Its the campus, stupid! - Main contents
Deze week neem ik als bestuurder van de European Internet Foundation (EIF) deel aan een studiereis naar de VS. Beginnend aan de Oostkust in New York, vervolgen we onze reis naar het mekka van de ICT: Silicon Valley. Graag houd ik U op de hoogte van mijn bevindingen. Waarom excelleren de bedrijven die daar zijn ontstaan? We spreken met bestuurders van onder meer Apple, Google en Facebook. We zijn te gast bij Stanford University, die een centrale rol speelt in het Amerikaanse succes. Hier begon men met het internet. Vandaar zullen we alle recente ontwikkelingen volgen en de toekomstige kansen verkennen. Voor mij staan de vragen over de kansen voor Europa centraal.
Deel 5: It's the campus, stupid!
We vervolgden ons werkbezoek vandaag aan Facebook, Google en Stanford University. Naarmate we meer bedrijven bezoeken, wordt duidelijk wat de techbedrijven in de Valley gemeen hebben. Iedereen ontwikkelt apps en cloudservices voor mobiele apparaten. Niet alleen, maar samen met de ‘community’: de software ontwikkelaars en de financiers. Daarvan zijn er een hoop te vinden in de Valley en dat is een deel van het geheim. Er zijn allerlei start-up events on mensen te helpen hun eigen bedrijf te starten. Compleet met financiering en advies. Ook Facebook en Google zijn op dit gebied actief. Maar ook de mentaliteit is belangrijk. Falen is toegestaan. Alles gaat erg snel hier. Tegen de tijd dat in Europa besloten is over staatssteun aan bijvoorbeeld een autofabrikant zijn hier al drie initiatieven ten onder gegaan, maar zijn er ook 10 nieuwe initiatieven ontstaan.
EIF delegatie in Google HQ
Facebook is hierbij een modelvoorbeeld. Ontstaan in een studentenhuis veroverde het in snel tempo de hele wereld. Onlangs was de beursgang, de op twee na grootste beursgang in de Amerikaanse geschiedenis. Facebook verloochent zijn afkomst niet. Juist die campuscomponent wordt gezien als een belangrijke factor voor creativiteit en samenwerking. Zowel het Google als het Facebook hoofdkantoor is meer universiteitscampus dan kantoor en wordt ook zo genoemd. De werknemers hebben flexibele werkplekken en werktijden en krijgen veel verantwoordelijkheid maar ook flexibiliteit. Vers (warm) eten en drinken is bij Google en Facebook de hele dag door gratis en onbeperkt beschikbaar en nooit meer dan 150 meter verwijderd. Ook sportfaciliteiten zijn volop aanwezig. Verder mogen de werknemers 20% van hun werktijd vrij invullen, bijvoorbeeld om nieuwe projecten op te zetten. De emaildienst Gmail is zo bijvoorbeeld ontstaan.
Welke lessen nemen we mee naar huis? Beide bedrijven laten zien hoeveel economisch potentieel de software sector heeft. Het internet genereerde 21% van de economische groei van de afgelopen 5 jaar in de ontwikkelde landen. Willen we hiervan ook in Europa profiteren, dan zijn met name de volgende twee aspecten van belang: het verder voltooien van de interne markt (het is moeilijk werken met de versnipperde wetgeving en de handhaving daarvan in Europa) en het hervormen van onze universiteiten, zodat ze beter aansluiten op de arbeidsmarkt. Finland heeft al stappen gezet in deze richting, zo horen we tijdens ons bezoek aan Stanford University.
Stanford University: leverancier van talent voor de Valley
Het bezoek aan Stanford is vaste prik in Silicon Valley. Deze private universiteit met 15000 studenten past helemaal in de Amerikaanse traditie. De familie Stanford heeft het areaal geschonken en de opstart financieel mogelijk gemaakt. Studeren op Stanford is een rib uit je lijf: de kosten bedragen inclusief huisvesting 60.000 dollar per jaar. Maar goed, je bent dan wél zeker van een baan in de hightech sector in de regio.
Dr. Burton Lee van de Stanford School of Engineering heeft een duidelijke boodschap: Europa is niet voorbereid op het digitale tijdperk en het hoge tempo waarin de ontwikkelingen plaatsvinden. In zijn lecture geeft hij Europa ervan langs. Het universitaire stelsel in Europa is primair gericht op excellentie; het ondernemerschap van de studenten heeft het nakijken. Op Stanford krijgen de platforms van jonge student-ondernemers alle steun; met uitstekend resultaat. Wereldbedrijven zoals Google, Facebook en Hewlett-Packard zijn start-ups van studenten en niet van doorgeleerde profesoren. Kortom: de universitaire wereld in Europa voelt niet voor de agenda van de toekomst! Op Stanford krijgen de studenteninitiatieven budget mee om te ondernemen. In Europa daarentegen wordt het aantal start-ups van studenten niet eens geregistreerd. Burton heeft de afgelopen jaren Europa bestudeerd en afgereisd. Conclusie is dat alleen Finland en de Baltische staten op de snelheid van het internet tijdperk inspelen. Tevens stelt hij vast dat dat het durfkapitaal méér ziet in ICT start-ups dan start-ups uit andere sectoren.
De delegatie probeert hem te volgen: wat te doen? Hij adviseert het universitaire systeem te veranderen zoals in Finland is gebeurd. Op naar een ‘Bologna II’, mogelijk kan het Europees Instituut voor Innovatie en Technologie hier een rol in spelen. Wat betreft Nederland kunnen we opmerken dat een ICT topsector hard nodig is.
Burton identificeert de volgende verschillen tussen de VS en Europa:
Cultuur:
· Houding ten opzichte van risico’s
· Houding ten opzichte van de verhouding tussen werk en privé
· Houding ten opzichte van het delen van informatie
· Actief een visie ontwikkelen of wachten tot de overheid die ontwikkelt
· Optimisme tegenover scepsis
· Openheid tegenover gesloten
Snelheid:
· Processen en beslissingen gaan veel sneller in Silicon Valley
Rol van de overheid:
· Minimale interventie in de VS door de alle regeringslagen
Instituties:
· Bredere diversiteit van institutionele modellen en grootte; meer flexibiliteit in de te nemen actie
Markten:
· Lagere transactiekosten, meer liquiditeit, grotere en meer markten
Schaal, grootte en kritieke massa
Netwerken:
· Sterke hubs, dichte en efficiënte communicatie, globaal, snelle formering.
De professor geeft Europa de volgende aanvullende adviezen mee:
-
1.De EU moet méér direct meedoen in Silicon Valley.
-
2.De EU blijft nu achter in de innovatie race. De nieuwe ontwikkelingen in de ICT, en vooral het tempo ervan gaat aan Europa voorbij. Dit moet beter.
-
3.De VS heeft een veel grotere interne markt dan de afzonderlijke markten in de 27 lidstaten van de EU. Silicon Valley heeft het leiderschap op wereldschaal, zeker als het om de vertaling naar business gaat. Europa moet daarom hard werken aan een online interne markt.
-
4.Silicon Valley ligt geografisch dichtbij Azië (Singapore, Korea, India en Japan). Europa heeft het gevoel het zelf wel te kunnen. We moeten meer partnerschappen aangaan.
Burton laat zich graag uitnodigen voor debatten in Europa. Daar gaan we zeker op in.
Stanford University, CA