De Nederlandse rol in Noord-Afrika - Main contents

Bron: Doopsgezind NL no. 09

René Leegte - Voor doopsgezinden liggen geloof en daden in elkaars verlengde. Wat heb je aan het goede geloof als je levenswijze er niet mee overeenstemt? Bovendien past het doopsgezinden om strijd om overtuigingen en geloofsinzichten niet met wapens, maar met woorden te voeren.

Opgegroeid in deze traditie ben ik lid van de Tweede Kamer voor de VVD. Voor mij zijn liberalisme en de doopgezindheid twee kanten van dezelfde medaille. Beide hebben een gezond wantrouwen tegenover de overheid en beide richten zich op de handeling van het individu. Zowel liberalen als doopsgezinden zetten vraagtekens bij het betrekken van de overheid bij iets wat het geweten van het individu betreft. Maar, wat doe je met deze wetenschap in de dagelijkse praktijk van de politiek? Hoe vertaalt zich dat in het handelen? Hoe maak je een afweging als er een voorstel komt om bijvoorbeeld soldaten uit te zenden op een missie? Een missie waarvan je weet dat die soldaten zullen gaan vechten, waardoor doden en gewonden zullen vallen. Een missie zoals wij die in Afghanistan gehad hebben. Hoe weeg je af of je in zult stemmen met een missie naar Libië? Door in te stemmen draag ik mede verantwoordelijkheid voor wat daar gebeurt. Vroeger als krantenlezer en televisiekijker was het veel makkelijker om een oordeel te hebben.

Volk beschermen

Met de missie in Libië wordt voor het eerst sinds de oprichting van de VN een volk beschermd tegen zijn dictator. En we hebben allemaal de beelden gezien hoe deze man over zijn volk denkt. Volgens de klassieke leer van de staatssoevereiniteit behoeft elke interventie - ook om humanitaire redenen - de instemming van de betrokken regering, zelfs al onderdrukt die op gruwelijke wijze zijn onderdanen. Maar de onderdrukte boer en de politieke gevangene hebben daar natuurlijk niets aan. Zij hopen op inmenging van buitenaf en in het geval van Libië is dat voor het eerst gekomen. Zij het terughoudend. Mijn wens om de strijd met woorden te voeren, in plaats van wapens is in onze huidige complexe wereld onhoudbaar. Natuurlijk moeten wij alles doen om oorlogen te voorkomen, maar als een beroep gedaan wordt anderen bij te staan, past het niet je terug te trekken op de morele hoogvlakte van het eigen gelijk. Dan zullen daden, hoe vervelend ook, de woorden moeten volgen.

Dilemma

Sartre geeft in ‘Le diable et le bon Dieu’ het dilemma scherp weer, als Heinrich tegen Goetz (beide hoofdpersonen) uitroept dat hij in één dag van deugdzaamheid meer doden heeft veroorzaakt dan in vijfendertig jaar van slechtheid. Goetz is een beroemd veldheer en berucht om zijn slechtheid. Hij belooft beterschap en moedigt de boeren aan in opstand te komen tegen de adel en op te komen voor hun eigen rechten. De boeren doen dit, maar worden bij gebrek aan een bekwaam veldheer in de pan gehakt. De smeekbeden aan Goetz om de boeren te helpen, slaat hij af, want hij is immers goed geworden. De deugdzaamheid van Goetz heeft groter onheil aangericht dan al zijn slechtheid daarvoor. Was het maar makkelijk.

René Leegte is woordvoerder Milieu en Energie voor de VVD in de Tweede Kamer