Mars voor Jezus of voor welvaart (column ND) - Main contents
Twee demonstraties in één krant en het lijken werelden van verschil. Op pagina twee stond een foto van de Mars voor Jezus in São Paulo, die afgelopen zaterdag maar liefst twee miljoen deelnemers trok.
Het was een zee van gepassioneerde gelovigen die zichtbaar uiting wilden geven aan hun liefde voor Jezus. Een paar pagina’s verderop stuitte ik op een foto van een demonstratie in Spanje, gericht tegen de recent genomen bezuinigingsmaatregelen.
Twee foto’s die een verhaal vertellen. Aan de ene kant dat van Brazilië als land in opkomst, met een snel groeiende economie en met een jonge, explosief groeiende evangelische kerk, die een groeiend aantal zendelingen de wereld in stuurt. En aan de andere kant het verhaal van een vergrijzend Europees land met een verzorgingsstaat die door zijn hoeven is gezakt, met een belegen kerk en jongeren die alleen nog in beweging komen als het om hun eigen centen gaat. Zo bezien is het een verschil tussen het Morgenland en het Avondland.
Het verhaal van Spanje is de extreme versie van het verhaal van Nederland. Gelukkig hebben wij geen jeugdwerkloosheid van boven de 50 procent, hebben we een lagere staatsschuld en veel vitale kerken. Maar toch. Nu ook onze verzorgingsstaat onbetaalbaar is geworden, zullen we op kleinere voet moeten gaan leven. Jongeren hebben minder kans op een vast contract, kunnen moeilijker een huis kopen en ouderen moeten langer doorwerken voordat ze hun AOW krijgen. Het is onvermijdelijk.
Er zijn alleen nog veel mensen die bezuinigingen prima vinden, zolang zij er zelf maar niets van merken. Het is het sentiment achter de SP, PVV en de ouderenpartij 50plus. We bevinden ons op een continent waarin we het onvermijdelijke zo lang mogelijk proberen uit te stellen, maar waarin we steeds meer beseffen dat het nooit meer zal worden zoals het was. We bevinden ons ook op een continent waarop de kerk kleiner wordt en waar christenen zich lang niet altijd onderscheiden als het om geld en goed gaat. We zijn een Avondland.
Is dat dan het verhaal? Het verhaal waarin Brazilië geweldig is en wij helemaal niks meer voorstellen? Dat zou te simpel zijn. Toen ik meer wilde weten over de Braziliaanse Mars voor Jezus las ik over onderlinge discussies en de gemengde gevoelens onder de deelnemers. Volgens sommigen van hen is de evangelische beweging daar te vaak ‘a mile wide and an inch deep’. Te vaak wordt het evangelie gelijkgeschakeld aan succes en voorspoed. Te veel predikers lokken daar gelovigen met de belofte dat geloof leidt tot gezondheid, geld en geluk. Het gemak waarmee ik aan het begin van deze column de economische voorspoed van Brazilië in één adem noemde met de groei van de kerk kan ook zomaar die suggestie wekken. Het evangelie vertelt ons ook een ander verhaal. Het volgen van Jezus wordt daarin omschreven als het dragen van een kruis en de radicale keus waar Jezus ons voor plaatst, is die tussen God en de Mammon.
In mijn bescheiden ontdekkingstochten over de wereld ben ik erachter gekomen dat er geen ideale kerken zijn. Geen landen waarin christenen alleen maar geweldig zijn en waarbij wij, verdorven westerlingen, altijd schril afsteken. Brazilianen, Spanjaarden en Nederlanders lijken meer op elkaar dan we soms denken. We hebben misschien verschillende mankementen, maar we hebben allemaal Gods verlossing nodig. En christenen staan in verschillende delen van de wereld voor dezelfde vraag, namelijk wat het betekent om met God midden in de samenleving te staan. Waarin laten we ons meevoeren in het patroon van onze cultuur en waarin moet ons denken - zoals Romeinen 12 dat zegt - vernieuwd worden? Dat is ook de grote vraag nu wij hier in een crisis zitten, nu de zaken echt anders moeten en we 12 september een politieke keus moeten gaan maken.
Het evangelie brengt ons dicht bij God en dicht bij de mensen om ons heen. Dat zijn in Brazilië zowel straatkinderen als nieuwe rijken, in Spanje boze jongeren en in Nederland kunnen dat onzekere ouderen zijn. Of we nu meelopen in een Mars voor Jezus of in een demonstratie tegen onrechtvaardige politiek, of we nu kiezen of misschien wel gekozen worden, wat van ons gevraagd wordt is: ‘recht doen, trouw zijn en nederig de weg gaan van onze God’ (Micha 6:8).
Gert-Jan Segers is directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie en kandidaat-Tweede Kamerlid.
Deze column verscheen ook in het Nederland Dagblad van 20 juli 2012.