kleur hebben: reformatorisch, Joods, evangelisch, Islamitisch. Maar dan gaat het om vrij kleine aantallen scholen. Bij de grote bulk is het verschil niet zo heel groot meer. Dat maakt de heftigheid van de discussies een beetje overdreven.

Volgens sommigen moeten alle scholen maar openbaar worden. Pas als alle kinderen gezamenlijk naar school gaan, worden ze goed voorbereid op het leven in een veelkleurige samenleving. Maar dan doe je alsof alleen levensbeschouwelijke verschillen ertoe doen. Wie in een villawijk of dorp naar school gaat, leert ook echt niet de hele samenleving kennen… Volgens anderen moeten alle scholen maar bijzonder worden. Laat ouders het onderwijs vormgeven en kiezen dat aansluit bij de opvoeding thuis. Maar dan doe je alsof je als ouders veel in te brengen hebt bij de grootschalige schoolorganisaties van 2011.

Laten we de discussie wat minder principieel maken. Laat al die verschillende scholen - met etiketjes bijzonder en openbaar - gewoon op dezelfde voorwaarden onderwijs verzorgen. Met kwaliteitseisen, met betrokkenheid van de ouders. En met aandacht voor vorming, ook in levensbeschouwing. We hebben van de scherpe schoolstrijd een onverwacht flexibel systeem geërfd.

Stelling gepubliceerd op www.protestant.nl in de aanloop naar een studiedag van De Linker Wang, Dwars en de werkgroep Onderwijs van GroenLinks over artikel 23.