Regeerakkoord en corporatieheffing - Main contents

Als VVD en PvdA voor wat betreft de verhuurders-heffing vasthouden aan hun verkiezingsprogramma’s zijn er over tien jaar geen woningcorporaties meer: de ‘niet-winstbeogende instellingen in het belang van de volkshuisvesting’ (Woningwet) zijn tegen die tijd leeggeplunderd.

er wordt wat afgelachen in Den Haag, maar de 2,3 miljoen huurders van een corporatiewoning is het lachen vergaan.

In het regeerakkoord van het VVD-CDA kabinet Rutte (naar ik vrees straks aan te duiden als Rutte-I) is besloten dat per 2014 een verhuurdersheffing wordt ingevoerd met een opbrengst van €800 miljoen per jaar, toen nog voorzien van het labeltje “doorstroming huurmarkt”. Deze heffing is zodanig vormgegeven dat hij voornamelijk neerslaat bij de woningcorporaties, ik schat voor >90%.

Wat voegden VVD en PvdA in hun verkiezingsprogramma’s voor de recente kamerverkiezingen daaraan toe? Bij de PvdA wordt in de huurparagraaf van het hoofdstuk wonen op pag.42 met geen woord gerept over een verhuurdersheffing. De VVD is -al wordt het woord verhuurdersheffing ook in dit programma zorgvuldig gemeden- een stuk duidelijker: “Woningbouwcorporaties spelen een belangrijke rol in de verstoring van de markt. Door de niet-marktconforme huurprijzen maken ze het gat tussen de particuliere huurmarkt en de gesubsidieerde huurmarkt te groot. De VVD wil daar een einde aan maken.” (pag.34)

Echte duidelijkheid over de plannen van beide partijen levert de doorrekening van de financiële effecten door het CPB: Keuzes in kaart 2013-2017.

“Verder verhoogt de VVD de heffing voor verhuurders vanaf 2014 met 0,8 miljard euro”. (KIK, p.78). “De PvdA voert tenslotte een extra verhuurdersheffing in die oploopt van €200 miljoen in 2013 tot €750 miljoen structureel vanaf 2017.” (KIK, p.99).

Hé, dat is bijzonder: de sociaaldemocraten lijken op dit punt als twee druppels water op hun neoliberale vrienden. De PvdA wil zelfs al in 2013 €200 miljoen tappen uit de pinautomaat van de huurders. Daar staat tegenover dat ze wat langer doen voor het halen van hun top dan de VVD.

Uiteindelijk wil de VVD dus in de loop van deze kabinetsperiode €1,6 miljard ophalen bij de verhuurders en de PvdA €1,55 miljard. Als daarvan 90% neerslaat bij de corporaties komt dat neer op ruim €1,4 miljard/jaar. Wat betekent dat?

De totale huuropbrengst van de woningcorporaties bedroeg in 2011 iets minder dan €13 miljard (extrapolatie meerjarenperspectief 2011-2020). De heffing bedraagt dus ca. 10% van de huurinkomsten. Omdat corporaties wettelijk geen winst mogen uitkeren kan hun rendement veel lager zijn dan dat van commerciële verhuurders. Ik schat dat verschil op hooguit een procent of 8. Bij een heffing van 10% van de huuropbrengst wordt de ruimte om sociaal te investeren (door een lagere huur te vragen of meer kwaliteit te bieden dan de commerciële verhuurders) méér dan volledig afgeroomd, waardoor het verschil tussen niet-profit en profit-huursector wegvalt: de corporaties zijn verdampt. Met dank aan VVD en PvdA.