GroenLinks wil sociale hervormingen tegen eenzijdige aanpak eurocrisis

Source: M. (Marije) Cornelissen i, published on Thursday, December 22 2011.

GroenLinks-Europarlementariër Marije Cornelissen presenteert haar voorstellen voor een sociale uitweg uit de crisis in de Europese Unie. Ze reageert daarmee als officiële rapporteur namens het Europees Parlement op de voorstellen voor economische hervormingen in 2012 van de Europese Commissie. Cornelissen mist in de voorstellen democratische controle en een balans tussen bezuinigen en sociale rechten. In haar rapport doet ze voorstellen om dat recht te trekken.

Groeianalyse om de economie gezond te maken

Op deze pagina:

Eind november presenteerde de Europese Commissie haar jaarlijkse prioriteiten om de Europese economie te versterken. Deze zogenaamde groeianalyse zou de leidraad moeten zijn voor de belangrijkste nationale hervormingen die nodig zijn om de Europese economie gezond te maken. Het gaat daarbij onder meer om de overheidsfinanciën, de arbeidsmarkt, investeringen in onderwijs, duurzaamheid en innovatie.

Alle EU-landen hebben zich via het Europees Semester gecommitteerd om deze aanwijzingen van de Europese Commissie in nationaal beleid om te zetten. Als de Europese Commissie problemen of knelpunten constateert in het nationale beleid, krijgt een land de aanwijzing om het beleid te corrigeren. Die aanwijzingen zijn in sommige gevallen niet bindend, maar in andere gevallen kunnen sancties volgen als landen er geen gehoor aan geven.

Enkele voorbeelden van aanwijzingen van de Europese Commissie:

  • Duitsland werd afgelopen jaar door de Europese Commissie opgedragen om meer kinderopvang en buitenschoolse opvang te verzorgen.
  • Italië werd aangespoord om de tweedeling op de arbeidsmarkt aan te pakken.
  • Polen kreeg de aanwijzing om meer in duurzame energie te investeren en om de infrastructuur voor spoorwegen te verbeteren.
  • Nederland kreeg onder meer de aanbeveling om bestaande kostwinnersvoordelen af te schaffen en om kwetsbare groepen te ondersteunen om aan het werk te komen.

In het licht van de eurocrisis wordt deze Europese sturing steeds belangrijker. Een van de oorzaken van de eurocrisis ligt in het feit dat Europese economieën te ver uiteen zijn gelopen en ernstige houdbaarheidsgebreken vertonen. Voor een sterke gezamenlijke munt moeten die gebreken worden aangepakt.

Cornelissen constateert democratische en sociale tekortkomingen

Cornelissen, woordvoerder namens het Europees Parlement voor de prioriteiten van 2012, ziet echter ook twee grote problemen met deze gang van zaken.

Ten eerste is er een democratisch probleem. Om de Europese economie en munt weer op de rails te krijgen is meer sturing door de Europese Commissie essentieel. Maar als er een fundamentele richting wordt gegeven aan economische, sociale en financiële keuzes voor de toekomst, dan moet daar natuurlijk een fatsoenlijk democratisch debat over zijn. Het Europees Parlement moet mee kunnen besluiten over de jaarlijkse prioriteiten. Nationale parlementen, sociale partners en maatschappelijke organisaties moeten nauw betrokken worden bij het opstellen van nationale hervormingsplannen. Dat gebeurt nu volstrekt onvoldoende.

Ten tweede zijn de prioriteiten voor economische hervormingen voor 2012 niet gebalanceerd. Enerzijds erkent de Europese Commissie dat de keiharde bezuinigingen als eenzijdig antwoord op de schuldencrisis hun sociale tol eisen. De werkloosheid neemt toe en op scholing en begeleiding naar werk wordt gekort. Tegelijkertijd blijft de dominante boodschap van de Europese Commissie dar er nog harder bezuinigd moet worden. Cornelissen heeft namens het Europees Parlement de taak om daarin verandering te brengen voordat de regeringsleiders de prioriteiten formeel aannemen op hun bijeenkomst van begin maart 2012.

Aanbevelingen van Cornelissen voor sociaal verantwoord herstel

Cornelissen presenteerde deze week haar alternatieven (pdf) voor een sociaal verantwoord herstel uit de crisis. Dit zijn daaruit de hoofdpunten:

  • Landen moeten hun nationale doelstellingen voor arbeidsparticipatie, armoedebestrijding en investering in onderzoek en onderwijs naar boven bijstellen zodat ze overeenkomen met hun belofte voor een sociale, slimme en duurzame economie in 2020.
  • Landen moeten met slimme investeringen zorgen voor banengroei. Begrotingsdiscipline is noodzakelijk, maar mag niet tot een verstikking van de economie en werkgelegenheid in Europa landen. Dat geldt vooral voor exportlanden zoals Duitsland en Nederland.
  • Meer mensen aan het werk helpen lukt alleen als daarvoor de noodzakelijke voorwaarden gesteld worden. Alleen met fatsoenlijke lonen, arbeidsvoorwaarden, scholingsrechten, betaalbare kinderopvang zal het lukken om meer mensen aan het werk te krijgen.
  • De jeugdwerkloosheid aanpakken door iedere jongere in de Europese Unie het recht te geven op een opleiding, baan, stage of combinatie daarvan binnen maximaal vier maanden. In landen als Spanje en Griekenland zit momenteel bijna de helft van de jongeren zonder werk. Zonder actie dreigt een complete generatie werklozen te ontstaan.
  • Landen moeten serieus werk gaan maken van armoedebestrijding. Alle landen hebben samen afgesproken het aantal mensen in armoede met twintig miljoen terug te dringen. Dat gaat niet lukken als er met harde hand wordt gesneden in sociale zekerheid, re-integratie en sociale voorzieningen. Financiële houdbaarheid moet hand in hand gaan met armoedebestrijding.

In januari en februari debatteert het Europees Parlement over deze voorstellen van Cornelissen. Als ministers en regeringsleiders willen dat de Europese economische sturing enige democratische legitimiteit heeft zullen ze het eindresultaat serieus moeten nemen.