IJsland is een eiland - Main contents
Ik ben op IJsland, of moet ik zeggen, ik ben in IJsland? Het Europees Parlement steekt zijn licht op bij de collegae van de Althingi, het IJslandse parlement. Reden: de onderhandelingen tussen IJsland en de Europese Unie over toetreden zijn geopend. In de onderhandelingen kijken de IJslanders en de Europese Unie hoe IJsland kan gaan voldoen aan het Europees aquis, de verzamelde wetten die gelden in de Europese Unie. Er zijn in juni op één dag al vier onderhandelingshoofdstukken geopend en twee daarvan konden meteen worden gesloten. IJsland is een westerse democratie, en daarbij ook nog lid van de Europese economische ruimte (EAS), dus ze voldoen al aan veel Europese wetten.
Walvissen kijken levert meer geld op
De hete hangijzers zijn landbouw, visserij en walvisjacht. Dat is geen nieuws. Maar waarom zijn dat nu zulke hot topics? Vis brengt geld in 't laatje, en de IJslanders gaan heel netjes met hun visstanden om, daar kunnen wij in de EU nog heel wat van leren. Maar landbouw? Die drie tomaten in een kas? En walvisjacht? Cruises om walvissen te kijken levert meer geld op dan de jacht.
Groene zusterpartij
Ik ging vanavond eten met drie activisten van van Links-Groen, onze groene zusterpartij op IJsland en samen met de sociaaldemocraten in de regering. Links-Groen is eurosceptisch, maar omdat de sociaaldemocraten voor toetreding zijn, heeft de partij een formule gevonden om toch in de regering te stappen: “We zijn tegen, maar het kan geen kwaad eens te kijken wat die Europeanen voor ons in de aanbieding hebben.”
Maar waarom zijn ze dan tegen? Ze noemden landbouw, visserij, walvisjacht en het democratisch tekort in de Europese Unie. Dat democratisch tekort is er, (maar we werken eraan. Zie Lissabon) maar ze snappn zelf ook dat dat een gelegenheidsargument is: IJsland neemt immers als lid van de EAS nu al de meeste Europese wetten over. Dan kun je beter maak ook bij de besluitvorming betrokken zijn.
Landbouw? Ja, zeiden onze zussen, vanwege hun zelfvoorzienendheid. Hmm. Zelfvoorzienend is het land helemaal niet. De prijzen voor groenten en fruit zijn hoog, en de schaarse IJslandse boer schijnt niet zo'n zin te hebben in een biologische aanpak. Maar, goed, de kassen worden gestookt met schone thermische energie en dat scheelt weer een paar tomaten die moeten worden ingevlogen.
Walvisjacht
De walvisjacht dan? Daar is Europa helder in, dat mag niet. Walvissen staan op de CITES-lijst van bedreigde dieren. IJslanders zelf zijn daar niet zo helder in. Het is cultuur, en ze gaan zelf wel over het leven in hun eigen wateren. Maar is het wel cultuur? IJsland is pas begin jaren negentig weer gaan jagen, na een paar decennia gestopt te zijn.
Op zichzelf aangewezen
Het echte probleem met de Links-Groene twijfel over lidmaatschap is dit: het is een klein eiland, ver weg van iedereen. Eilanders zijn op zich zelf aangewezen. Europa is groot, en waar begin je eigenlijk aan? De economische crisis ligt vers in het geheugen en het vertrouwen in de overheid is tot het nulpunt gedaald. Is dat nou de tijd om je aan een vreemde mogendheid uit te leveren?
De sociaaldemocraten willen heel erg graag dat IJsland lid wordt van de Europese Unie. Links-Groen wil niet, maar is bereid te kijken hoe de onderhandelingen lopen. Dat is een rare basis voor die onderhandelingen. Te graag willen, levert een slecht resultaat, niet willen en passief kijken naar de onderhandelingen levert ook niks op.
Ik ga de komende twee dagen kijken of er nog meer smaken zijn, en welke argumenten het Ja-kamp te berde brengt.
Groet uit Reykjavik.