Te Gast: proberen tij te keren voor Tryater - Main contents
17 jun 2011
Landelijk moet er fors bezuinigd worden om toekomstige generaties niet op te zadelen met de tekorten van nu en de gevolgen van de vergrijzing op te kunnen vangen. Daarvoor zijn pijnlijke maatregelen nodig, waaraan geen enkele sector ontkomt. Recent zijn de bezuinigingen in de cultuursector bekend gemaakt. Het kabinet maakt scherpe keuzes. De cultuursector moet minder afhankelijk worden van overheidssubsidies. Ze moet meer cultureel ondernemerschap tonen en meer geld uit de markt en sponsoring halen. Belangrijk uitgangspunt is dat het publiek moet kunnen zien en ervaren waar het geld heen gaat.
Het kabinet kiest niet voor een korting op alle instellingen, maar maakt gerichte keuzes. Zo kan de internationale top van het Nederlandse cultuurleven op hoog niveau blijven opereren. Ook cultuureducatie krijgt een prominente plek, persoonlijke ontwikkeling en creativiteit zijn belangrijk. Er komt een speciaal programma cultuureducatie, voor met name het primair onderwijs.
Er is kritiek. Dat kan haast niet anders. Bezuinigen is nooit leuk. Bovendien zijn ook provincies en gemeenten bezig met bezuinigingen op cultuur. De provincie Fryslân bezuinigt oplopend in 2012 al €0,5 miljoen op cultuur en wat het nieuwe uitvoeringsakkoord brengt is nog niet duidelijk. En Leeuwarden wil maar liefst €1miljoen op cultuureducatie bezuinigen. Alle overheden zijn zich aan het bezinnen op hun taken en budgetten om hun begrotingen in evenwicht te houden.
Als het gaat om cultureel Fryslân dan zijn de gevolgen voor de drie door het Rijk gesubsidieerde instellingen verschillend. Keramiekmuseum Princessehof heeft weinig last van de bezuinigingen, omdat erfgoed en musea worden ontzien. Oerol krijgt minder zekerheid en zal per jaar een beroep moeten doen op culturele fondsen. Toneelgezelschap Tryater wordt niet meer aangemerkt als basisvoorziening.
Die laatste keus is heel erg scherp. Tryater wordt daarmee direct in haar bestaan bedreigd. Voorheen werden negen toneelgezelschappen door het Rijk gesubsidieerd. Alleen Tryater is nu afgevallen. Het waarom blijkt uit de motivering van de Raad voor Cultuur en het Kabinet. Tryater blijft geen basisvoorziening omdat het niet van nationale betekenis is omdat er in de Friese taal wordt gespeeld. Als die redenering verder wordt gevolgd, dan zou Friese cultuur niet meer voor Rijkssubsidie in aanmerking komen en dat is niet terecht. Wij vinden Tryater van nationale betekenis. Dit is het enige professionele toneelgezelschap, dat speelt in de tweede officiële rijkstaal, het Fries. Daarnaast voldoet Tryater aan alle gestelde inhoudelijke criteria.
De lobby vanuit Fryslân is tot dusver door het dagelijks bestuur van onze provincie gevoerd en heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. De Tweede Kamer is nu aan zet. Daar moet ten aanzien van Tryater een ander besluit uit de bus komen. Wij trekken nu binnen onze partij aan de bel, net zoals andere partijen dat ongetwijfeld ook zullen doen. We hopen dat een helder signaal vanuit de Tweede Kamer het tij voor Tryater nog kan keren.
Tom van Mourik en Aukje de Vries