Het creatieve platteland ipv krimpgebieden - Main contents
De randen van Nederland, waar rust, ruimte in combinatie met goedkoop wonen in ruime mate voorhanden zijn, hebben te maken met lagere bevolkingsaantallen waar de grote steden groei laten zien. De zogenaamde krimpproblematiek geeft de gebieden een negatief imago terwijl juist deze gebieden iets te bieden hebben wat de grote steden niet hebben. Namelijk natuurschoon, en betaalbaar en ruim wonen. Hoe zetten we bedreigingen om in kansen?
Het bedrijfsleven, banken en corporaties zijn actief aan het kijken hoe ze leegstand kunnen aanpakken. Denkbaar is dat ze in gezamenlijkheid, en in samenwerking met de overheid een fonds oprichten om leegstand en verkrotting te voorkomen. De gelden die het Rijk beschikbaar heeft gesteld kunnen hier heel goed een rol spelen. Het Rijk heeft 31 miljoen Euro bijgedragen aan de krimpproblematiek in Eemsdelta, Zeeuws Vlaanderen en Parkstad Limburg. Wat gebeurt hier nu mee?
Het fonds moet een revolverend fonds worden waarmee krotten kunnen worden opgekocht. Na sanering kunnen er ook weer zaken worden verkocht uit het fonds. Met de opbrengsten kunnen zo weer nieuwe rotte plekken worden aangepakt.
Bij structurele leegstand kan de boetemogelijkheid uit de nieuwe Wet Kraken en Leegstand worden gehanteerd. Binnen deze procedure kan de gemeente druk uitoefenen op de eigenaar en met hem in overleg treden opdat hij de lege woning sloopt. Bij verloedering en/of bouwvalligheid kan de gemeente een aanschrijving uitbrengen op basis van de Woningwet. In uiterste instantie kan zij de woning (laten) ontruimen en slopen.
Daarnaast moeten lokale ontwikkelingen en initiatieven worden gestimuleerd. Gemeenten en provincies moeten ruimhartiger omgaan met ontwikkelingen in de dorpen. Nu stuiten plaatselijke initiatieven van lokale ondernemers te vaak op een 'njet' omdat het lokale bestemmingsplan uitbreiding van bijvoorbeeld een loods niet toestaat. Er wordt nog veel te vaak gekeken naar wat niet kan, ipv wat wel mogelijk is. De VVD wil in dit verband pleiten voor regelvrije zones. Dit haalt creatievelingen naar deze gebieden.
In de grote steden kennen ze het project 'De Creatieve Stad'. In de krimpgebieden moet ruimte komen voor 'Het Creatieve Platteland'. De creativiteit is er wel, nu moeten de lokale overheden nog leren loslaten.
De lokale overheden zouden vervolgens het deeltijd wonen op het platteland kunnen bevorderen door ruimere woonbestemmingen toe te staan in bestemmingsplannen. De bestemming permanent wonen moet in dat geval komen te vervallen. Zelf huur ik een deeltijdappartement in Den Haag. Als Den Haag hier de bestemming permanent wonen op had zitten, kon ik het werk wat ik nu doe niet doen.
Ontwikkelingen op het gebied van ouderenhuisvesting passen goed in dit plaatje. Boerderijen of industrieel erfgoed kunnen herontwikkeld worden ten behoeve van seniorenhuisvesting. Zogenaamde leefgroepen kunnen in gezamenlijkheid activiteiten ontwikkelen, en zorg en voorzieningen inkopen. Het scheiden van wonen en zorg kan hier positief aan bijdragen nu de leefgroep zelf tot op zekere hoogte zorg kan inkopen. Ook hier kan een versoepeling van regelgeving uitkomst bieden, want waarom bouwen we woningen die 50 jaar moeten mee gaan? Op den duur kunnen we toe met minder aantallen woningen. Gemeenten werken onvoldoende mee aan lokale initiatieven. Hier zou de provincie mogen ingrijpen. In plaats van een bouwstop moeten provincies oproepen tot lokale bouwinitiatieven. Geen bouwstop als instrument dus!
Ook de huurpuntensystematiek moet veranderen ten gunste van de plattelandsgebieden. Nu is de huur van een woning in Amsterdam hetzelfde als de huur van een woning in Delfzijl. In de huurpuntensystematiek zoals we die kennen in het Woningwaarderingsstelsel moet dus de omgevingsfactor worden mee genomen. Hiermee maak je huren in de betreffende plattelandsgebieden aantrekkelijker.
Tot slot moeten we ons realiseren dat krimp vooruit loopt op een aantal problemen die ook landelijk zullen gaan spelen. Het tekort aan bijvoorbeeld technisch opgeleide mensen, en mensen die in de zorg worden opgeleid. MBO en markt missen hier de aansluiting. Mijn collega Ton Elias heeft in dit verband al gepleit voor een verpleegster-light opleiding. In Limburg alleen al ontstaat de komende 10 jaar een tekort aan 17.000 arbeidskrachten in de zorg als gevolg van de vergrijzing. In Zeeland kunnen ze geen mensen vinden voor laag geschoold werk. In Drenthe is een schrijnend tekort aan de juist opgeleide mensen. Het MBO moet echt een inhaalslag maken! Op het gebied van onderwijs lopen de 'krimpgebieden' dus voorop.
Kortom, geef nu ruimte aan lokale initiatieven beste gemeenten, verder pleit ik voor minder en rapporten, en ruimte voor 'Het Creatieve Platteland'. We zijn het bewustwordingsproces nu wel voorbij.