Spreektekst AO SDE+ - Main contents

Dit kabinet kiest er voor om aan één doelstelling één instrument te koppelen. Voor het terugdringen van CO2 hebben we de ETS, dus geen CO2 opslag, kolenbelasting of andere verstorende flauwekul. En voor het stimuleren van duurzame energie hebben we de SDE+ regeling. En niet ook nog een energie akkoord of slimme salderingsregeling.

De SDE+ is een grote verbetering ten opzichte van de SDE regeling, omdat hij beperkt is in tijd en omvang. Daarmee is de SDE+ direct ook een overgangsregeling. Een overgang naar een systeem dat robuust is, onafhankelijk van - per definitie - onwerkbare subsidies en ongevoelig voor verstorende interventies uit deze kamer.

Voor het robuuste systeem kijkt de VVD naar een systeem van een leveranciersverplichting. Dat vandaag toepassen gaat te snel, maar we moeten wel nuchter naar het vraagstuk kijken. Het grote risico is de windfall profit. De duurste techniek - nu wind op zee - zet de prijs voor certificaten en de goedkoopste techniek - nu bijstook van biomassa - verdient ten onrechte bakken met geld. Maar, zo vraag ik de minister het is van tweeën één. Als het klopt dat hernieuwbare energie rendabel wordt. Dat de kosten dalen, de productie stijgt en de subsidie niet meer nodig is, zijn er ook geen windfall profits meer. Immers, de hernieuwbare bron is in kosten concurrerend met de fossiele alternatieven. Dan is de zorg over de ten onrechte te verdienen winsten ongegrond. Op deze aanname is immers de SDE+ regeling gestoeld. Tijdelijk de onrendabele kop subsidiëren. Als mijn redenering niet klopt, en de verschillende hernieuwbare energiebronnen blijven tot in lengte der dagen onrendabel, met bovendien grote onderlinge verschillen in prijs, zullen wij ons moeten afvragen of wij wel verder moeten gaan met het stimuleren van hernieuwbare energie. Moeten we onze knopen dan niet tellen en in de energiemix het aandeel kernenergie verder verhogen? Dat is immers wel schoon, betrouwbaar en betaalbaar. Moeten wij dan stoppen met goed bedoelde projecten waarbij wij goed geld naar slecht geld blijven gooien?

Voorzitter, de VVD is de enige partij die de urgentie van het energievraagstuk onderkent en alle alternatieven wil faciliteren. Wij sluiten geen enkel alternatief uit en realiseren ons dat aan alle alternatieven risico’s en nadelen kleven. Die verantwoordelijkheid moeten we nemen. Daarmee is een energieakkoord overbodig, want dat sluit je alleen als je alternatieven wilt uitsluiten.

Voorzitter, een lange inleiding om te zeggen dat de VVD blij is met het actieplan aardwarmte. Graag krijgen wij van de minister een tijdslijn bij het actieplan, zodat we ook dit alternatief ten volle kunnen betreken bij de energiediscussie.

Met betrekking tot de SDE+ regeling nog een paar concrete vragen:

Voor een aantal technieken is een beperking van het aantal vollasturen opgenomen. Projecten worden beloond voor het opgesteld vermogen en niet voor de hoeveelheid geproduceerde elektriciteit. Een vergoeding voor de geproduceerde elektriciteit stimuleert innovatie en leidt tot lagere maatschappelijke kosten. Graag hoor ik van de minister hoe hij dit gaat aanpassen in de regeling?

Voor bedrijven is het niet mogelijk om rechtstreeks biogas aan derden te leveren. Hierdoor zijn bedrijven genoodzaakt gas op te waarderen naar de gewenste Wobbe kwaliteit. Dit gaat gepaard met hoge kosten en rendementsverlies in de keten. Graag hoor ik van de minister hoe hij dit dilemma gaat oplossen?

Hoe kijkt de minister aan tegen de kleine vergisters op boerderijen? Komen die voldoende aan bod? Of is er bewust voor gekozen deze groep klein te houden?

Kan de minister zeggen of het systeem van prijsbepaling ten opzichte van de APX (de spotmarkt) of de Endex de meeste rust geeft voor investeerder en subsidieverstrekker? Klopt de redenering van de VVD dat de Endex, die een langere termijn en dus hogere grijsprijs geeft leidt tot een lagere en beter in te schatten subsidie, maar ook tot een betere inschatting van de investering? Als dat zo is kan de minister dit aanpassen?

Tenslotte, voorzitter, de Overcapaciteit Afvalenergiecentrales

Nederland heeft een ruime afvalverbrandingscapaciteit. Er is in 2009 zelfs een moratorium afgesloten met de afvalbranche om tot 2020 geen nieuwe verwerkingscapaciteit bij te houden. Het is dan ook merkwaardig SDE+ ter beschikking te stellen voor de bouw van nieuwe AVI’s. Zo wordt de overcapaciteit vergroot en de markwerking verstoord met nieuwe installaties die alleen maar kunnen concurreren op basis van subsidie. Bovenal leidt het niet tot effectiever gebruik van ons afval. Kan de minister toezeggen dit aan te passen? Ik overweeg een motie op dit punt.