Europese werknemersrechten op de tocht - Main contents
De voorstellen van de Europese Commissie over werknemersrechten in de Europese Unie schieten ernstig te kort, vindt GroenLinks-Europarlementariër Marije Cornelissen. Ze is kritisch omdat werknemersrechten opzij worden geschoven voor de vrijheid van bedrijven om zich overal te vestigen. Bovendien worden werknemers die over de grens werken beperkt in hun rechten om daartegen in actie te komen.
Cornelissen is in het Europarlement lid van de commissie Werkgelegenheid en Sociale Zaken: “De interne markt levert ons grote voordelen op, maar twintig jaar na het wegnemen van barrières voor bedrijven, zijn de rechten van Europese werknemers nog steeds niet op orde. Deze voorstellen zouden die situatie moeten corrigeren. Helaas breekt de Commissie niet met het verleden waarin vrij verkeer voor bedrijven belangrijker was dan werknemersrechten.”
Gedetacheerde werknemers in het buitenland
De twee voorstellen van de Europese Commissie (Monti II en handhaving van de detacheringsrichtlijn) zijn bedoeld om helderheid te scheppen over de rechten van werknemers die voor een bedrijf in een ander land werken. Per jaar werken ongeveer één miljoen Europeanen via een dergelijke detacheringsconstructie. De rechten van deze werknemers laten sterk te wensen over: ze mogen legaal werken tegen een minimumset aan arbeidsvoorwaarden. In veel gevallen zijn hun arbeidsvoorwaarden minder goed dan van collega's die via een gewoon werknemerscontract hetzelfde werk doen.
Een Poolse werknemer in dienst bij een Maltees bedrijf die tijdelijk een klus uitvoert in Nederland, betaalt zijn lage premies voor sociale zekerheid in Malta. Dat is goedkoper voor de werkgever, omdat hij zo de premies in Nederland omzeilt. “De rechten van de werknemer worden aangetast en bedrijven verdienen daarop: dat is een uiterst ongewenste situatie”, aldus Cornelissen.
Controle op arbeidsomstandigheden
Een ander probleem is dat de controle op naleving van de arbeidsomstandigheden van gedetacheerde werknemers slecht is. “Daarin komt nu gelukkig wel verbetering”, stelt Cornelissen vast. Grote opdrachtgevers en bedrijven die werken met toeleveranciers of onderaannemers met gedetacheerde werknemers kunnen voortaan aansprakelijk worden gesteld voor het niet naleven van arbeidsvoorwaarden van deze werknemers. Cornelissen: “De Europese Commissie zet voorzichtige stappen richting ketenaansprakelijkheid. In het Europees Parlement zullen we dit verder aanscherpen.”
Recht op collectief actievoeren
Ook het recht om collectief actie te voeren voor betere arbeidsvoorwaarden blijft met de nieuwe voorstellen door Europese regels beperkt door de vrijheid van bedrijven om grensoverschrijdend diensten aan te bieden. “Dit zet terecht kwaad bloed bij werknemers en vakbonden”, zegt Cornelissen. “Bedrijven worden door Europese regels beschermd wanneer zij trucs uithalen die hun loonkosten drukken, maar eenzelfde bescherming geldt niet voor werknemers die daar de dupe van worden en dat aan de kaak willen stellen.”