Durban is mislukt, grijp die kans! - Main contents

Europa is als een primadonna op haar retour die leeft in het verleden. De Europese economie kampt met ongekende groeiproblemen, maar de inzet van Brussel bij de klimaatonderhandelingen was gericht op eenzijdig minder CO₂ uitstoten. Net zo nobel als onzinnig. Waar leiders van andere landen zich realiseren dat beperking van CO_2-uitstoot een rem op economische groei is, blijft Europa zich blindstaren op de verkeerde oplossing.

Afgelopen weken vond in stilte in Durban de klimaattop plaats. De verwachtingen over de uitkomst van deze top waren laag en zijn dan ook uitgekomen. Wie kijkt naar 14 jaar mondiaal klimaatbeleid snapt waarom. De wereldgemeenschap heeft afgesproken om in 2035 nog maar 33 Gigaton CO₂ uit te stoten. De werkelijke uitstoot zal stijgen naar 64 Gigaton. Met verwoedde pogingen om het in Durban vooral over armoedebeleid te hebben, werd geprobeerd ons af te leiden van de realiteit. Tientallen miljarden euro's aan goed bedoelde subsidies zijn uitgegeven om de CO_2-uitstoot te verminderen. Talloze campagnes zijn gevoerd om de wereld bewust te maken van een naderende ondergang. Het resultaat: we stoten mondiaal in 2035 twee keer meer uit dan is afgesproken.

Laat ik voorop stellen dat het een gemiste kans is dat de wereldgemeenschap niet in staat is om serieus gemaakte afspraken over CO₂-uitstoot na te komen. Met CO₂ veranderen wij onherroepelijk de samenstelling van de atmosfeer en dat kan niet de bedoeling zijn. Het klimaat verandert, de temperatuur op aarde stijgt, net als de zeespiegel. Dat het verminderen van CO₂ niet lukt, moeten wij ons aantrekken.

Maar het mislukken van Durban biedt ook een enorme kans. Het biedt ons de mogelijkheid om uit de vastgeroeste denkbeelden van het Kyotoprotocol te stappen. Zolang groei en uitstoot van CO₂ automatisch met elkaar zijn verbonden, zal het ons niet lukken om andere landen op te leggen dat ze minder CO₂ mogen uitstoten. Sterker nog: Europa moet het zichzelf niet opleggen, want dan legt het zichzelf krimp op. Dat is wel het laatste wat we nodig hebben, nu we verzuipen in onze schulden, de Europese economie krimpt en we links en rechts worden ingehaald door andere landen.

We moeten een andere manier vinden om te groeien. Dat zou je duurzaamheid kunnen noemen, maar liever spreek ik van ‘nieuwe economie'. Het gaat erom dat we denken in termen van vooruitgang en niet teruggang, niet in minder, maar meer, niet in krimpen, maar groeien. Als wij laten zien dat je succesvoller bent mét een lagere CO₂-uitstoot, zullen andere landen ons volgen. Ik steun dan ook de oproep van het Wereld Natuur Fonds om te stoppen met een focus op terugdringen van CO₂ en te focussen op een economie die nauwelijks nog CO₂-uitstoot.

Ik vind het onbegrijpelijk dat er uit Brussel geluiden komen, om de Europese CO₂-uitstoot eenzijdig te verlagen. Niet alleen helpt het niets om de mondiale uitstoot te verminderen, het wordt vooral een rem op economische groei. De CO₂-uitstoot die Europa in één jaar weet te reduceren, stoot China in twee weken uit. Daarna gaan de Chinezen nog 50 weken door met uitstoten. Wij worden van een innovatieve gidsregio tot een museumdorp.

Durban was de kans om de realiteit onder ogen te zien en het verleden van ons af te schudden. We moeten Europa geen onmogelijke opgave opleggen, maar onszelf de tijd gunnen om schone alternatieven te ontwikkelen. Niemand weet hoe onze energiehuishouding er over 50 jaar uit ziet. Wellicht dat we dan veel meer elektriciteit kunnen halen uit zonne-, wind of waterenergie. Maar, om de overgangsperiode betaalbaar te houden, zullen wij tot die tijd moeten kiezen voor de minst slechte oplossing en met een koel hoofd beredeneren welke stappen we moeten zetten.

Feit is dat bijna niemand een windmolen in zijn achtertuin wil, en iedereen moeite heeft met biomassa, vanwege het kappen van oerbossen. We kunnen tijd kopen met kernenergie. De nieuwe centrales zijn veiliger, schoner, productiever en goedkoper dan de oude. Om dit te schetsen: 1 gram uranium levert evenveel energie op als 2500 liter benzine en 3000 kilo kolen. Intussen moeten we alles op alles zetten om nieuwe, schonere en veiligere vormen van energie te laten ontwikkelen.

Het eenzijdig terugschroeven van de CO₂-uitstoot zal de kwakkelende Europese economie het laatste duwtje over de rand van de afgrond geven. Maar langer doorgaan op de huidige weg is ook geen optie. Zelf dure energie opwekken met veel CO₂-uitstoot en (kern)energie kopen in onbetrouwbare landen: ook dat zal deze primadonna niet lang volhouden. Tijd voor een rehab. De VVD kiest voor politiek leiderschap op de weg naar een nieuwe economie, juist als die keuzes moeilijk zijn.