Herdenking decembermoorden - Main contents

Gisteren sprak ik in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam bij de herdenking van de decembermoorden in 1982 in Suriname. Dit is wat ik daarbij zei:

Dit jaar is het 29 jaar geleden dat vijftien tegenstanders van het toenmalige Surinaamse militaire regime werden gemarteld en doodgeschoten. Vijftien journalisten, wetenschappers, vakbondsleiders, militairen en ondernemers verloren het leven omdat zij openlijk kritiek uitten op het militaire regime. 29 jaren van straffeloosheid zijn sindsdien verstreken. Inmiddels is er een hele nieuwe generatie opgegroeid die de gebeurtenissen van de jaren ’80 niet heeft meegemaakt en er soms ook helemaal geen weet van heeft.

Voor nabestaanden, familie en vrienden van de slachtoffers is dat ondraaglijk. Voor de opbouw van een rechtsstaat is die straffeloosheid fnuikend. Het proces over de Decembermoorden moet doorgaan tot de hele waarheid boven tafel is gekomen en verantwoordelijken hun straf hebben gekregen. Ik geloof wat er staat geschreven in het Surinaamse volkslied: “recht en waarheid maken vrij. Al wat goed is te betrachten, dat geeft ons land waardij”.

Het proces over de Decembermoorden heeft ernstige vertraging opgelopen. Het proces is nu vier jaar aan de gang maar er is nog niemand veroordeeld. Inmiddels is de hoofdverdachte president van de republiek. Een grotere uitdaging is voor de rechterlijke macht van Suriname nauwelijks denkbaar. Het is een veeg teken dat de politiebeveiliging bij het proces is opgeheven. Ook op ander wijze zien we dat de rechtsgang wordt gefrustreerd. Toch moeten we houvast blijven zoeken in de onafhankelijke rechtspraak in Suriname. Als het vertrouwen daarin is verloren, is alles verloren.

De zoektocht naar de werkelijke geschiedenis van de onafhankelijke republiek Suriname is niet eenvoudig. Belangrijke spelers zwijgen, anderen zijn overleden. Zowel de Surinaamse als ook de Nederlandse overheid weigeren alle dossiers van de moeizame dekolonisatie te openen. Daarmee wordt de geschiedenis geen recht gedaan en de relatie tussen beide landen bemoeilijkt.

Ik heb er herhaaldelijk bij de Nederlandse regering op aangedrongen om volledige openheid te geven over Nederlandse betrokkenheid bij zaken die zich in de jaren ’80 in Suriname hebben afgespeeld. Die openheid is er niet en komt er niet als het aan de regering ligt. Belangrijke dossiers zullen nog tientallen jaren in de kluis van de staat blijven liggen.

Het is mijn vurige wens dat Suriname en Nederland ooit samen schoon schip kunnen maken. Daarvoor is het noodzakelijk dat de misdaden van 8 december 1982 worden opgehelderd. Noodzakelijk ook dat er een einde komt aan de straffeloosheid van de afgelopen 29 jaar. Tot die tijd maar ook daarna zullen wij blijven herdenken en eisen dat het proces over de decembermoorden met kracht wordt voortgezet. Want alleen recht en waarheid maken vrij.