Europese rechter geeft groen licht voor duurzaam aanbesteden - Main contents
Lokale overheden mogen sociale en duurzaamheidseisen stellen in hun aanbestedingsprocedure. Het Europees Hof van Justitie deed donderdag uitspraak in een zaak die Douwe Egberts aanspande tegen de provincie Noord-Holland. De provincie wilde graag eerlijke koffie serveren en nam dat op in haar voorwaarden voor een nieuwe leverancier. Europarlementariër Judith Sargentini is blij met de uitspraak omdat nu duidelijk is dat lokale overheden extra eisen mogen stellen aan de inkoop van bijvoorbeeld koffie of kantoormeubilair.
Principes voor inkoopbeleid
Overheden kunnen hun eigen principes voor hun inkoopbeleid te formuleren. Denk bijvoorbeeld aan een minimumprijs voor boeren, het uitsluiten van kinderarbeid of het voorkomen van vervuilende pesticiden. Lokale overheden kunnen met hun grote inkoopkracht de eerlijke handel in de wereld bevorderen. Als de vraag naar fair trade koffie toeneemt, krijgen meer boeren een eerlijk inkomen en stimuleert het de handelsondernemingen om meer sociale criteria in te stellen.
“Daarom is het zo goed dat gemeentes en provincies nu zich niet langer hoeven in te houden om duurzaam aan te besteden”, stelt Sargentini. “De huidige Europese regels boden daar al ruimschoots mogelijkheden voor. Met deze uitspraak van de Europese rechter is dat nog eens extra bevestigd.”
Bevestiging door de rechter
De grote winst van de uitspraak is dat dit niet alleen in de voorwaarden voor de uitvoering van de opdracht mag worden opgenomen, maar ook in de gunningscriteria. Dit laatste betekent dat een aanbieder die voldoet aan de criteria voor eerlijke handel ook daadwerkelijk de voorkeur mag krijgen. Een nauwkeurige omschrijving van de criteria is daarbij belangrijk. Noord-Holland koos direct voor de keurmerken Max Havelaar en EKO. De rechter geeft aan dat het noemen van een keurmerk in plaats van de onderliggende criteria in strijd is met de regels, omdat dat meteen een voorkeur voor een merk uitspreekt. Maar het hanteren van algemene sociale of milieucriteria is door de rechterlijke uitspraak juist bevestigd.
Herziening van aanbestedingsregels
De Europese Commissie herziet momenteel de huidige aanbestedingsregels. Naar verwachting zal ze daarin meer ruimte scheppen voor fair trade-criteria. Uiteindelijk moeten inkopers de hele productieketen op sociale en milieucriteria kunnen toetsen, van grondstof tot transport en vervaardiging van hulpmiddelen.
Het Europees Parlement buigt zich over de voorstellen van de Europese Commissie. Sargentini zal namens de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking een advies opstellen aan het Europarlement. Ze zal erop toezien dat de formulering zo helder mogelijk wordt zodat er zoveel mogelijk eerlijke en milieuvriendelijke kopjes koffie en chocolaatjes in gemeentehuizen worden geserveerd.