Doorbraak in consumentenrecht - Main contents

Consumenten die de dupe zijn van oneerlijke handelspraktijken en kartelafspraken kunnen in de toekomst gezamenlijk hun schade verhalen. Dat is het resultaat van een dinsdag aangenomen motie van mij die collectieve schadeafhandeling voor consumenten mogelijk maakt. Daarmee is er na vele jaren eindelijk een doorbraak in het consumentenrecht.

Op bijna alle grote consumentenmarkten zijn tegenwoordig drie of vier grote aanbieders actief, of het nu gaat over de telecommarkt, de energiemarkt, de markt voor zorgverzekeringen of de benzinemarkt. We zien dat deze aanbieders vaak, al dan niet stilzwijgend, hun prijzen afstemmen om elkaar niet voor de voeten te lopen. Consumenten zijn hiervan massaal de dupe, maar staan nu nog machteloos. Er bestaat een Wet Collectieve Afhandeling Massaschade, maar deze is zeer beperkt.

Allereerst gaat deze wet uit van een schikking tussen bedrijf en consument. Een schikking is echter altijd vrijwillig, bedrijven hoeven dit dus niet te doen. Ten tweede kan een rechter nu geen collectieve schadevergoeding aan een groep gedupeerden toewijzen. Gevolg: zelfs bij een uitspraak die consumenten in het gelijk stelt, moet iedereen individueel zijn recht gaan halen. Dat is tijdrovend en kostbaar. Een zeldzaam voorbeeld waarbij dit werkte was het geval van de aandelenlease waar mensen voor duizenden euro’s het schip in zijn gegaan. Maar niemand stapt naar de rechter om zijn geld terug te vragen wanneer blijkt dat ze jarenlang 20 cent te veel voor een biertje hebben betaald. Gevolg: het geld blijft in de zakken van de daders zitten.

Dankzij de aangenomen motie-Dijksma kan daarin nu eindelijk verandering komen. Deze vraagt de regering om voor 1 februari 2012 een stappenplan te presenteren waarmee representatieve belangenorganisaties zoals de Consumentenbond schade collectief kunnen verhalen vanaf 2013. Dan kan bij de rechter een collectieve schadevergoeding in geld worden afgedwongen, wanneer groepen consumenten gedupeerd zijn door collectieve inbreuken op het consumentenrecht of overtredingen van het mededingingsrecht.

Hiermee wordt een belangrijk hiaat in de Nederlandse wetgeving gerepareerd en komt er na tientallen jaren eindelijk een serieuze tegenmacht tegen bedrijven die consumenten op oneerlijke wijze benadelen.