Beter restjesdag dan verplicht veggie. - Main contents
Regelmatig breken er in verschillende landen van de Europese Unie felle discussies los over nut en noodzaak van de veggiedag, meat free Monday, journée sans viande etc. Ook in mijn eigen land is dat regelmatig het geval. Op het ogenblik raast deze storm over Vlaanderen, na het besluit van de provincie Oost-Vlaanderen om verplichte vegetarische maaltijden in te voeren op haar scholen. Hoe goed bedoeld ook, mijn grote bezwaar tegen dergelijke campagnes is dat ze verkeerde signalen uitzenden en te oppervlakkig zijn om de echte problemen aan te pakken.
Allereerst het onterechte signaal dat vlees ongezond zou zijn, terwijl vlees juist essentiële bouwstoffen levert. Daarin lijkt het grootste bezwaar van de Boerenbond te schuilen. Veel schadelijker nog vind ik echter het vaak gehoorde argument dat vleesconsumptie - alle vleesconsumptie - schadelijk zou zijn voor het milieu. Hier is de werkelijkheid toch echt iets genuanceerder. Uit onderzoek van onder meer de Universiteit van Wageningen blijkt dat er grote verschillen zijn tussen de productie van verschillende vleessoorten voor wat betreft CO2-uitstoot en milieubelasting. Zo is een hoevekip uit de eigen regio niet vervuilender dan de productie van soja (een belangrijke vleesvervanger). Van alle vleessoorten veroorzaakt rundvlees de hoogste CO2-uitstoot, maar ook hier lijkt het me belangrijk te weten dat een Belgische biefstuk vier keer minder milieubelastend is dan de geïmporteerde Braziliaanse.
Door een eenzijdige focus op het afzweren van vlees informeren we de consument niet over het belang van verantwoorde keuzes bij vleescomsumptie. Bovendien zien we het grote probleem van voedselverspilling over het hoofd. Een vijfde van wat er aan de kassa in onze winkelwagen ligt eindigt uiteindelijk in de vuilnisbak. Van de totale voedselproductie gaat naar schatting vrijwel de helft verloren. Deze verspilling vraagt dringend om een oplossing. Met het risico nu voor een zuinige Hollander uitgemaakt te worden: een restjesdag is in Europa veel harder nodig dan een veggiedag! Dat vraagt natuurlijk wel om mensen die nog zelf een maaltijd kunnen bereiden. Een kip in de oven stoppen kan iedereen, van de restjes nog een lekkere vol-au-vent of soep maken is iets dat mijn generatie grotendeels niet meer kan.
Ik deel de zorg van veel voorstanders van veggiecampagnes: we consumeren meer dan onze aarde aankan. Dat vraagt om duurzame productie, maar vooral ook om verantwoordelijke consumptie. En daarvoor is meer nodig dan een symbolische vleesvrije dag. Als Oost-Vlaanderen haar leerlingen echt wil opvoeden tot verantwoorde consumenten dan onderwijst men beter het belang van regionale en Europese producten en voert men de kooklessen weer in, in plaats van symboolpolitiek te voeren met een verplichte veggiedag.