Guantánamo in Afghanistan

Source: H. (Harry) van Bommel i, published on Thursday, May 24 2012, 16:43.

Obama trad aan met de belofte Guantánamo Bay te sluiten. Die belofte heeft hij nog steeds niet ingelost. Vele terreurverdachten zitten in strijd met de Conventie van Genève nog steeds vast zonder zicht op een eerlijk proces of vrijlating. Nog erger is dat hij Afghanistan, nu de VS zich opmaakt voor (een gedeeltelijk) vertrek, onder druk schijnt te zetten om zijn eigen Guantánamo mogelijk te maken. De praktijken in de door de VS beheerde gevangenis naast het vliegveld Bagram, ook wel ‘Guantánamo 2’ genoemd, zouden onder de huidige Afghaanse wetgeving niet door de beugel kunnen. Verdachten voor onbepaalde tijd zonder aanklacht opsluiten noemt men ook wel administratieve detentie en dat moet worden tegen gegaan. Daarom heb ik de volgende vragen gesteld:

Schriftelijke vragen van het lid Van Bommel (SP) aan de minister van Buitenlandse Zaken over het nieuwe detentieregime in Afghanistan

  • 1. 
    Kent u het bericht ‘Afghanistan secretly adopts an indefinite detention regime at the behest of the US government’? (1)
  • 2. 
    Is het juist dat Afghanistan momenteel op aandringen van de Verenigde Staten bezig is met de implementatie van een nieuw detentieregime vergelijkbaar met het detentieregime dat momenteel geldt in het Amerikaanse detentiecentrum naast het vliegveld Bagram? Is het juist dat in dit nieuwe Afghaanse detentieregime gevangenen onbeperkt in administratieve detentie kunnen worden vastgehouden? Indien neen, wat zijn dan de feiten betreffende de aanpassing van het detentiewezen in Afghanistan? Kunt u in uw antwoord concreet ingaan op de aanpassingen die zijn genomen dan wel worden besproken?
  • 3. 
    Hoe verhoudt dit nieuwe detentieregime zich tot het internationale en het Afghaanse recht? Hoe verhoudt het detentieregime dat de Amerikanen hanteren in het detentiecentrum naast het vliegveld Bagram zich tot het internationale en het Afghaanse recht? Kunt u uw antwoord toelichten?
  • 4. 
    Bent u van mening dat onbeperkte administratieve detentie zeer onwenselijk is en, zoals bijvoorbeeld in Egypte ten tijde van Moebarak, kan leiden tot grove mensenrechtenschendingen?
  • 5. 
    Bent u verder van mening dat door een dergelijk nieuw detentieregime in Afghanistan de kans dat gevangenen gemarteld zullen worden, aangezien dit reeds op grote schaal is voorgekomen, aanzienlijk kan toenemen? (2 en 3) Indien neen, waarom niet?
  • 6. 
    Hoe verhoudt het nieuwe Afghaanse detentieregime zich tot de doelstellingen zoals omschreven in verschillende ‘rule of law’ programma’s waar Nederland zich in Afghanistan voor inzet? Kunt u uw antwoord toelichten?
  • 7. 
    Bent u bereid om er bij uw Afghaanse en Amerikaanse collega’s op aan te dringen dat een nieuw Afghaans detentieregime niet in strijd mag zijn met het internationale en Afghaanse recht? Indien neen, waarom niet?

Bronnen:

International Justice Network, Afghanistan secretly adopts an indefinite detention regime at the behest of the US government, http://www.ijnetwork.org/bagram-detainees-and-torture-victims-human-rights-projects-48/266-afghanistan-secretly-adopts-an-indefinite-detention-regime-at-the-behest-of-the-us-government, 23 mei 2012.

Afghanistan Independent Human Rights Commission (AIHRC) / Open Society Foundations, Torture, transfers, and denial of due process: The treatment of conflict-related detainees in Afghanistan, 17 maart 2012.

United Nations Assistance Mission in Afghanistan / UN Office of the High Commissioner for Human Rights, Treatment of conflict related detainees in Afghan custody, October 2011.