Verdommunicatie en wazig woordgebruik - Main contents

Zomerblog #5.

"Verdommunicatie".

Het is een van de taalvondsten waarmee Koot & Bie op 'De eerste langspeelplaat van het Simplisties Verbond' slechte communicatie hekelen.

Dit dateert uit 1975 (!) maar ik moet er de laatste tijd vaak aan denken. Want steeds vaker verdommen overheden, instanties en grote bedrijven het letterlijk om duidelijk te communiceren. En niet zelden lijkt het doel om mensen dom te houden. Ja, verdommunicatie beleeft een ongewenste wedergeboorte.

Wazige woorden

Zo is er het Kabinet. Dat haar beleid met versluierend taalgebruik in het zonnetje probeert te zetten. Zo spreken Rutte cs graag van 'ombuigen'. Wat eigenlijk bezuinigen betekent. Maar in plaats van 'bezuinigen' is er in feite sprake van lasten verzwaren. Oftewel: men doet alsof er hervomd wordt maar in feite stijgen de kosten voor burgers en snijdt de overheid daarbij slechts beperkt in eigen vlees.

Of neem de inmiddels gevleugelde term 'decentraliseren'. Het lijkt te betekenen dat lagere overheden meer verantwoordelijkheid krijgen. Maar in werkelijkheid gooit de rijksoverheid gewoon een berg taken over de schutting zonder de zak geld die erbij hoort. En gemeenten en provincies moeten dan maar uitzoeken hoe ze het oplossen.

Instanties en grote bedrijven

Maar ook instanties en grote bedrijven kunnen er wat van. Zo verkoopt de Kamer van Koophandel gegevens door van -verplicht bij haar ingeschreven- bedrijven, maar wel zonder deze bedrijven hier duidelijk op te wijzen. Ja, er is een opt-out-mogelijkheid maar daar wordt vooral over gezwegen.

Iets vergelijkbaars geldt voor internetcookies. Dat zijn kleine informatiebestandjes die door online marketeers worden gebruikt om op basis van surfgedrag gerichte internetreclame te kunnen aanbieden. Wie -bijvoorbeeld vanwege privacy- geen cookies op zijn computer wil, als ie al weet dat die dingen bestaan, kan dit via zijn browser regelen. Maar de standaardinstelling staat op instemmen met cookies. En wie dit wil veranderen, als ie al weet dat dit kan, moet zelf maar achterhalen hoe.

En dan heb ik het nog niet eens over het stilzwijgend verlengen van abonnementen door banken, energiebedrijven en telecomproviders.

Tja. Als je geld verdient door dingen te doen waar mensen niet van weten en die ze eigenlijk helemaal niet willen, dan kun je daar maar beter een beetje vaag over zijn.

Een paradox is het wel. In het digitale informatietijdperk zijn de communicatiemogelijkheden haast onbegrensd. Maar desondanks viert verdommunicatie hoogtij. Omdat stilzwijgende schimmigheid nu eenmaal een fraai beeld of een hoop geld oplevert.